Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn tỉnh Lạng Sơn)

Quốc hội thảo luận ở hội trường về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước, chiều ngày 31/10.

Thời giờ làm của lao động khu vực tư không giảm, giờ làm thêm đã tăng gấp 3

Nêu ý kiến, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn tỉnh Lạng Sơn) nói những kết quả đạt được trong năm 2023 rất đáng trân trọng, nhưng ông lo ngại trong 5 chỉ tiêu chưa đạt, chỉ tiêu tốc độ năng suất lao động - năm thứ 3 liên tiếp không đạt.

“Tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân đang có xu hướng giảm. Giai đoạn 3 năm 2021 - 2023 chỉ đạt 4,36-4,69%, thấp hơn mức bình quân 6,26% của 3 năm 2016-2018”, theo lời ông Nghĩa.

Vì vậy, đề nghị Chính phủ xác định trách nhiệm và có giải pháp quyết liệt với chỉ tiêu này.

Ông cũng đề nghị Chính phủ rà soát các nhóm giải pháp, nhiệm vụ năm 2024 và các năm tiếp theo, xác định giải pháp nào là trọng tâm, trọng điểm, có tính đột phá để tập trung thực hiện, không dàn trải.

Đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo Hội đồng tiền lương quốc gia tiến hành thương lượng sớm để tăng lương tối thiểu cho người lao động bảo đảm thực hiện từ 01/7/2024, cùng thời điểm với việc thực hiện cải cách tiền lương trong khu vực công.

Cũng liên quan đến người lao động khu vực tư, theo ông Nghĩa, Chính phủ cần xem xét trình Quốc hội giảm giờ làm việc bình thường từ 48 giờ/1 tuần xuống 44 giờ/ 1 tuần, tiến tới 40 giờ/1 tuần như trong khu vực công (đã được thực hiện từ 1999).

“Sau gần 80 năm độc lập, qua gần 40 năm đổi mới, điều kiện kinh tế - xã hội, thế và lực của nước ta được nâng lên tầm cao mới, nhưng thời giờ làm việc của người lao động khu vực tư không giảm trong khi thời giờ làm thêm đã tăng lên gấp 3 lần”, đại biểu phát biểu.

Việc giảm giờ làm việc, ông Nghĩa nhấn mạnh, “là xu hướng tiến bộ của đa số các quốc gia trên thế giới”.

Doanh nghiệp đang thiếu vốn nghiêm trọng, cần thiết kế gói tín dụng hỗ trợ

Vẫn theo đại biểu Nghĩa, cần quan tâm tiếp tục giảm thuế, phí, lệ phí cho người dân và doanh nghiệp. “Tôi nhất trí kéo dài thời gian giảm thuế VAT đến hết 30/6/2024”, ông nói.

“Trong kỳ họp này, Quốc hội yêu cầu tổng soát thủ tục hành chính trên tất cả các lĩnh vực; trong đó, tập trung vào các lĩnh vực liên quan đến đầu tư, sản xuất kinh doanh, đến đổi mới, sáng tạo để báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 7”, ông Nghĩa đề nghị.

Nhìn nhận từ thực tế, đại biểu Dương Văn Phước (tỉnh Quảng Nam) nêu, các doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn dù Nhà nước đã có chính sách hỗ trợ và đồng hành.

“Áp lực về thuế, biến động giá cả, khả năng tiếp cận vốn… đã tạo thành những thách thức lớn cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ”, ông Phước nhấn mạnh.

Đại biểu dẫn chứng ở Quảng Nam có một doanh nghiệp sân golf, diện tích trên 60 ha, doanh thu đóng mỗi năm là 100 tỷ đồng nhưng phải đóng thuế tới 45 tỷ đồng. Doanh nghiệp gặp khó khăn, kiến nghị nhiều lần vì cách tính thuế bất cập.

“Cách tính thuế hiện nay khi áp thuế là áp ngay cả tuyến đường chính và diện tích 60 ha nên doanh nghiệp không chịu đựng nổi”, theo lời đại biểu Phước.

