Bộ Tài chính đề xuất không đánh thuế thu nhập cá nhân đối với lãi tiền gửi tiết kiệm. Ảnh: TQ

Sau khi Bộ Tài chính có Công văn số 12738/BTC-CST ngày 22/11/2024 lấy ý kiến rộng rãi tổ chức, cá nhân có liên quan về việc xây dựng dự án Luật Thuế TNCN trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và Cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính, đã có nhiều ý kiến trái chiều về đề xuất đánh thuế TNCN đối với lãi tiền gửi tiết kiệm.

Góp ý cho dự thảo, UBND tỉnh Ninh Thuận kiến nghị nên miễn thuế cho lãi tiền gửi tiết kiệm, trái phiếu Chính phủ và các khoản đầu tư dài hạn để khuyến khích tiết kiệm và phát triển kinh tế. Theo quan điểm của tỉnh này, việc duy trì ưu đãi thuế sẽ giúp khuyến khích người dân gửi tiền vào ngân hàng, đảm bảo dòng vốn cho nền kinh tế và tạo động lực phát triển.

Trong góp ý dự thảo Luật Thuế TNCN sửa đổi, UBND TP Cần Thơ cho rằng cần nghiên cứu, mở rộng cơ sở thuế để đảm bảo nguồn thu ngân sách. Theo đó, chỉ những khoản lãi tiền gửi có quy mô nhỏ mới được miễn thuế, còn các khoản có giá trị lớn cần tính thuế như một khoản thu nhập.

Ông Nguyễn Mạnh Thắng (quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho rằng, tiền tiết kiệm là khoản tiền cuối cùng sau khi đã trừ rất nhiều khoản thuế và đây cũng là khoản tiền nhỏ mà những người về hưu như ông dành dụm tuổi già. Nếu đánh thuế TNCN đối với lãi tiền gửi tiết kiệm là bất hợp lý.

Nhiều ý kiến cho rằng, tiền tiết kiệm là phần còn lại sau tiền lương, đã bị thu thuế TNCN, tại sao lại tính thêm thuế?

Theo các chuyên gia, tiền của dân mang đi gửi tiết kiệm là tiền họ kiếm được sau khi đã đóng rất nhiều loại thuế như thuế TNCN, thuế thu nhập doanh nghiệp… Sau khi gửi, thu được lợi nhuận dựa vào lãi suất. Mặc dù gửi tiết kiệm cũng là một hình thức đầu tư, có lợi nhuận thì phải đóng thuế, nhưng nếu thu thuế lãi tiền gửi tiết kiệm sẽ dẫn đến thuế chồng thuế, đây là điểm bất hợp lý.

Theo chuyên gia kinh tế, TS. Cấn Văn Lực, lãi tiền gửi tiết kiệm nếu bị đánh thuế có thể khiến lượng tiền gửi vào ngân hàng giảm. Khi đó, lãi suất cho vay có thể sẽ bị đẩy lên, tác động tới doanh nghiệp.

Các chuyên gia lo lắng, việc đánh thuế thu nhập tiền lãi tiết kiệm không chỉ ảnh hưởng đến đời sống người dân mà còn khiến dòng tiền "rời" ngân hàng, tác động không nhỏ đến phát triển kinh tế.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng không nên đánh thuế thu nhập cá nhân đối với lãi tiền gửi tiết kiệm. Ảnh: TQ

Hiện nay, cá nhân có lãi tiền gửi từ tổ chức tín dụng, ngân hàng nước ngoài đang được miễn thuế. Các khoản này bao gồm tiền gửi có kỳ hạn, không kỳ hạn, chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu… Trong khi đó, theo quy định hiện hành, chỉ doanh nghiệp có lãi tiền gửi mới phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp.

Sau khi có những ý kiến trái chiều xung quanh nội dung đánh thuế TNCN đối với lãi tiền gửi tiết kiệm, Bộ Tài chính đã chính thức lên tiếng. Theo Bộ Tài chính, tại hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế TNCN (thay thế) đã gửi xin ý kiến các bộ, ngành, địa phương và người dân, Bộ Tài chính đã đề nghị tiếp tục giữ nguyên quy định về miễn thuế TNCN đối với lãi tiền gửi tiết kiệm như quy định hiện hành.

Đối với lãi tiền gửi tiết kiệm, luật Thuế TNCN hiện hành quy định miễn thuế đối với thu nhập từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, lãi trái phiếu Chính phủ, tiền lương hưu...

Quy định về miễn thuế TNCN đối với thu nhập từ lãi tiền gửi tại các tổ chức tín dụng nhằm khuyến khích cá nhân không có nhu cầu đầu tư trực tiếp vào sản xuất, kinh doanh gửi tiền tiết kiệm qua ngân hàng - kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế. Đây cũng là chính sách phúc lợi đối với các đối tượng không có khả năng lao động (người về hưu, người tàn tật...) có nguồn tiền nhàn rỗi gửi vào ngân hàng để nhận lãi.

Trước đó, tại dự thảo tờ trình đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế TNCN (thay thế) mới nhất gửi Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất cần rà soát bổ sung quy định về thu nhập chịu thuế theo hướng bổ sung nhóm thu nhập khác (đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết cho phù hợp với tình hình thực tế), hoặc quy định cụ thể các khoản thu nhập khác là thu nhập chịu thuế.

Bộ Tài chính dẫn ví dụ các khoản thu nhập chịu thuế ở Thái Lan, Trung Quốc, Hàn Quốc. Trong đó, có điểm chung là cả 3 quốc gia đều đánh thuế TNCN với khoản thu nhập từ tiền lãi gửi ngân hàng. Dù Bộ Tài chính chưa chính thức đề xuất cụ thể đưa lãi suất tiết kiệm vào khoản thu đánh thuế TNCN, nhưng việc đặt ra vấn đề như trên cũng thu hút sự chú ý của đông đảo dư luận.

Ý tưởng đánh thuế với lãi tiền gửi tiết kiệm không phải lần đầu xuất hiện. Trước đây, năm 2013 và năm 2017, từng có một số đề xuất tương tự. Thời điểm đó, các ý kiến cho rằng nếu khoản lãi lên tới hàng trăm triệu hay tiền tỷ mỗi năm thì nên được coi là một kênh đầu tư như chứng khoán, bất động sản, và vì vậy không nên miễn thuế.

Theo Bộ Tài chính các đề xuất của cơ quan soạn thảo mới đang ở khâu xây dựng đề cương nên chỉ tập trung làm rõ các vấn đề vướng mắc, bất cập cần sửa đổi, bổ sung. Nội dung sửa đổi chi tiết và đánh giá cụ thể sẽ được Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất khi Luật được đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội.