(Thanh tra) - Việc ban hành Thông tư 99/2025/TT-BQP, thông qua các hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo, Thanh tra Bộ Quốc phòng đóng vai trò then chốt trong việc bảo đảm tính toàn vẹn, minh bạch và hiệu quả của hệ thống quản lý đất quốc phòng kết hợp kinh tế.
Cục Tài chính/Bộ Quốc phòng - Cơ quan chủ trì soạn thảo, xây dựng thông tư cho biết, theo nhiệm vụ Chính phủ giao tại Nghị định số 102/2024/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai năm 2024 và thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Cục Tài chính đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, xây dựng thông tư thay thế Thông tư số 58/2021/TT-BQP hướng dẫn thực hiện quy định về thí điểm một số chính sách nhằm quy định chi tiết việc quản lý, sử dụng đất quốc phòng kết hợp kinh tế, đảm bảo sự lãnh đạo thống nhất của Bộ Quốc phòng, tạo sự minh bạch và ngăn ngừa sai phạm, lãng phí, tiêu cực.
Ngày 3/9/2025, Thông tư số 99/2025/TT-BQP đã được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành, quy định về quản lý, sử dụng đất quốc phòng kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế, bao gồm cả việc xác định các trường hợp không phải nộp hoặc phải nộp tiền sử dụng đất hằng năm theo quy định tại Nghị định số 102/2024/NĐ-CP.
Mục đích của việc ban hành thông tư này là đảm bảo sự lãnh đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng trong công tác quản lý, điều hành các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp sử dụng đất quốc phòng kết hợp kinh tế.
Đồng thời, tạo sự thống nhất, minh bạch trong quản lý, sử dụng đất quốc phòng, không để xảy ra sai phạm, lãng phí, tiêu cực, thất thoát. Thông tư được xây dựng dựa trên Luật Đất đai năm 2024, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai số 31/2024/QH15 và Nghị định số 102/2024/NĐ-CP của Chính phủ.
Thông tư số 99/2025/TT-BQP áp dụng cho nhiều đối tượng, bao gồm: Đơn vị quân đội, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Quân đội Nhân dân; doanh nghiệp Nhà nước do Bộ Quốc phòng được giao quản lý; tổ chức, cá nhân được tiếp tục sử dụng đất quốc phòng kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế và cơ quan Nhà nước, tổ chức và cá nhân khác có liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất quốc phòng.
Theo Điều 21 của Thông tư số 99/2025/TT-BQP, nhiệm vụ hàng đầu của Thanh tra Bộ Quốc phòng là chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để lập kế hoạch thanh tra định kỳ hoặc đột xuất. Các hoạt động thanh tra này được thực hiện theo yêu cầu của thủ trưởng Bộ Quốc phòng đối với các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc quản lý, sử dụng đất quốc phòng kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế.
Mục tiêu chính là kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định pháp luật và phương án sử dụng đất đã được phê duyệt, nhằm kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các sai phạm, đảm bảo sử dụng đất đúng mục đích và hiệu quả.
Bên cạnh đó, Thanh tra Bộ Quốc phòng còn có trách nhiệm tham mưu, đề xuất với Bộ Quốc phòng chỉ đạo giải quyết các khiếu nại, tố cáo. Các khiếu nại, tố cáo này liên quan trực tiếp đến việc quản lý, sử dụng đất quốc phòng kết hợp với hoạt động lao động sản xuất, xây dựng kinh tế và phải được giải quyết theo quy định của pháp luật hiện hành. Điều này nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân, đồng thời duy trì trật tự, kỷ cương trong quản lý đất quốc phòng.
Để đảm bảo hiệu quả quản lý, Thông tư 99/2025/TT-BQP quy định rõ trách nhiệm phối hợp giữa Thanh tra Bộ Quốc phòng và các cơ quan chức năng khác. Cụ thể, Cục Tài chính/Bộ Quốc phòng chủ trì xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách; thẩm định phương án sử dụng đất; hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra việc thực hiện; phối hợp thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát định kỳ hoặc đột xuất theo yêu cầu của thủ trưởng Bộ Quốc phòng.
Cục Tác chiến (thuộc Bộ Tổng Tham mưu) phối hợp thẩm định các phương án sử dụng đất, xác định tiền sử dụng đất hằng năm và cùng các cơ quan liên quan thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng đất quốc phòng kết hợp kinh tế.
Cục Doanh trại (thuộc Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật) phối hợp thẩm định phương án sử dụng đất, xác định tiền sử dụng đất hằng năm và cùng các cơ quan liên quan thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát.
Cục Pháp chế/Bộ Quốc phòng tham mưu về pháp lý, phối hợp xây dựng cơ chế, chính sách, thẩm định các phương án sử dụng đất và cùng các cơ quan liên quan thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát.
Sự phối hợp chặt chẽ này tạo nên một mạng lưới kiểm soát đa chiều, giúp Bộ Quốc phòng nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước đối với đất quốc phòng và ngăn ngừa các hành vi vi phạm.
Thông qua các hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát và giải quyết khiếu nại, tố cáo, Thanh tra Bộ Quốc phòng đóng vai trò then chốt trong việc bảo đảm tính toàn vẹn, minh bạch và hiệu quả của hệ thống quản lý đất quốc phòng kết hợp kinh tế.
Hoạt động này không chỉ giúp phòng ngừa, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, tiêu cực, lãng phí mà còn góp phần củng cố kỷ luật, kỷ cương trong quân đội, thúc đẩy việc khai thác tài nguyên đất đai một cách tối ưu, bền vững. Điều này không chỉ phục vụ đắc lực cho nhiệm vụ quốc phòng mà còn đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
