Do bị thu hồi đất, HTX 1/5 Quảng Ngãi gặp nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh. Ảnh: Ngọc Phó

HTX 1/5 (số 26 - 28 đường Nguyễn Chánh, TP Quảng Ngãi) được thành lập theo Quyết định số 104/QĐ-UB ngày 28/8/1983 của UBND thị xã Quảng Ngãi (nay là TP Quảng Ngãi), tọa lạc trên 2 phần đất, gồm: Phần diện tích đất được Nhà nước cho thuê theo Quyết định số 68/QĐ-UB ngày 4/6/1983 với diện tích 420m2 (năm 2001, đường Nguyễn Chánh mở rộng, diện tích còn lại 347m2) và phần HTX nhận chuyển nhượng năm 1983 với diện tích 865m2 (khi mở rộng đường Nguyễn Chánh còn lại 660,9m2).

Tại biên bản bàn giao ngày 17/11/1989 thể hiện “ông Dương Phương và bà Võ Thị Thiện Từ cùng ông Hồ Văn Hướng thỏa thuận chuyển nhượng cho HTX được QSD, định đoạt và quyền quyết định. HTX chịu mọi chi phí dưới dạng bồi thường hoa màu theo Quyết định công nhận hòa giải thành số 13 ngày 13/11/1987 của TAND thị xã và đã được Hội đồng xét đăng ký ruộng đất phường Trần Phú đo đạc cấp GCNQSDĐ số 526/SK ngày 14/12/1984 số hiệu 63, tờ số 3”. UBND phường Trần Phú cùng UBND thị xã ký xác nhận.

Trong biên bản kiểm kê đánh giá của HTX ngày 9/3/1998 để chuyển đổi theo mô hình HTX kiểu mới, cũng nêu rõ phần đất tư nhân có GCN của Hội đồng Đăng ký ruộng đất số 526 ngày 14/12/1984 với tổng diện tích 1.285m2 (đăng ký theo Chỉ thị 245/TTg và 299/TTg của Thủ tướng Chính phủ) và nộp thuế liên tục cho đến nay.

Vào năm 2003, HTX làm thủ tục xin cấp GCNQSDĐ (diện tích 660,9m2) và xin thuê phần đất Nhà nước quản lý (347m2).

Ngày 30/6/2004, Văn phòng UBND tỉnh có Công văn số 427 thông báo yêu cầu giữ nguyên hiện trạng không được đầu tư xây dựng công trình, chuyển đổi ngành nghề sản xuất… vì năm 2005, sẽ giải tỏa làm công viên cây xanh.

Mãi đến năm 2006, vẫn không thấy giải tỏa, HTX tiếp tục làm đơn kiến nghị xin nghiên cứu cho HTX chuyển đổi ngành nghề, phát triển sản xuất... Tuy nhiên, các cơ quan trong tỉnh cứ vòng vo, hết đoàn kiểm tra này đến đoàn khác về làm việc mà không tháo gỡ khó khăn cho HTX.

Tại Công văn số 1720/UBND ngày 15/10/2010 của UBND TP Quảng Ngãi có nêu: Qua thanh tra cho thấy từ trước đến nay, ngân sách Nhà nước các cấp (TP và phường) không hỗ trợ cho HTX một khoản nào. Đối với vốn thanh toán tiền bồi thường hoa màu cây cối cho ông Dương Phương để được SDĐ được sử dụng từ nguồn vốn của HTX, không có nguồn gốc từ ngân sách Nhà nước chi trả. Cơ quan thanh tra kiến nghị phần diện tích đất 660,9m2 nhận chuyển nhượng từ năm 1983 và liên tục quản lý sử dụng ổn định, kê khai đăng ký, làm nghĩa vụ tài chính đầy đủ theo quy định, nay tiếp tục sử dụng và được cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở (QSHNƠ) và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 53 Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai.

Ngày 3/8/2009, UBND tỉnh thành lập đoàn thanh tra liên ngành. HTX đã trình bày nguyên nhân sản xuất kinh doanh bị ngưng trệ và tình hình sử dụng đất, cũng như các vấn đề khác mà đoàn yêu cầu…

Đoàn đã có kết luận rõ ràng tại Văn bản số 26/KL-TNMT ngày 14/1/2010.

