Khu đất hơn 30.000m2 của gia đình ông Quỳnh bị các đối tượng chiếm đoạt. Ảnh: HT

Sơ bộ về vụ việc như sau: Năm 1985, theo tiếng gọi của Đảng và Nhà nước, gia đình ông Nguyễn Khánh Quỳnh (bố đẻ ông Mạnh) cùng hàng trăm gia đình ở Hoài Đức, Hà Tây di cư vào Nam thành lập vùng kinh tế mới. Từ khi vào vùng kinh tế mới xã Hoài Đức, Lâm Hà, Lâm Đồng, gia đình ông Quỳnh khai hoang phục hóa đồi núi trọc. Sau gần 13 năm khai phá trồng cà phê, gia đình ông Quỳnh cùng 657 gia đình khác được UBND huyện Lâm Hà cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đợt 1 theo Quyết định số 865/QĐ-UB, ngày 12/12/1997. Cụ thể, gia đình ông Quỳnh được cấp 30.886m² đất.

Trong khi gia đình ông Quỳnh đang quản lý, sử dụng thì năm 1999, các ông Nguyễn Văn Trì, Nguyễn Danh Đức, Phạm Văn Khoa và một số đối tượng khác nhảy vào lấn chiếm toàn bộ diện tích này. Các ông Nguyễn Danh Đức và Phạm Văn Khoa ngang nhiên làm nhà ở, còn ông Nguyễn Văn Trì thì cắt đất bán cho nhiều người khác. Bắt đầu từ đây, gia đình ông Quỳnh gian nan, điêu đứng trên con đường đi khiếu kiện để đòi lại mảnh đất của mình, đến lúc nhắm mắt xuôi tay ông Quỳnh vẫn chưa đòi lại được. Người con trai Nguyễn Khánh Mạnh đành thay bố tiếp tục chặng đường khiếu kiện gian nan.

Qua hai cấp tòa (Bản án sơ thẩm số 13/2008/DSST, ngày 31/1/2008 của TAND huyện Lâm Hà và Bản án phúc thẩm số 195/2008/DS-PT, ngày 13/10/2008 của TAND tỉnh Lâm Đồng), Hội đồng xét xử đã quyết định buộc các gia đình chiếm đất phải hoàn trả đất cho gia đình ông Quỳnh (trong đó gia đình ông Nguyễn Văn Trì phải trả lại 14.640m2, vợ chồng Nguyễn Danh Đức và Nguyễn Thị Thái phải trả lại 5.952m2...

Nhưng nghịch lý ở chỗ, mặc dù được nhận lại phần đất bị lấn chiếm, nhưng Tòa cũng tuyên gia đình ông Quỳnh phải đền bù cho các đối tượng chiếm đất tiền xây nhà, cây cối (Nguyễn Danh Đức và Nguyễn Thị Thái) với số tiền là 18.122.500 đồng...

Sau phán quyết của Tòa, các bị đơn cố tình chống đối, khiếu nại đến Viện KSND Tối cao, TAND Tối cao. Trong khi Viện KSND Tối cao có văn bản khẳng định không có cơ sở kháng nghị Bản án phúc thẩm thì Chánh án TAND Tối cao lại có quyết định kháng nghị, hủy cả 2 bản án đã xử trước đó. Đồng thời, TAND Tối cao giao hồ sơ vụ án cho TAND huyện Lâm Hà xét xử sơ thẩm lại.

Từ khi được TAND Tối cao giao xét xử lại (theo Quyết định giám đốc thẩm số 35/2012/DS-GĐT ngày 18/1/2012) đến nay, TAND huyện Lâm Hà gần như “đóng băng” toàn bộ vụ án.

Ngày 2/10, làm việc với ông Đỗ Mạnh Hùng, Chánh án TAND huyện Lâm Hà khẳng định: Luật quy định với loại án này từ 4 đến 6 tháng phải đem ra xét xử. Nhưng khi chúng tôi hỏi: Tại sao vụ án này đã trôi qua 6 năm rồi sao không xử? vì sao thẩm phán Nguyễn Văn Thanh được giao thụ lý vụ án này thi thoảng lại gọi ông Mạnh lên để giục thỏa thuận với bị đơn và một số đối tượng nhảy dù mới? thì ông Hùng lại cho rằng đây là vụ án phức tạp, thẩm phán phải dùng "kỹ năng" để làm việc, hàng tháng thẩm phán báo cáo... Tuy nhiên, khi chúng tôi xin một số tài liệu về thu thập tư liệu mới về vụ án cũng như báo cáo định kỳ của thẩm phán Nguyễn Văn Thanh, hay biên bản làm việc của Tòa về vụ án này thì ông Chánh án nói rằng, thẩm phán Nguyễn Văn Thanh chỉ báo cáo ... “bằng miệng”.

Trụ sở TAND huyện Lâm Hà. Ảnh: HT

Chiều cùng ngày, trao đổi với ông Nguyễn Đức Tài, Chủ tịch UBND huyện Lâm Hà về vụ việc trên, ông Tài rất bất ngờ và khẳng định: Hàng quý họp giao ban khối Nội chính nhưng tôi không hề nghe bên Tòa án báo cáo về vụ việc này.

Ngay lập tức, ông Tài rút điện thoại gọi cho ông Đỗ Mạnh Hùng yêu cầu báo cáo vụ việc. Qua điện thoại, ông Chánh án huyện lý giải là vụ việc rất phức tạp, khó khăn. Tuy nhiên, Chủ tịch huyện rất cương quyết yêu cầu vị Chánh án phải làm báo cáo chuyển sang ngay. “Nếu khó khăn, phức tạp huyện sẽ thành lập Hội đồng tư vấn pháp luật, thậm chí nhờ Hội đồng tư vấn pháp luật của tỉnh để có cách thức giải quyết”.

Cũng theo ông Tài, đây chưa phải là vụ việc khó khăn, phức tạp. Trên địa bàn huyện còn nhiều vụ việc tranh chấp tính chất phức tạp hơn nhiều nhưng huyện đã giải quyết triệt để được một số vụ, một số vụ tới đây sẽ quyết tâm giải quyết nốt.

Hy vọng với sự vào cuộc quyết liệt của Chủ tịch UBND huyện Lâm Hà vụ án trên sớm được giải quyết.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này

Huy Tưởng