(Thanh tra) - Nhận định “tiết kiệm và lãng phí có ranh giới rất mong manh, chỗ này bảo tiết kiệm, chỗ khác lại thành lãng phí”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cần bổ sung nguyên tắc đánh giá tiết kiệm, lãng phí phải dựa trên tiêu chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền ban hành, kết hợp với chất lượng đầu ra…
Sáng 22/9, phiên họp thứ 49 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Tiết kiệm, chống lãng phí. Dự thảo luật gồm 6 chương, 37 điều, được xây dựng nhằm tạo khung khổ pháp lý đồng bộ, rõ ràng, hiệu quả với công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Một trong những vấn đề mới là dự thảo luật đặc biệt biệt nhấn mạnh người đứng đầu cơ quan, tổ chức phải chịu trách nhiệm cá nhân trong trường hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đúng các quy định pháp luật về phòng, chống lãng phí hoặc để xảy ra hành vi gây lãng phí trong phạm vi cơ quan, tổ chức và lĩnh vực được giao quản lý.
Cần phân biệt ranh giới giữa tiết kiệm và lãng phí
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh tán thành với Ủy ban Kinh tế Tài chính (cơ quan thẩm tra dự án luật) về việc bổ sung nguyên tắc việc đánh giá tiết kiệm, chống lãng phí phải dựa trên tiêu chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền ban hành, kết hợp với đánh giá tổng thể về kết quả thực hiện nhiệm vụ, chất lượng đầu ra, hiệu quả sử dụng nguồn lực và tác động xã hội.
“Tiết kiệm và lãng phí có ranh giới rất mong manh. Chỗ này bảo là tiết kiệm nhưng chỗ khác lại trở thành lãng phí”, ông Thanh nói.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, nguồn lực cần tiết kiệm, chống lãng phí không chỉ có tài chính công, tài sản công, mà còn có thể mở rộng như trong phạm vi điều chỉnh có nhân lực, tài lực và vật lực, ba nguồn lực rất quan trọng của nền kinh tế.
“Quay về thực tiễn, trước đây chúng ta chủ trương đầu tư đường bộ cao tốc có những chỗ hai làn xe, có chỗ không có làn dừng khẩn cấp. Cuối cùng tai nạn giao thông rất nhiều và chúng ta phải cải tạo, nâng cấp, sửa chữa. Quá trình đó sẽ tốn kém hơn so với đầu tư ngay từ ban đầu”, ông Thanh dẫn chứng.
Từ đó, ông cho rằng, cần cụ thể hóa vào các điều khoản trong luật để phân biệt ranh giới giữa tiết kiệm và lãng phí.
Cùng với đó, cần phân biệt giữa hành vi gây lãng phí do thiếu trách nhiệm, vi phạm pháp luật với các rủi ro khách quan trong quá trình tổ chức thực thi, như trong thí điểm thực hiện các cơ chế, chính sách mới, theo Phó Chủ tịch Quốc hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương thì đề cập đến tình trạng “cha chung không ai khóc” trong công tác này và cho rằng cần xây dựng cơ chế để phong trào tiết kiệm, chống lãng phí lan tỏa và ai cũng có trách nhiệm.
Theo ông, phản ánh có thể đúng hoặc chưa đúng nhưng luật nên thiết kế để người dân mạnh dạn phản ánh thông tin về lãng phí.
“Nếu quy định cứng cung cấp thông tin không đúng thì xử lý, như vậy ai dám cung cấp?”, ông Phó Chủ tịch Quốc hội nêu và đề nghị giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này, tránh cứng nhắc.
Lotte trả lại dự án ở Thủ Thiêm là một sự lãng phí
Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi băn khoăn vì dự luật chưa đủ “mở” trong trao quyền chủ động cho người chịu trách nhiệm ở các cơ quan, đơn vị.
Ông dẫn chứng TP HCM đang chi lương một năm khoảng 10.000 tỷ đồng, nếu cho cơ chế Chủ tịch UBND TP thông qua HĐND được quyền quyết tổng biên chế, tổng quỹ lương, sẽ sử dụng khoản ngân sách này hiệu quả hơn.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề cập việc chưa có cơ chế để người đứng đầu một đơn vị sự nghiệp được quyền quyết định sử dụng những tài sản Nhà nước giao cho đơn vị đó hiệu quả nhất.
Dẫn chứng được ông Mãi nhắc đến là việc gần đây Lotte đề nghị xin dừng và trả lại dự án Lotte Thủ Thiêm.
Theo ông, trước đây chúng ta đã định giá và đồng ý tiền sử dụng đất trong khoảng đó nhưng do chậm nên phải thêm phần chậm nộp mấy nghìn tỷ nữa. Song việc chậm này không phải do doanh nghiệp nên “người ra trả lại”.
Việc Lotte trả lại dự án sẽ kéo dài khoảng thời gian lô này không được sử dụng, ông Mãi cho rằng, đây là một sự lãng phí. Cùng đó, việc Lotte trả lại dự án cũng ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, sự tin tưởng của các nhà đầu tư. "Đây là một sự lãng phí lớn hơn nữa", ông Mãi nhấn mạnh.
Từ đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng, cần có quyết sách mạnh mẽ hơn để trao quyền để những người đứng đầu cơ sở, cấp tỉnh, cấp bộ được quyết định, mang lại lợi ích về tổng thể. Đây cũng là cách tiết kiệm, chống lãng phí.
