Các hộ dân thôn Vòng Tre, xã Bình Dân bức xúc trình bày vụ việc

Tình trạng tranh chấp đất đai căng thẳng giữa các hộ dân đã dẫn đến hành vi đánh người gây thương tích vào năm 2016 đã làm ảnh hưởng lớn đến vấn đề an ninh trật tự tại địa phương.

Người dân kêu trời vì đất “tự nhiên” biên mất!

Theo như phản ánh của các hộ dân tại thôn Vòng Tre, xã Bình Dân, huyện Vân Đồn thì tranh chấp và khiếu kiện đất đai giữa các hộ dân trong xã cũng như giữa các hộ dân với chính quyền địa phương đã diễn ra từ nhiều năm nay. Từ năm 1998 chính quyền xã Bình dân đã tiến hành thu hồi đất của các hộ dân đang sử dụng bao gồm đất thổ cư và chủ yếu là đất nông nghiệp, nhưng không thông báo việc thu hồi đất đến các hộ dân, mục đích sử dụng sau khi thu hồi,  cũng như xem xét thủ tục, quá trình đề bù, hỗ trợ nên người dân không hiểu vì sao mình mất đất.

Diện tích 130 m² đất trồng lúa tranh chấp giữa hộ bà Tạ Thị Lường và ông Từ Văn Minh

Cụ thể có gia đình ông Trương Văn Dưỡng bị thu hồi 300m² đất vườn và 1.230m² đất nông nghiệp. Hộ ông Lưu Văn Bảo bị thu hồi gần 130 m² đất sử dụng lâu năm. Gia đình ông Trương Văn Ngô bị thu hồi hơn 1000m² gồm cả đất nông nghiệp và đất vườn.  Hộ anh Ngô Văn Liêu bị thu hồi 260m² đất nông nghiệp đang sử dụng ổn định từ trước năm 1993. Hộ anh Ngô Văn Phàng bị thu hồi 400m² đất nông nghiệp làm trường học. Gia đình anh Hà Văn Sáng bị thu hồi 250m² đất nông nghiệp và 180m² đất thổ cư để làm chợ. Hộ anh Hà Văn Soi bị thu hồi 360m² đất nông nghiệp và 400m² đất thổ cư ( trong đó mới đền bù 300m² còn 100m² chưa được giải quyết). Gia đình anh Trương Văn Lê bị thu hồi 4 xào đất nông nghiệp. Hộ gia đình anh  Hà Văn Soi bị thu hồi 220m²  đất thổ cư  năm 2010 ( do cán bộ địa chính xã lợi dụng đổi sổ đỏ cũ là 400 m², sau đó trả sổ đỏ mới còn 180 m²) và còn nhiều các hộ gia đình khác trong thôn.

Việc thu hồi đất của chính quyền địa phương không thông báo, công khai đến các hộ dân đã gây ra nhiều bức xúc, tranh cãi và khiếu kiện kéo dài. Tuy nhiên những khiếu nại liên quan đến quyền được biết mục đích thu hồi và giải quyết đền bù, hỗ trợ lợi ích chính đáng của người dân thôn Vòng Tre đến nay vẫn chưa được các cấp chính quyền ở địa phương xem xét, giải quyết. Do  địa bàn vùng sâu vùng xa lại hạn chế về trình độ hiểu biết qui định của pháp luật, bà con đa số là người dân tộc thiểu số Sán Dìu nên khi không được giải quyết khiếu nại họ cũng chỉ biết chịu đựng mà không biết đi đâu đòi quyền lợi chính đáng của mình.

Bức xúc kéo dài dẫn đến xô sát, tranh chấp đất đai

Xuất phát từ những bức xúc không được giải quyết về việc quản lý, thu hồi đất của chính quyền. Năm 2015 đã diễn ra nhiều vụ tranh chấp đất đai giữa các hộ dân thôn Voòng Tre và có liên quan đến một số cán bộ địa chính của xã Bình Dân.

