Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh trao đổi với báo chí bên hành lang Đại hội Đảng lần thứ XII. Ảnh: HG

Vị thế Việt Nam ngày càng tăng

-  Trong xu thế hội nhập và mối quan hệ vừa hợp tác vừa đấu tranh, cạnh tranh lợi ích giữa các nước, nhất là giữa các nước lớn ở khu vực, ảnh hướng như thế nào tới đường lối đối ngoại của Việt Nam trong thời gian tới, thưa Phó Thủ tướng?

+ Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Tình hình thế giới và khu vực biến động phức tạp có nhiều yếu tố, đương nhiên có yếu tố các nước lớn cạnh tranh ảnh hưởng dẫn đến tình hình cọ xát về lợi ích, trong đó có lợi ích an ninh, lợi ích kinh tế.

Nếu các nước không giữ được độc lập, tự chủ và phát huy được chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ mà nghiêng bên này hay nghiêng bên kia thì sẽ ảnh hưởng đến môi trường an ninh.

Chính vì vậy, Đại hội XII của Đảng đặt ra là thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hoá, đa phương hoá quan hệ. Có nghĩa ta quan hệ với tất cả các nước.

Một vấn đề trong 5 năm vừa qua chúng ta thành công rất lớn là Việt Nam xây dựng được khuôn khổ quan hệ Đối tác chiến lược, Đối tác toàn diện với tất cả các nước lớn quan trọng nhất trên thế giới.

Không phải bất cứ nước nào cũng xây dựng được mối quan hệ này như Việt Nam. Điều đó thể hiện chúng ta có chính sách đúng đắn và vị thế Việt Nam ngày càng tăng nên các nước mới thiết lập quan hệ với ta.

- Với bối cảnh như vậy, cần lưu ý như thế nào trong chính sách đối nội, thưa Phó Thủ tướng?

+ Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Chính sách của một nước bao gồm chính sách phát triển trong nước và chính sách đối ngoại tạo dựng môi trường cho phát triển trong nước.

Việc mở rộng quan hệ với các nước sẽ mở rộng quan hệ về chính trị, tạo nền tảng cho quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư. Đó cũng là phục vụ cho phát triển nội lực đất nước.

Người ta hay nói đối ngoại là nối dài chính sách đối nội nhưng đúng ra đối ngoại là một phần trong chính sách, đường lối phát triển đất nước.

Hợp tác không phải nước nào cũng giống nhau

- Chúng ta nhắc nhiều đến các Đối tác chiến lược, nhưng dư luận cho rằng, Việt Nam ký kết nhiều nhưng hiệu quả và mối liên kết với các đối tác đó chưa cao?

+ Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Đến nay ta thiết lập được 15 Đối tác chiến lược và 10 Đối tác toàn diện. Nếu chỉ nhìn một lợi ích cụ thể với đối tác này hay đối tác kia mang lại thì khó. 

Nhìn chung về chính sách đối ngoại của một đất nước, nếu chúng ta xây dựng được nhiều bạn và bạn bè mang tính tin cậy cao về chính trị, hợp tác tốt về quân sự, quốc phòng - an ninh, mở rộng thương mại kinh tế... thì sẽ tổng hòa tạo môi trường quan hệ với các nước.

Các nước, dù lớn hay nhỏ, ngoài thách thức bên trong thì có thách thức bên ngoài liên quan đến quan hệ từng nước. Nếu ta có quan hệ trong khuôn khổ thì trên nền tảng chính trị, từng đối tác sẽ nhấn mạnh khía cạnh nào đó.

Có đối tác ta tận dụng về thương mại, nhà đầu tư lớn; có nước ta hợp tác về khoa học, công nghệ, có nước ta tận dụng được giáo dục chứ không phải nước nào cũng giống nhau mà mỗi nước có cái riêng.
 
- Có ý kiến cho rằng, trong mối quan hệ với Trung Quốc trên thực tế không đạt được tầm chiến lược, thưa Phó Thủ tướng?

+ Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Ta xây dựng Đối tác chiến lược với Trung Quốc và vừa qua nâng lên Đối tác Chiến lược toàn diện.

Trên cơ sở xây dựng về chính trị thì về kinh tế, thương mại, Trung Quốc cũng là bạn hàng lớn nhất. Nếu nói mối quan hệ đó không thúc đẩy thì không đúng vì thực tế có sự phát triển trên các mặt. 

Tất nhiên không thể nói không có khác biệt như vấn đề Biển Đông ta khẳng định chủ quyền với Trường Sa, Hoàng Sa và vùng đặc quyền kinh tế của chúng ta.

Trên cơ sở đối tác chiến lược toàn diện để chúng ta giải quyết nhiều vấn đề, trong đó có vấn đề Biển Đông.

- Theo Phó Thủ tướng, các tân Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương khoá mới sẽ đứng trước những thách thức, áp lực gì và đặt ra yêu cầu, đòi hỏi như thế nào?
 
+ Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Đường lối của Đại hội Đảng XII sẽ được thông qua đều nói rõ nhiệm vụ, không chỉ về kinh tế, văn hóa mà có cả đường lối đối ngoại.

Trách nhiệm trước tiên là của các Uỷ viên Trung ương, qua đó các bộ, ngành, địa phương quán triệt đường lối đó.

Điều quan trọng là sự chỉ đạo thống nhất của Đảng nhưng sự phối hợp giữa các bộ, ngành địa phương thì bảo đảm thắng lợi. 

Trong điều kiện hội nhập quốc tế, nếu mỗi bộ, ngành, địa phương làm theo một kiểu, thiếu sự phối hợp sẽ càng làm giảm sức mạnh của đất nước.

- Xin trân trọng cảm ơn Phó Thủ tướng!

Thảo Nguyên (Ghi)