Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng. Ảnh: TN

Dự án được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 41/2009/QH12 ngày 25/11/2009. Dự án gồm 2 nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2; công suất lắp đặt mỗi nhà máy khoảng 2000 MW để cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia...

Xem xét kỹ lưỡng, với trách nhiệm cao nhất

Theo Người Phát ngôn Chính phủ, “công nghệ hạt nhân của Liên bang Nga và Nhật Bản dự kiến sử dụng cho các nhà

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, các giải pháp thay thế cho Dự án trong giai đoạn tới sẽ gồm:

Giai đoạn đến năm 2030, Chính phủ sẽ xem xét đầu tư thay thế các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận bằng các nhà máy nhiệt điện than có công nghệ tiên tiến, hiện đại, thân thiện với môi trường và các nhà máy tua bin khí sử dụng khí thiên nhiên hóa lỏng nhập khẩu với tổng công suất khoảng 6.000 MW để đủ năng lực bảo đảm sản lượng điện sản xuất tương đương với các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2.

Tiếp theo, giai đoạn sau 2030, Chính phủ sẽ xem xét tiếp tục phát triển hợp lý các nguồn nhiệt điện than, khí thiên nhiên hóa lỏng và đẩy mạnh phát triển nguồn năng lượng tái tạo như điện gió và điện mặt trời, đẩy mạnh thực hiện sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thông qua tái cơ cấu kinh tế hướng đến các ngành sản xuất xanh có công nghệ thân thiện, tiết kiệm năng lượng; tăng cường liên kết lưới điện và hợp tác mua bán điện với các nước láng giềng.

máy điện hạt nhân Ninh Thuận đều là công nghệ tiên tiến nhất hiện nay và có mức độ an toàn rất cao nên hoàn toàn yên tâm”. Việc dừng thực hiện dự án là do điều kiện kinh tế nước ta hiện nay.

Tình hình phát triển kinh tế vĩ mô của Việt Nam hiện nay có nhiều thay đổi so với năm 2009, thời điểm quyết định chủ trương đầu tư Dự án; dư địa về tiết kiệm điện còn nhiều, khả năng liên kết lưới điện khu vực để trao đổi mua bán điện với các nước láng giềng, như Cộng hòa DCND Lào, Trung Quốc...

“Đặc biệt là tiềm năng sử dụng các dạng năng lượng tái tạo như gió, mặt trời trở nên khả thi về kinh tế do giá thành sản xuất điện từ các dạng năng lượng này đã giảm đáng kể trong giai đoạn 5 năm qua”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.

Mặt khác, trong thời điểm hiện tại, Việt Nam đang cần nguồn vốn lớn để đầu tư phát triển các dự án cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện đại có mức độ ưu tiên như Sân bay quốc tế Long Thành, cao tốc Bắc - Nam, đường sắt tốc độ cao Bắc-Nam, tuyến đường ven biển và một số dự án ứng phó biến đổi khí hậu…

Vì vậy, trên cơ sở báo cáo của Chính phủ, Quốc hội đã vừa thông qua Nghị quyết dừng thực hiện Dự án Điện hạt nhân tại Ninh Thuận. 

"Có thể nói, đây là quyết định được xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng với tinh thần trách nhiệm cao nhất của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ để bảo đảm sự phát triển bền vững của đất nước. Tôi tin rằng chủ trương này sẽ nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của nhân dân cả nước và sự chia sẻ, cảm thông sâu sắc của Liên bang Nga và Nhật Bản", Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói.

Vẫn sử dụng cho mục tiêu phát triển của Ninh Thuận

Trả lời báo chí về phương án xử lý đối với cơ sở hạ tầng đã đầu tư, nguồn nhân lực đã, đang đào tạo… Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng cho biết, vẫn có thể sử dụng cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Ninh Thuận.

“Nguồn nhân lực đang được đào tạo tại Liên bang Nga và Nhật Bản vẫn tiếp tục đào tạo vì những ngành nghệ được đào tạo không chỉ sử dụng cho mục tiêu vận hành nhà máy điện hạt nhân”, Thứ trưởng Vượng cho biết, có thể sử dụng trong lĩnh vực ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình cũng như trong các nhà máy nhiệt điện.

