Hàng trăm Bảng kê chi phí KCB của bệnh nhân BHYT có tần xuất xét nghiệm cao. Ảnh: Hồng Bài

Nói về vấn đề lạm dụng XN trong khám, chữa bệnh (KCB) cho bệnh nhân BHYT ở BVĐK huyện Đà Bắc, ông Đoàn Đức Thắng, Phó trưởng Phòng Giám định y tế, bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh Hòa Bình, nói: Đây là đơn vị có nhiều sai phạm trong công tác KCB, đặc biệt là việc lạm dụng trong XN đối với bệnh nhân BHYT. Những sai phạm đó không chỉ gây bức xúc cho cơ quan BHXH tỉnh mà còn gây bất bình cho người bệnh và gia đình bệnh nhân. 

Trong ba năm 2011, 2012 và 2013 (năm 2014 BHXH đang kiểm tra chưa có số liệu), qua kiểm tra thẩm định chi phí KCB, BHXH tỉnh đã phát hiện nhiều sai phạm trong XN, buộc phải xuất toán, từ chối thanh toán. Cụ thể: Năm 2011 từ chối thanh toán 189.561.610 đồng. Năm 2012 chi phí không chấp nhận thanh toán 220.177.985 đồng. Năm 2013 số tiền từ chối thanh toán tăng lên 368.501.140 đồng.

Chỉ số trên, BHXH Hòa Bình mới chỉ kiểm tra thẩm định trên bệnh án, chưa thẩm định trực tiếp bệnh nhân. Ví dụ, năm 2011 đã có hàng chục bản XN khống (Báo Thanh tra đã phản ánh), bệnh nhân BHYT chỉ đến bệnh viện xin thuốc cũng bị XN hai lần, bệnh nhân điều trị ngoại trú không được nhân viên bệnh viện lấy máu cũng bị XN tới 2 lần; trong cùng một đợt điều trị, bệnh nhân bị hai lần XN (ngày nhập viện, ngày ra viện)... Nếu cơ quan BHXH kiểm tra thẩm định trực tiếp bệnh nhân thì số tiền bị từ chối thanh toán hàng năm sẽ gấp nhiều lần các chỉ số trên.

Sau khi Báo Thanh tra phản ánh vụ việc trên, được cơ quan quản lý làm ngơ, BVĐK Đà Bắc không thấy đó là bài học kinh nghiệm để sửa chữa. Ngược lại, đơn vị này đã thay đổi "chiến thuật" bằng cách: Hạn chế XN khống, tăng tuần xuất XN/bệnh nhân; chỉ định XN quá rộng rãi; thống kê chi phí XN, thuốc thừa về số lượng thực tế... 

Xin đưa ra một số trường hợp như sau: Bệnh nhân XN 1 lần nhưng thống kê thanh toán số lượng 14 lần như bệnh nhân Xa Đức Mạnh, Trần Thị Thu Hoài, Đặng Hồng Chí, Nguyễn Thị Định, Đỗ Thị Nga XN albumine thống kê thừa 13 lần, XN nước tiểu 10 thông số, thống kê thừa 13 lần...; bệnh nhân Hà Văn Tom trong 3 ngày điều trị nội trú bệnh viện đã kê thừa 13 XN glucoza; bệnh nhân Xa Thị Hiện 6 ngày điều trị, bệnh viện kê thừa 7 lần siêu âm đen trắng, bệnh nhân Xa Thị Măng, 12 ngày điều trị; bệnh nhân Bàn Thị Lan, 1 ngày điều trị, bệnh nhân Nguyễn Thị Loan, 6 ngày điều trị, bệnh viện kê thừa 13 XN phân/bệnh nhân; bệnh nhân Hà Thị Nhớ, đã bị bệnh viện kê thừa 61 ngày giường; bệnh nhân Hà Thị Lương, 5 ngày điều trị đã bị bệnh viện kê thừa phẫu thuật lấy thai lần 2; bệnh nhân Bùi Thị Bằng, Hà Văn Chắc điều trị ngoại trú, bệnh viện kê trùng ca phẫu thuật lần 2 trong ngày...

Bệnh nhân Lường Thị In, xã Đồng Chum, đã nộp 500.000 đồng tiền chỉ "ngoài" bảo hiểm theo tư vấn của nhân viên y tế bệnh viện. Ảnh: Hồng Bài 

Hàng chục bệnh nhân trong cùng một đợt điều trị đã "bị" nội soi tai mũi họng tới 2 lần, như: Xa Thị Hiện, Bùi Thị Tám, Bùi Thị Hòa, Hà Như Quỳnh, Phạm Thị Thơm, Hà Thị Lan... 