Đến ngày 15/2/2011, UBND tỉnh ra Quyết định số 25/QĐ-UBND công nhận QSDĐ và cho thuê đất đối với HTX 1/5 và cấp GCNQSDĐ&QSHNƠ số BE.059170, ngày 4/3/2011 cho thửa đất số 168, tờ bản đồ số 16 phường Trần Phú, có diện tích 660,9m2 đất, với nguồn gốc là Nhà nước công nhận QSDĐ như giao đất không thu tiền SDĐ và GCNQSDĐ&QSHNƠ số BE.059171, ngày 4/3/2011 cho thửa đất số 243, tờ bản đồ số 16 phường Trần Phú với diện tích 347m2 đất, là đất Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm.

Trong khi HTX đang huy động vốn và sắp xếp lại sản xuất, thì tiếp tục được kiểm tra. Sau đó, chính quyền tỉnh cho rằng, việc cấp GCNQSDĐ không đúng quy định nên phải thu hồi. Lúc này, HTX đã đầu tư xây dựng nhà xưởng trên 2 phần đất nói trên.

Ngày 30/8/2013, HTX có đơn gửi Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Ngãi xin gia hạn phần đất Nhà nước cho thuê, nhưng Sở có Công văn số 2607 ngày 14/11/2013 thông báo: “UBND tỉnh chưa xem xét giải quyết vấn đề gia hạn thời hạn sử dụng đất đối với HTX 1/5”.

Ngày 7/4/2014, Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Ngãi có Công văn số 598, trong đó nêu, phần diện tích đất được Nhà nước giao theo Quyết định số 68 ngày 4/6/1983 với 420m2 đất, đề nghị HTX mang Quyết định cho thuê đất số 25 ngày 15/2/2011 của UBND tỉnh, Hợp đồng thuê đất số 03 ngày 3/3/2011 và GCNQSDĐ số BE.059171 đến Sở để làm thủ tục chấm dứt hợp đồng thuê đất trước ngày 30/4/2014, do tỉnh đã có chủ trương và chỉ đạo tổ chức quy hoạch SDĐ tại vị trí này. Riêng phần đất HTX nhận chuyển nhượng năm 1983 với diện tích 865m2, Sở cho rằng, dựa trên kết luận của Thanh tra tỉnh thì GCNQSDĐ số BE.059170 cấp ngày 4/3/2011 là trái với quy định của pháp luật, Sở sẽ tham mưu UBND tỉnh quyết định thu hồi.

Tại Công văn số 1094 ngày 28/3/2014 của UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng nêu: “GCNQSDĐ đã cấp cho HTX 1/5 với phần diện tích 660,9m2 đất, thuộc thửa đất số 168, tờ bản đồ số 16, phường Trần Phú, lập năm 2007 không đúng qui định của pháp luật. UBND tỉnh giao cho Sở Tài nguyên và Môi trường khẩn trương tham mưu thủ tục thu hồi theo đúng quy định của pháp luật. Đối với phần diện tích 347m2 đất thuộc thửa đất số 243, tờ bản đồ số 16, phường Trần Phú, lập năm 2007, Sở Tài nguyên và Môi trường thực hiện thủ tục để chấm dứt Hợp đồng cho thuê đất đối với HTX theo đúng quy định của pháp luật”.

Tiếp đến, ngày 7/7/2014, UBND tỉnh Quảng Ngãi có Công văn số 2827 thu hồi đất và GCNQSDĐ của HTX 1/5; trong đó yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường giải trình những vướng mắc trong việc thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho HTX đối với phần diện tích 660,9m2 đất.

Có điều gì uẩn khúc trong việc thu hồi GCNQSDĐ mà UBND tỉnh đã cấp cho HTX 1/5? Nếu thực hiện thu hồi thì cần bảo đảm quyền lợi về đền bù giải tỏa, để HTX có thể tiếp tục hoạt động, tăng thu nhập cho xã viên và người lao động.

Ngọc Phó