(Thanh tra) - Bộ Công an đang lấy ý kiến sửa đổi quy định về sát hạch, cấp giấy phép lái xe theo hướng bỏ bài thi mô phỏng tình huống giao thông, tăng thực hành trên đường với lái ô tô. Thay đổi này được kỳ vọng sẽ nâng cao chất lượng đào tạo và sát hạch, đáp ứng yêu cầu đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trong tình hình mới.
Hiện trạng công tác sát hạch, cấp giấy phép lái xe
Hiện nay, công tác sát hạch, cấp giấy phép lái xe (GPLX); cấp, sử dụng GPLX quốc tế được thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư số 12/2025/TT-BCA ngày 28/2/2025 của Bộ Công an.
Cụ thể, nội dung sát hạch lái xe ô tô gồm các phần: Lý thuyết, thực hành lái xe trong hình, thực hành lái xe trên đường và lái xe ô tô bằng phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông.
Sát hạch thực hành lái xe trên đường được thực hiện bằng phương pháp sử dụng thiết bị chấm điểm tự động hoặc bằng phương pháp chấm điểm trực tiếp, có một sát hạch viên ngồi trên xe sát hạch tùy hạng GPLX.
Đối với sát hạch lái xe ô tô bằng phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông, người dự sát hạch phát hiện các thời điểm có nguy cơ mất an toàn giao thông thông qua việc quan sát các tình huống mô phỏng xuất hiện trên máy tính và đưa ra các thao tác xử lý.
Đáng chú ý, theo quy định cũ, thí sinh được lựa chọn thực hiện các nội dung thi. Thí sinh không dự hoặc không đạt phần thi lý thuyết vẫn tiếp tục được dự phần thi kỹ năng lái xe trong hình và trên đường.
Đề xuất sửa đổi: Thực tế hơn, an toàn hơn
Vừa qua, Cục Cảnh sát giao thông (CSGT) đã tham mưu Bộ Công an xây dựng Dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư số 12 nhằm khắc phục những bất cập hiện có.
Theo đó, dự thảo đề xuất thay đổi căn bản quy trình sát hạch:
Trình tự sát hạch: Thí sinh đạt phần thi lý thuyết thì tiếp tục thực hiện phần thi sát hạch thực hành kỹ năng lái xe.
Bãi bỏ nội dung thi mô phỏng: Bỏ các quy định liên quan đến nội dung thi mô phỏng các tình huống giao thông.
Tăng thực hành trên đường: Tăng các bài sát hạch lái xe trên đường giao thông, bổ sung các lỗi trừ điểm gây mất trật tự, an toàn giao thông và có nguy cơ tiềm ẩn gây tai nạn giao thông. Quy định về thời gian thực hiện bài sát hạch lái xe trên đường là 15 phút thay thế cho quy định cũ sát hạch lái xe trên đoạn đường tối thiểu 2km.
Lý do cần thay đổi
Cục CSGT, Bộ Công an cho biết, qua quá trình triển khai thực hiện Thông tư số 12 đã bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc.
Thi mô phỏng chưa thực tế: Quy định sát hạch lái xe bằng phần mềm mô phỏng chưa thực tế, thiếu tính thực tiễn, chưa phản ánh đúng các tình huống giao thông thực tế. Thậm chí, có những nội dung tình huống mang tính “đánh đố” thí sinh thay vì đánh giá kỹ năng lái xe.
Sát hạch trên đường chưa toàn diện: Quy định về sát hạch lái xe trên đường tại Thông tư số 12 gồm 4 bài sát hạch (xuất phát; tăng số, tăng tốc độ; giảm số, giảm tốc độ; kết thúc) trên đoạn đường sát hạch tối thiểu 2km chưa đánh giá đúng chất lượng thí sinh dự thi.
Lỗ hổng về lý thuyết: Quy định thí sinh được lựa chọn thực hiện các nội dung thi gây khó khăn trong việc đánh giá toàn diện năng lực. Thực tiễn cho thấy, có trường hợp thí sinh chỉ tập trung ôn luyện thực hành để thi đạt hai nội dung trong hình và trên đường mà chưa tập trung ôn luyện lý thuyết. Điều này dẫn đến thí sinh chưa được trang bị kiến thức về pháp luật giao thông đường bộ, kỹ năng lái xe an toàn nhưng vẫn dự sát hạch kỹ năng lái xe trên đường giao thông công cộng, gây mất an toàn giao thông trong quá trình sát hạch.
Đồng tình từ chuyên gia và người dân
Những thay đổi này nhận được sự đồng tình và ủng hộ cao từ dư luận, các chuyên gia pháp lý và người dân, bởi nó hướng tới mục tiêu cốt lõi là nâng cao ý thức và kỹ năng an toàn giao thông thực tế.
Luật sư Trần Văn Nam (Công ty Luật ThinkSmart, Hà Nội) nhận định, việc bỏ bài thi mô phỏng là hợp lý. Bài thi này trong một thời gian dài đã bị người học phản ánh là mang tính hình thức, không sát với thực tế, thậm chí gây tâm lý căng thẳng không cần thiết do có những 'mẹo' để đạt điểm.
Quan trọng hơn, việc tăng thời gian thực hành và bổ sung các lỗi trừ điểm trên đường giao thông công cộng sẽ buộc người học phải chú trọng rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống thực tế, từ đó nâng cao chất lượng lái xe an toàn, giảm thiểu tai nạn.
Hoàn toàn ủng hộ việc yêu cầu phải đỗ lý thuyết trước rồi mới được thi thực hành, bà Nguyễn Mai Lan (phường Đông A, Ninh Bình) cho rằng, lái xe trên đường là một hành vi cần trách nhiệm cao, phải hiểu rõ luật mới đảm bảo an toàn cho mình và cho người khác.
Việc bỏ mô phỏng và tập trung sát hạch lái xe trên đường thực tế 15 phút sẽ giúp cơ quan chức năng đánh giá chính xác hơn khả năng điều khiển xe của thí sinh, không để những người chỉ biết lái “chay” nhưng không hiểu luật được cấp bằng.
