Bà Trần Lan Hương trình bày kết quả nghiên cứu. Ảnh: TH

Trình bày kết quả nghiên cứu, Chủ nhiệm Đề tài cho biết, đề tài có mục tiêu chính là đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả xử lý đơn thư vượt cấp, chuyển tiếp, kéo dài. Với mục tiêu đó, đề tài đã triển khai nghiên cứu những vấn đề chung về xử lý đơn thư vượt cấp, chuyển tiếp, kéo dài; thực trạng xử lý và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xử lý đơn thư vượt cấp, chuyển tiếp, kéo dài.

Kết quả đề tài đã đưa ra dự báo tình hình khiếu nại, tố cáo (KNTC) trong thời gian tới; quan điểm về nâng cao hiệu quả xử lý đơn thư vượt cấp, chuyển tiếp, kéo dài; giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả xử lý đơn thư vượt cấp, chuyển tiếp, kéo dài.

Qua các báo cáo cho thấy, việc xử lý đơn nói chung và đơn vượt cấp, chuyển tiếp, kéo dài tại Ban Tiếp công dân Trung ương (TƯ), hầu hết các vụ việc KNTC tồn đọng, phức tạp, kéo dài mà người dân tiếp khiếu tại Trụ sở Ban Tiếp công dân TƯ đều liên quan đến công tác quản lý Nhà nước về nhà, đất như thực hiện chính sách quản lý và cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với nhà đất; chính sách cải tạo công thương nghiệp; chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại các dự án đầu tư xây dựng đã, đang, chưa triển khai hoặc triển khai dở dang không tiếp tục đầu tư phải xin chủ trương điều chỉnh lại ranh quy hoạch.

Các KN đối với chính quyền địa phương trong việc giải quyết tranh chấp đất đai trong nội bộ nhân dân, trong đó có một số vụ việc đông người. Các vụ việc đã tồn tại từ nhiều năm, qua nhiều cấp giải quyết. Nhiều vụ việc đã có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, của các bộ, ngành TƯ, có quyết định giải quyết cuối cùng hoặc đã được giải quyết hết thẩm quyền nên khi rà soát, đề xuất phương án giải quyết còn lúng túng, sợ trách nhiệm, sợ dắt dây…

Nhiều trường hợp người KNTC thiếu hiểu biết về pháp luật hoặc ý thức chấp hành không nghiêm, thậm chí cố chấp được thua, cố tình đeo bám cơ quan nhà nước để khiếu kiện mặc dù đã được các cấp, các ngành giải quyết đúng pháp luật, đảm bảo có lý, có tình…

Trên cơ sở đó, đề tài đã đưa ra giải pháp như hoàn thiện pháp luật về KN, pháp luật tiếp công dân, pháp luật về hoạt động giám sát công tác giải quyết KNTC, kiến nghị, phản ánh…

Nâng cao trách nhiệm của các chủ thể trong thực hiện quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong tiếp công dân, giải quyết KNTC, kiến nghị, phản ánh.

Đặc biệt, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết KNTC, nhất là tại cấp cơ sở. Theo Chủ nhiệm Đề tài, chất lượng giải quyết của cơ sở, cấp huyện nhiều nơi còn hạn chế. Một số cán bộ làm công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp xã, cấp huyện còn thiếu kinh nghiệm, nghiệp vụ còn hạn chế, chưa đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ. Một số vụ việc các đơn vị cấp huyện chưa tập trung giải quyết dứt điểm, chưa xem xét hết các căn cứ, đề nghị công dân nêu ra, thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong giải quyết, dẫn đến công dân có đơn vượt cấp… Những tồn tại, hạn chế nêu trên là một trong những nguyên nhân làm phát sinh KNTC phức tạp, chuyển tiếp, kéo dài. Vì vậy, cần nâng cao chất lượng giải quyết KNTC ngay từ cấp cơ sở.

Toàn cảnh Hội đồng Nghiệm thu. Ảnh: TH

Mặt khác, tăng cường hoạt động giám sát các vụ việc KNTC tồn đọng, bức xúc, kéo dài, những vụ việc được xem xét, giải quyết lại. Thực tế cho thấy, số vụ việc  KNTC cụ thể được tiến hành giám sát có tỷ lệ thấp (chiếm 1,7% số vụ việc đã chuyển). Chính vì vậy, trọng tâm của công tác giám sát cần hướng vào những vụ việc KNTC đông người, bức xúc, kéo dài, những vụ việc được các cơ quan có thẩm quyền giải quyết đưa vào diện xem xét, giải quyết lại. Đây là những vụ việc mà người dân chưa thoả mãn với kết quả giải quyết của các cơ quan chức năng, là những vụ việc bức xúc, kéo dài tạo điểm nóng, gây mất trật tự an ninh. Do đó, giám sát đối với những vụ việc này cần được các cơ quan có chức năng giám sát của Quốc hội, HĐND các cấp đưa vào chương trình, kế hoạch giám sát theo chuyên đề hoặc giám sát đối với các vụ việc cụ thể.

Ngoài ra, cần tăng cường công tác thanh tra trách nhiệm thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước trong việc thực hiên pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KNTC; nâng cao trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền trong công tác giải quyết KN….

Nhận xét kết quả nghiên cứu đề tài, ông Trần Quốc Dũng - Phó Trưởng Ban Tiếp Công dân TƯ cho rằng, đề tài có tính cấp thiết trong bối cảnh công tác giải quyết KNTC có nhiều diễn biến phức tạp. Kết quả nghiên cứu và mục tiêu đề tài đảm bảo nội dung thuyết minh đề ra, đề tài đã đưa ra những giải pháp, kiến nghị có tính mới, có khả năng áp dụng trong thực tiễn.

Góp ý hoàn thiện kết quả nghiên cứu, phần giải pháp, đề tài cần bổ sung thêm nội dung công tác hòa giải ở cơ sở, triển khai đồng bộ và có hiệu quả cơ sở dữ liệu quốc gia về giải quyết KNTC.

Theo ThS Lê Đức Trung, Viện Chiến lược và Khoa học Thanh tra - Ủy viên Thư ký cho rằng, đề tài làm rõ mục tiêu, yêu cầu đề ra, làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về xử lý đơn thư vượt cấp, chuyển tiếp, kéo dài; đề tài phân tích được quy định pháp luật và thực trạng thực hiện xử lý đơn thư vượt cấp, chuyển tiếp, kéo dài; nêu được những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân; trên cơ sở đó, đề tài đưa ra được những giải pháp tương ứng có tính khả thi.

Đồng ý với các ý kiến, Chủ tịch Hội đồng Nghiệm thu nhấn mạnh về tính cấp thiết; phần tồn tại, hạn chế tương ứng với các giải pháp đề ra.

Với kết quả đạt được, Hội đồng thống nhất nghiệm thu. Đề tài được đánh giá xếp loại khá.