Theo Bộ Y tế, Thông tư 15 có nhiều điểm mới cập nhật như: Việc phân chia các nhóm thuốc tại các gói thầu theo tiêu chí kỹ thuật được xây dựng chặt chẽ, minh bạch và yêu cầu cao hơn nhằm mục tiêu lựa chọn được các thuốc chất lượng, giá cả phù hợp. Đồng thời, góp phần thực hiện Đề án “Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam” cho thuốc sản xuất tại Việt Nam có thể tham dự tất cả các nhóm nếu đáp ứng tiêu chí kỹ thuật, trong đó thuốc sản xuất tại Việt Nam có thể tham dự thầu cùng thuốc của các nước châu Âu, Mỹ, Nhật….

Ngoài ra, việc phân chia nhóm thuốc để khuyến khích gia công, chuyển giao công nghệ các thuốc nước ngoài để sản xuất tại Việt Nam, đặc biệt là các thuốc biệt dược gốc, thuốc phát minh, vắc xin, sinh phẩm.

Tại Thông tư này, Bộ Y tế bổ sung các quy định để khuyến khích đầu tư, nâng cao chất lượng thuốc cổ truyền, vị thuốc cổ truyền, dược liệu thông qua tiêu chí kỹ thuật GACP (thực hành tốt trồng trọt và thu hái dược liệu), khuyến khích đầu tư nâng cấp để thực hiện nguyên tắc, tiêu chuẩn GMP (thực hành sản xuất tốt). Trường hợp, vị thuốc cổ truyền, dược liệu chưa đáp ứng tiêu chuẩn GACP thì các cơ sở y tế vẫn có thể lựa chọn được các vị thuốc cổ truyền, dược liệu theo các nhóm khác để đảm bảo nhu cầu điều trị.

Cùng với đó, công tác lựa chọn nhà thầu tại các cơ sở y tế, các đơn vị mua sắm thuốc tập trung công khai, minh bạch hơn như quy định việc ghi dạng bào chế thuốc khi xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu để khuyến khích dạng bào chế hiện đại, thuốc công nghệ cao khắc phục lạm dụng dạng bào chế không phổ biến, đồng thời đảm bảo thống nhất cách ghi dạng bào chế; quy định việc phân cấp phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu một số gói thầu sẽ giúp các cơ sở y tế chủ động mua thuốc cấp cứu, chống độc, thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần tiền chất, thuốc cần mua gấp, thuốc mua với giá trị nhỏ,… để kịp thời phục vụ người bệnh.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính tại các cơ quan quản lý, bên cạnh việc quy định rõ mẫu hồ sơ trình duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, Thông tư còn quy định rõ về thời gian, trình tự, thủ tục thực hiện việc thẩm định và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Qua đó đã rút ngắn thời gian tổ chức lựa chọn nhà thầu của đơn vị.

Theo thống kê của Bộ Y tế, năm 2018 tỷ lệ giá trị sử dụng thuốc trong nước tuyến huyện đã tăng lên 76,62%, tuyến tỉnh tăng lên 57,03%, nếu tính cả tuyến huyện và tuyến tỉnh thì tăng lên 63,53%. Trên 50% các tỉnh đạt tỷ lệ từ 50% trở lên về giá trị sử dụng thuốc trong nước. Ví dụ giá trị sử dụng thuốc trong nước trên toàn tỉnh Phú Yên trong hệ thống khám chữa bệnh công lập chiếm tỷ lệ từ 83,13% (năm 2015) tăng đến 87% (năm 2018); theo báo cáo của các Sở Y tế Quảng Bình, Tuyên Quang, Kon Tum, Hậu Giang, Ninh Thuận, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Ngãi, Long An có tỷ lệ giá trị sử dụng thuốc sản xuất trong nước chiếm từ 70 - 76,9% trên tổng giá trị sử dụng thuốc trong năm 2018.

Nhiều bệnh viện tuyến Trung ương đạt tỷ lệ sử dụng thuốc trong nước cao và đạt mục tiêu đề ra, như Bệnh viện Trung ương 71 Thanh Hóa, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2, Bệnh viện C Đà Nẵng, Bệnh viện Nội tiết Trung ương, Bệnh viện Phong da liễu Trung ương Quy Hòa,… đạt tỷ lệ từ 30,43 - 52,8% về giá trị sử dụng thuốc sản xuất trong nước trên tổng giá trị sử dụng trong năm 2018.

Bộ Y tế cho biết, hiện nay thuốc nội địa đã đáp ứng khoảng 50% nhu cầu thuốc cho công tác phòng và chữa bệnh cho nhân dân, 12/13 loại vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng đã được bào chế trong nước. Hiện, cả nước có 198 nhà máy sản xuất thuốc đạt tiêu chuẩn GMP của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 11 nhà máy đạt tiêu chuẩn của các nước tiên tiến như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản. Thuốc sản xuất trong nước đáp ứng 27 nhóm tác dụng dược lý theo phân loại của WHO. Có 652 loại thuốc đã được chứng minh tương đương sinh học so với thuốc biệt dược gốc, thuốc phát minh.

Mục tiêu của Việt Nam đến năm 2020 tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất trong nước chiếm 22% ở tuyến Trung ương, 50% tuyến tỉnh và 75% tuyến huyện.

Phương Anh