Cũng theo Thứ trưởng, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công thương tiếp tục làm việc với các đối tác Nga, Nhật Bản để hoàn tất các công việc dỡ dang trên tinh thần bảo đảm lợi ích của các bên, sự hợp tác chiến lược sâu rộng giữa Việt Nam với Liên bang Nga, giữa Việt Nam với Nhật Bản.

Đối với các chi phí đã thực hiện của các Bộ, ngành và địa phương liên quan đến Dự án, Chính phủ sẽ chỉ đạo tổng hợp để giải quyết theo thẩm quyền.

“Chính phủ cũng sẽ bàn với Chính phủ Liên bang Nga và Nhật Bản để sử dụng các kết quả đã đạt được trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư các dự án”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng thông tin thêm.

Nhật Bản, Nga đều tôn trọng quyết định của Việt Nam

Theo Bộ trưởng Mai Tiến Dũng, các đối tác Nga và Nhật Bản đều thể hiện quan hệ hữu nghị, bày tỏ sự cảm thông và tôn trọng quyết định của Việt Nam.

“Chính phủ Nga và Nhật Bản mong muốn sẽ tăng cường hợp tác, hỗ trợ cho Việt Nam một số lĩnh vực phát triển kết cấu hạ tầng để thay thế cho hợp tác đầu tư xây dựng các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận”.

Chính phủ Việt Nam cũng đánh giá cao và cảm ơn sâu sắc về thiện chí, sự hỗ trợ của Chính phủ Liên bang Nga và Nhật Bản trong quá trình chuẩn bị đầu tư Dự án, sự hợp tác có hiệu quả của các đối tác tham gia trực tiếp vào Dự án như ROSATOM (Liên bang Nga), JINED (Nhật Bản)...

Chính phủ Việt Nam thống nhất với Chính phủ Liên bang Nga và Nhật Bản về việc giao cho các cơ quan chức năng của các bên bàn bạc, thống nhất phương án sử dụng các kết quả đã đạt được trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư các dự án.

“Chính phủ Việt Nam khẳng định rằng, việc dừng thực hiện dự án không làm ảnh hưởng đến quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Liên bang Nga và quan hệ đối tác sâu rộng với Nhật Bản”, Người Phát ngôn Chính phủ nói.

Để thay thế cho hợp tác đầu tư xây dựng các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2, Chính phủ Việt Nam sẽ tiếp tục trao đổi với Chính phủ Liên bang Nga và Nhật Bản về hợp tác thực hiện các dự án trong các lĩnh vực kết cấu hạ tầng, kinh tế, thương mại... mà các doanh nghiệp của Liên bang Nga và Nhật Bản có thế mạnh, đồng thời phù hợp với Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.

Một số việc chính của Dự án đã được triển khai

- Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã hoàn thành và trình Thủ tướng Chính phủ Hồ sơ phê duyệt địa điểm và Báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1; Báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 đã được tư vấn quốc tế bổ sung, hoàn thiện và nộp cho EVN để thẩm tra.

- Hệ thống cấp điện phục vụ thi công Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và văn phòng làm việc của Ban quản lý Dự án hiện đang trong giai đoạn xây dựng, hoàn thiện.

- Dự án di dân tái định cư các dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận do UBND tỉnh Ninh Thuận làm chủ đầu tư đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong tháng 6/2015; đã hoàn hành công tác khảo sát, thiết kế các khu tái định cư.

-Từ năm 2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo cử 381 sinh viên đi học các chuyên ngành liên quan đến điện hạt nhân tại các trường đại học của Liên bang Nga; đã thực hiện 242 lượt thực tập nước ngoài 3 tháng cho giáo viên, giảng viên các trường đại học về điện hạt nhân.

Ngoài ra, EVN đã cử 31 sinh viên đi học các chuyên ngành liên quan đến điện hạt nhân ở Liên bang Nga, Pháp và 33 kỹ sư đi đào tạo cán bộ khung vận hành nhà máy tại Nhật Bản.

  Thảo Nguyên