Ngày 26/1/2016, Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Vĩnh Long có Văn bản số 02 trả lời: “Trường hợp gia đình bà Dung thống nhất nhận tiền bồi thường, hỗ trợ, Trung tâm sẽ thực hiện chi trả số tiền đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt là 160.121.316 đồng. Riêng đối với phần tiền lãi suất phát sinh, do có Công văn số 8697 ngày 4/7/2013 của Bộ Tài chính nên tạm thời Trung tâm chưa thể thực hiện chi trả”.

Tại Công văn số 8697, Bộ Tài chính hướng dẫn: “Riêng trường hợp chủ đầu tư đã tạm ứng vốn cho công tác bồi thường giải phóng mặt bằng vì lý do bất khả kháng chưa chi trả cho người thụ hưởng, nếu trước đây đã gửi tiền tại các tổ chức tín dụng có phát sinh lãi đề nghị nộp toàn bộ lãi phát sinh vào ngân sách Nhà nước (NSNN); đồng thời chuyển toàn bộ số tiền đã tạm ứng về tài khoản tiền gửi của chủ đầu tư tại Kho bạc Nhà nước để thuận tiện cho việc kiểm soát thanh toán và thu hồi tạm ứng”.

Tiếp đó, tại Công văn số 65 ngày 25/3/2016, về việc trả lời đơn thư công dân, UBND TP Vĩnh Long cho biết: “UBND tỉnh Vĩnh Long đang trình xin ý kiến của Bộ Tài chính để giải quyết phần tiền lãi phát sinh đối với các hộ dân bị ảnh hưởng giải tỏa. Trường hợp có chủ trương của cấp có thẩm quyền cho phép chi trả phần tiền lãi phát sinh, Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Vĩnh Long sẽ mời gia đình bà Dung để chi trả theo quy định”.

Khoản lãi phát sinh thuộc về ai?

Ý kiến của chúng tôi:

Pháp luật (nói chung) và pháp luật về NSNN (nói riêng) đều không quy định lãi phát sinh từ tiền gửi tiết kiệm của người nhận bồi thường được ngân hàng “giữ hộ” là một khoản thu của NSNN, trong khi theo Luật NSNN: “Thu sai quy định của pháp luật” là một trong những hành vi vi phạm pháp luật về ngân sách (khoản 4 Điều 72 Luật NSNN). Theo đó, có thể hiểu, Công văn 8697 của Bộ Tài chính được ban hành nhằm mục đích tăng cường công tác quản lý tạm ứng vốn và thu hồi tạm ứng NSNN theo chế độ quy định. Công văn chỉ áp dụng trong trường hợp nhà nước “chưa chi trả” tiền cho người thụ hưởng nhưng rất cần phải “quản chặt” vốn đầu tư từ ngân sách để tránh thất thoát. Trường hợp này thì khác: từ năm 2010, NSNN “đã chi trả” 160.121.316 đồng bồi thường cho bà Dung (thẻ ngân hàng đứng tên bà Dung là chủ sở hữu).

Vậy, khi nhận tiền từ ngân hàng, ngoài khoản gốc (160.121.316 đồng) bà Dung có được hưởng lãi phát sinh không?

Theo chúng tôi, bà Dung được hưởng tiền lãi tiết kiệm là hợp lý, vì xét bản chất vấn đề, đây là tài sản thuộc quyền sở hữu của bà Dung; ngân hàng chỉ là nơi “giữ hộ” nên lãi phát sinh thuộc về người chủ sở hữu tài sản. Cách hiểu này phù hợp quy định tại Điều 164 Bộ luật Dân sự, theo đó, “quyền chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền định đoạt đối với tài sản” thuộc chủ sở hữu.

Như đã nói ở phần trên, mục đích của Công văn 8697 là nhằm quản lý chặt vốn đầu tư của nhà nước, nhưng khi đi vào cuộc sống, việc áp dụng văn bản này rõ ràng đang vướng mắc ở khâu thực hiện do có những cách hiểu khác nhau.

Được biết, UBND tỉnh Vĩnh Long đã trình xin ý kiến Bộ Tài chính về hướng giải quyết.

Thiết nghĩ, Bộ Tài chính nên có biện pháp tháo gỡ ngay, tránh gây thêm phiền hà, bức xúc cho dân.

Nhà báo, luật gia Nguyễn Chấn