Trong khi đó, tiếp cận vốn vay, đặc biệt là khoản vay trung - dài hạn gặp khó do điều kiện vay nghiêm ngặt, thủ tục phức tạp. Hầu hết chỉ có tiếp cận khoản vay ngắn hạn.

Với tình hình kinh tế khó khăn, các khoản thu của doanh nghiệp chậm thu hồi, hàng tồn kho lớn chậm luân chuyển, ngân hàng không chấp nhận đây là tài sản đảm bảo, là rào cản lớn tiếp cận vốn vay, ông Phước phân tích.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục quan tâm đến khó khăn của doanh nghiệp để có chính sách hỗ trợ kịp thời thiết thực.

Đặc biệt, hiện doanh nghiệp đang thiếu vốn nghiêm trọng, cần thiết kế gói tín dụng cho sản xuất kinh doanh, khơi thông vốn ngân hàng, hạ lãi suất, nới lỏng điều kiện cho vay vốn.

Ông Phước còn đề nghị, đẩy mạnh cải cách thuế; lắng nghe, chia sẻ, giải quyết kiến nghị doanh nghiệp liên quan chính sách thuế; nghiên cứu chính sách thuế cho doanh nghiệp nhỏ và vừa;

“Cần chú trọng nuôi dưỡng nguồn thu, xem xét điều kiện từng doanh nghiệp để có chính sách giảm giảm thuế phù hợp”, đại biểu Phước đề xuất.

Mong tăng lương tối thiểu vùng đồng thời với cải cách tiền lương từ 1/7/2024

Trao đổi thêm bên hàng lang Quốc hội, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa nói, với mức lương tối thiểu vùng hiện nay vẫn chưa thể đáp ứng được điều kiện khó khăn trong đời sống của người lao động khu vực tư so với phần trượt giá hiện nay.

“Vì vậy, tôi rất mong muốn Hội đồng Tiền lương quốc gia sớm thương lượng trình Chính phủ tăng mức lương tối thiểu vùng cho người lao động, tốt nhất là thực hiện đồng thời với cải cách tiền lương ở khu vực công vào ngày 1/7/2024”, ông Nghĩa chia sẻ.

Ông Nghĩa thông tin, khi thực hiện cải cách tiền lương, khu vực công sẽ không tính lương theo hệ số nữa mà có bảng chức vụ, chức danh lãnh đạo trong hệ thống chính trị (bao gồm cả các đơn vị sự nghiệp công lập) từ Trung ương đến cấp xã; bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ đối với công chức, viên chức không giữ chức danh lãnh đạo và bảng lương đối với lực lượng vũ trang.

“Hiện nay mức lương khởi điểm, theo tôi được biết là cao hơn mức lương tối thiểu vùng 4 (3.250.000 đồng/tháng) của khu vực tư”, ông Nghĩa nhấn mạnh.

Lương tối thiểu vùng đang được áp dụng theo 4 vùng gồm: Vùng 1 là 4.680.000 đồng/tháng; vùng 2 là 4.160.000 đồng/tháng; vùng 3 là 3.640.000 đồng/tháng và vùng 4 là 3.250.000 đồng/tháng.

Về giờ làm, ông Nghĩa cho hay, trong khu vực công từ năm 1999 đã nghỉ ngày thứ 7, giờ làm còn 40 giờ, còn khu vực tư vẫn giữ nguyên 48 giờ.

Ông dẫn chứng thống kê của quốc tế trong 154 nước chỉ có 2 nước có số giờ làm việc trên 48 giờ/tuần; 1/3 nước áp dụng số giờ làm 48 giờ/tuần như Việt Nam; 2/3 nước áp dụng dưới 48 giờ.

“Thời gian làm thêm Việt Nam cũng tương đối cao so với mặt bằng chung. Không có lý do gì mà đất nước phát triển mà lao động lại làm theo giờ”, theo ông Nghĩa.