Ông Trương Văn Dưỡng chỉ diện tích 300 m²   đất vườn cạnh nhà bị thu hồi

Theo đơn phản ánh thì vào ngày 12/5/2015 đã sẩy ra vụ xô xát giữa hộ gia đình ông Trương Văn Dưỡng và gia đình bà Trương Thị Hoàng (vợ ông Ngô Viết Sinh là cán bộ địa chính xã)  do tranh chấp 300 m²  vườn.  Diện tích 300 m² đất vườn (ngay cạnh trước nhà ông Dưỡng) là của gia đình ông Dưỡng đang sử dụng ổn đinh, liên tục vào sản xuất nông nghiệp, đất do cha ông để lại từ những năm 60 của thế kỷ trước. Tuy nhiên đến ngày 12/5/2015 gia đình bà Trương Thị Hoàng, ông Ngô Viết Sinh bổng nhiên cho xe chở gạch đá đổ lên phần diện tích đất trên với ý định bao móng xây nhà. Bà Hoàng cho biết, diện tích đất này nhà bà đã được cấp sổ đỏ từ năm 2010 nên có toàn quyền sử dụng. Từ diện tích đất đang sử dụng không tranh chấp bỗng nhiên bị chiếm không biết lý do nên gia đình ông Dưỡng bức xúc, phản đối. Hai bên đã sẩy ra xô xát, căng thẳng. Gia đình ông Ngô Viết Sinh còn thuê người đến uy hiếp, dọa nạt hộ ông Dưỡng, cản trở việc sản xuất của gia đình. Cho đến nay, trước sự phản đối của gia đình ông Dưỡng, công trình xây nhà của hộ bà Trương Thị Hoàng vẫn đang dang dở, tranh chấp giữa hai bên vẫn chưa được phân giải.

Mâu thuẫn đất đai tại địa phương bị đẩy lên cao trào trong năm 2016, do các hộ dân tiền hành lấn chiếm, tranh dành đất đai. Mâu thuẫn dẫn đến hành vi đánh người gây thương tích, gây mất trận tự an ninh trên địa bàn xã Bình Dân. Đó là mâu thuẫn giữa hộ gia đình bà Tạ Thị Lường và ông Từ Văn Minh liên quan đến 130 m² diện tích đất nông nghiệp do nhà bà Lường đang sử dụng lâu năm trồng lúa. Vảo ngày 9/11/2016 ông Từ Văn Minh cùng vợ là Ngô Thị Vui ( bà Vui là em họ của ông Ngô Viết Sinh) đến phá lúa nhà bà Tạ Thị Lường để làm nhà. Lý do phá lúa nhà bà Lường, ông Minh cho biết diện tích 130 m²  này nhà ông đã được cấp sổ đỏ từ ngày 3/3/2016 nên nhà bà Lường phải trả lại. bà Lường không biết vì sao đất đang trồng lúa lâu nay, tự nhiên nhà ông Minh đến đòi trả lại nên quyết liệt phản đối. Hai bên lời qua tiếng lại, ông Minh đã đánh và xô ngã bà Lường xuống ruộng. Thấy vậy anh Liêu Văn Sáng ( Anh Sáng là con trai bà Lường) đã cầm xẻng đánh ông Minh bị thương. Sự việc xô xát làm cho cả bà Lường và ông Minh đều bị thương tích còn anh Liêu Văn Sáng đã bị công an huyện Vân Đồn bắt tạm giam đến nay đã 03 tháng.

Việc anh Liêu Văn Sáng đang bị tạm giam tại công an huyện Vân Đồn do hành vi đánh người trong tranh chấp đất đai đã làm cho sự bức xúc, bất bình của người dân thôn Vòng Tre càng tăng cao. Họ đặt hoài nghi về việc thu hồi đất đai của chính quyền địa phương có nhiều điểm “khuất tất”,  cũng như việc lợi dụng chức quyền để chiếm đoạn tài sản, vụ lợi bản thân, người thân trong gia đình của một số cán bộ chính quyền xã Bình Dân. Bà Ngô Thị Thú, một người dân trong thôn cũng có diện tích đất bị thu hồi và là người làm chứng trong thời điểm xô xát giữa anh Liêu Văn Sáng và ông Từ Văn Minh cho biết: Ông Từ Văn Minh đến đòi đất trên diện tích đất của nhà bà và bà Tạ Thị Lường với vẻ hách dịch, ngạo mạn và thách thức. Ông Minh nói thách người dân trong thôn cứ đi kiện vì nhà ông Minh có nhiều tiền, nhiều quan hệ “ở trên” nên người dân có kiện cũng chẳng làm gì được.