Đặc biệt, trong số bệnh nhân điều trị ngoại trú, bệnh viện đã cập nhập thanh toán chi phí KCB cho 1.060 lượt bệnh nhân cùng số thẻ BHYT nhưng khác tên, khác năm sinh, như: Đinh Thị Mai Lan (SN 2012), Đinh Thị Kim Oanh (SN 2012) cùng vào bệnh viện điều trị ngoại trú (ngày 15/4/2013) có cùng số thẻ BHYT là TE1170000040512; Hà Thị Hèo (SN 1955), Triệu Văn Mão (SN 1999) có cùng số thẻ HN4170291300733... Hàng chục trường hợp thống kê trùng hồ sơ bệnh án. Nhiều trường hợp thanh toán dịch vụ kỹ thuật đã có trong gói dịch vụ, như: Thông đái, thay băng, kẹp rốn sơ sinh. Áp giá thanh toán sai giá dịch vụ, sai tên dịch vụ không có trong Quyết định số 2700/QĐ-UBND ngày 8/12/2008 của UBND tỉnh và Nghị quyết số 39/NQ-HĐND ngày 10/07/2012 của HĐND tỉnh Hòa Bình. 

Bên cạnh đó, bệnh viện còn cập nhập thừa vật tư y tế tiêu hao như: Nẹp mini trong trường hợp không có phát sinh can thiệp phẫu thuật kết hợp sương, hoặc kê thừa nẹp lòng máng; chỉ định xét nghiệm HbsAg trong nhiều trường hợp không có dấu hiệu triệu chứng lâm sàng, men gan vẫn trong giới hạn bình thường; chỉ định nội soi tai mũi họng quá rộng rãi (lạm dụng), cùng một đợt điều trị 5 - 7 ngày nhưng 2 lần nội soi tai mũi họng XN sinh hóa quá rộng rãi (lạm dụng) chiếm tới 40% tổng chi phí, không phù hợp với biểu hiện bệnh lý của người bệnh, điển hình như: XN got, gpt 98%, ure, creatinin 91%, glucose 90%, bilirubin 88%, cholesterol, tryglycerid 74 - 77%... 

Nhiều trường hợp trẻ dưới 6 tuổi, ngoài việc chỉ định rộng rãi các XN, còn được chỉ định XN glucose máu, XN rối loạn chuyển hóa mỡ như: Cholesterol, tryglycerid mà bệnh nhân dưới 6 tuổi không hay gặp, như bệnh nhân Xa Thị Phương, 2 tuổi, tháng 4/2012 vào viện 2 lần với chuẩn đoán bệnh lý về răng miệng. Lần 1 được chỉ định làm 18 chỉ số XN, gồm huyết học, ure, creatin, glucose, HbSAg, CRP, nước tiểu, phân...các chỉ số bình thường. Nhưng lần điều trị thứ 2 vẫn được chỉ định XN lại với 18 chỉ số như lần 1...

Năm 2011, BVĐK Đà Bắc được UBND tỉnh Hòa Bình phê duyệt kế hoạch đấu thầu mua thuốc và đã tổ chức đấu thầu, trong đó có 8 loại biệt dược. Loại koceam, số lượng đã đấu thầu là 100 lọ, đơn giá 27.958 đồng. Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2012, BVĐK Đà Bắc đã sử dụng tới 10.949 lọ thuốc koceam, vượt quá số lượng đấu thầu 10.849 lọ, chênh lệch 303.316.342 đồng. Trong khi đó, 5 loại thuốc có cùng hoạt chất đã trúng thầu với số lượng nhiều hơn lại không sử dụng.

Ngoài những sai phạm trên, PV còn điều tra, xác minh từ nguồn tin do nhân dân, bệnh nhân trên địa bàn huyện và một số nhân viên y tế đang công tác tại bệnh viện cung cấp, một số bệnh nhân không đến bệnh viện KCB nhưng lại có XN trong hồ sơ bệnh án, nhiều bệnh nhân nghèo có thẻ BHYT vào viện đã bị một số nhân viên y tế "móc túi" một cách rất... nghề nghiệp. Để rồi, bệnh nhân hết tiền phải bán xe máy, ăn "cắm" quán để điều trị bệnh...

Chưa hết, cũng trong thời gian qua, tại bệnh viện này, nhân viên y tế đã "tư vấn" cho bệnh nhân phẫu thuật không dùng chỉ bảo hiểm mà dùng chỉ "ngoài" bảo hiểm cho "an toàn", để thu tiền. Đây là việc làm trái với chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác BHYT. Vì, vật tư phục vụ KCB cho người có thẻ BHYT là vật tư đảm bảo chất lượng y tế, không phải vật tư kém chất lượng như nhân viên y tế BVĐK Đà Bắc đã "tư vấn" cho bệnh nhân. BHYT không phải là nơi tiêu thụ sản phẩm vật tư y tế kém chất lượng. Thế nào là chỉ bảo hiểm? Thế nào là chỉ ngoài bảo hiểm? Đây không còn là câu hỏi mà là kiến nghị của những người dân vùng cao Đà Bắc, qua Báo Thanh tra gửi đến Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến sớm làm rõ để người dân có thẻ BHYT ở huyện miền núi vùng cao Đà Bắc, Hòa Bình yên tâm, tin tưởng khi đến KCB tại cơ sở y tế.

Hồng Bài

Kỳ II: Ngàn lẻ chiêu "móc túi" bệnh nhân nghèo