Thu hồi hay biến đất của người này thành đất của người kia?

Theo Điều 28, Luật Đất đai năm 1993 quy định: “Trước khi thu hồi đất phải thông báo cho người sử dụng đất biết về lý do thu hồi, thời gian, kế hoạch di chuyển, phương án đền bù thiệt hại…”. Tuy nhiên với thực tế diễn ra tại xã Bình Dân,  thì dường như việc thu hồi đất của chính quyền địa phương lại không tuẩn thủ theo qui trình nói trên và có nhiều biểu hiện “làm tắt”!?

Từ thực tế phản ánh của người dân thông Vòng Tre, xã Bình Dân cho thấy những mâu thuẫn, xô xát của các hộ dân đều bắt nguồn từ việc tranh chấp đất đai. Việc tranh chấp đất đai kéo dài, căng thẳng trên địa bàn xã lại xuất phát từ công tác quản lý, thu hồi đất đai có nhiều dấu hiệu thiếu minh bạch của chính quyền các cấp ở địa phương. Theo các hộ dân phản ánh, hầu hết các hộ dân trong thôn Vòng Tre bị thu hồi đất đều không được chính quyền xã thông báo việc bị thu hồi, mục đích sử dụng đất sau khi thu hồi, không khảo sát, đo đạc hay lấy ý kiến của người dân đang sống và sinh hoạt trên diện tích đất bị thu hồi. Người dân không biết về qui hoạch,sử dụng đất đại tại địa phương cũng như không được phổ biến các  chính sách hỗ trợ, đền bù đất đai theo qui định của pháp luật. Điều khó hiểu là diện tích đất mà các hộ dân đang sử dụng lâu nay không hiểu vì sao bị thu hồi thì gia đình, người nhà cán bộ địa chính xã lại được cấp sổ đỏ trên chính các diện tích ấy tranh chấp ấy. Như 300 m² đất vườn nhà ông Trương Văn Dưỡng đang tranh chấp năm 2016, thì hộ gia đình ông Ngô Viết Sinh (cán bộ địa chính xã, hiện nay đã nghỉ hưu) và ông Trương Văn Thanh ( nguyên cán bộ xã) lại có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ năm 2010. Với hộ gia đình bà Tạ Thị Lường, có diện tích đất tranh chấp 130 m² với nhà ông Từ Văn Minh, nhưng gia đình ông Từ Văn Minh lại được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 130 m² đó ngày 3/3/2016.

Điều này đặt ra câu hỏi lớn về vấn đề quản lý, giải quyết tranh chấp đất đai ở chính quyền xã Bình Dân, cũng như vấn đề cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của huyện Vân Đồn đã đúng với qui định pháp luật về đất đai hay chưa? Có hay không việc quản lý lỏng lẻo, không công khai minh bạch về qui hoạch, thu hồi đất đại của chính quyền xã, để một số cán bộ lợi dụng danh nghĩa nhà nước, lợi dụng chức quyền biển thủ đất, lấy đất của người dân hợp thức hóa thành đất của người nhà?.

Đất đai thuộc quyền sở hữu toàn dân, là tài nguyên quý giá. Vì vậy, việc quản lý, giải quyết tranh chấp, khiếu nại liên quan đến đất đai cần phải kịp thời, hài hòa lợi ích giữa các bên sẽ tránh được việc thất thoát quỹ đất của nhà nước và ổn định trật tự an ninh, đời sống của nhân dân. Thực tế trên địa bàn thôn Vòng Tre, xã Bình Dân, huyện Vân Đồn hiện nay đang có nhiều tranh chấp, mâu thuẫn căng thẳng liên quan đến đất đai kéo dài, nhưng không hiểu sao vẫn chưa có sự vào cuộc giải quyết dứt điểm của các cấp chính quyền liên quan?

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục tìm hiểu, thông tin đến bạn đọc.

 Nhóm PV