Phần đất của gia đình cụ Phấn đã bị bao chiếm sang nhượng trái phép. Ảnh: Trúc Lâm

Từ trước năm 1960, vợ chồng cụ Nguyễn Chánh Phấn đã tạo lập khoảng hơn 1.800m2 đất tại ấp 3, thị trấn Ngã Năm, huyện Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng.

Trong chiến tranh ác liệt, gia đình cụ Phấn tạm rời phần đất “gần Chi khu đồn địch” về ấp 1 thị trấn ở.

Khi vợ chồng cụ Phấn mất, gia đình vẫn chôn cất tại phần đất nêu trên, đến nay khu mộ vẫn còn. Điều đáng nói, cụ Phấn còn là bố của liệt sĩ Nguyễn Bà Tước, nguyên Tỉnh ủy viên, Tỉnh Đội phó Tỉnh đội Gò Công đã hy sinh trong những năm kháng chiến chống Mỹ.

Sau ngày miền Nam giải phóng năm 1975, cháu nội cụ Phấn là Nguyễn Việt Hùng về cất nhà ở quản lý phần đất vừa nêu.

Đến năm 1979, ông Hùng về Long Mỹ, giao lại phần đất cho em là Nguyễn Thanh Quý quản lý sử dụng.

Năm 1983, ông Quý đi bộ đội, giao lại phần đất cho chị ruột là Nguyễn Thị Mai (vợ ông Nguyễn Thành Em) trông coi và gìn giữ hương hỏa của gia đình.

Vậy nhưng, vào năm 1984, ông Cao Tuấn Thanh (nguyên Trưởng ấp Nhân dân 3, sau này là Chủ tịch UBND thị trấn Ngã Năm trước khi nghỉ hưu) đã cho các ông: Chế Công Toàn, Diệp Tấn Hưng mượn một phần đất nêu trên để cất nhà ở. Sau đó, ông Hưng lại cho em vợ là Lê Thanh Hải đến làm nhà.

Năm 1987, hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về, ông Quý thấy đất của gia đình đã bị người khác sử dụng nên khiếu nại (KN) ra chính quyền.

Trong khi đất đang tranh chấp chưa giải quyết, năm 1994, UBND huyện Thạnh Trị (sau này tách ra thành huyện Ngã Năm) đã cấp GCNQSDĐ cho hộ ông Toàn 1.140m2 và hộ ông Hải 1.181m2. Có được sổ đỏ, ông Hải đã bán toàn bộ 1.181m2 cho bà Nguyễn Lệ Thủy với giá 175 triệu đồng, còn ông Toàn cũng đã bán gần hết số đất cho ông Dương Văn Lý và bà Trần Thị Nở với số tiền 164 triệu đồng. Lúc này, các anh em trong thân tộc của gia đình cụ Phấn đã ủy quyền cho ông Nguyễn Thành Em tiếp tục KN đòi lại đất.

Ngày 26/3/2007, UBND huyện Ngã Năm đã ban hành Văn bản 175/CV trả lời KN của ông Em, rằng “trình tự cấp GCNQSDĐ của ông Toàn và ông Hải là đúng quy định pháp luật, giữ nguyên để Tòa án huyện xét xử”.

Tuy nhiên, khi ông Em khởi kiện thì TAND huyện Ngã Năm đã “tạm thời đình chỉ giải quyết vụ án” giữa ông Em với ông Toàn và ông Hải, để chờ kết quả của Sở Tài nguyên và Môi trường.

Ngày 23/4/2008 Sở Tài nguyên và Môi trường đã có Báo cáo 38/BC gửi Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng, thể hiện “nguồn gốc phần đất là của gia đình ông Em”, nhưng “hiện UBND huyện Ngã Năm đề nghị cho huyện quản lý để làm đất công” là trái pháp luật.

Ngày 23/9/2009, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng có Văn bản 166/CT “giao Chủ tịch UBND huyện Ngã Năm ban hành Quyết định thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ đã cấp cho ông Toàn và ông Hải; đồng thời, xem xét giải quyết ban hành Quyết định giao lại phần đất 1.708m2 cho gia đình ông Em quản lý sử dụng”.

Ngày 7/10/2009, UBND huyện Ngã Năm đã ban hành Quyết định 12/QĐ về “thu hồi, hủy bỏ Quyết định 05/QĐ bác đơn KN của ông Em”, đồng thời ban hành Quyết định 1156/QĐ và Quyết định 1157/QĐ về “thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ đã cấp ông Toàn và ông Hải” trước đây. Tuy nhiên, thay vì phải “căn cứ” điều khoản quy định cụ thể của Luật Đất đai, các quyết định nêu trên lại ghi: “Lý do thu hồi, hủy bỏ thực hiện ý kiến chỉ đạo tại Công văn 166/CT ngày 23/9/2009 của Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng” nên lập tức gia đình ông Toàn và ông Hải đã khởi kiện UBND huyện Ngã Năm ra TAND huyện, yêu cầu hủy các quyết định vừa nêu.

Sau khi xét thấy quyết định thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ nhưng “không căn cứ vào Luật Đất đai, mà căn cứ lý do công văn chỉ đạo” là không có cơ sở, TAND huyện Ngã Năm đã ra Bản án 01/HCST ngày 7/6/2011 tuyên hủy các quyết định vừa nêu, sổ đỏ của ông Toàn và ông Hải vẫn giữ nguyên.

Ngày 6/7/2011, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Nguyễn Trung Hiếu đã ban hành quyết định thành lập Tổ Công tác “kiểm tra việc giải quyết KN của ông Em” tại huyện Ngã Năm do Chánh Thanh tra tỉnh làm Tổ trưởng.

Ngày 5/9/2011, Tổ Công tác của UBND tỉnh Sóc Trăng đã có Văn bản 134/BC báo cáo, kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng chỉ đạo Chủ tịch UBND huyện Ngã Năm tiếp tục ban hành quyết định thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ đã cấp cho ông Toàn, ông Hải theo “đúng quy định của pháp luật”, đồng thời “giao UBND huyện Ngã Năm giải quyết lại vụ tranh chấp” giữa gia đình ông Nguyễn Thành Em (lúc này đã ủy quyền cho ông Quách Phước Thọ KN, do ông Em mất từ năm 2010) với gia đình ông Toàn và ông Hải.

Ngày 13/8/2012, Chủ tịch UBND huyện Ngã Năm tiếp tục ban hành các Quyết định 69/QĐ và 692/QĐ về “thu hồi, hủy bỏ các GCNQSDĐ của ông Toàn và ông Hải”. Lý do: “Đất còn tranh chấp trước khi cấp GCNQSDĐ chưa được cơ quan thẩm quyền giải quyết”.

Gia đình ông Toàn và ông Hải lại khởi kiện UBND huyện ra Tòa.

Xét thấy “khi Tòa yêu cầu cung cấp chứng cứ trước khi cấp GCNQSDĐ là đất đang tranh chấp, nhưng UBND huyện Ngã Năm không đáp ứng”, Bản án 01/HCST ngày 24/4/2013 của TAND huyện Ngã Năm lại tuyên “hủy các quyết định thu hồi, hủy bỏ các GCNQSDĐ của UBND huyện đã cấp cho ông Toàn và ông Hải”.

Lúc này, những người dự Tòa lại ồ lên, cho rằng UBND huyện Ngã Năm “cố tình ban hành văn bản không đúng qui phạm pháp luật và chấp nhận thua kiện, để hợp thức hóa sai phạm giúp một số người chiếm và bán đất” của gia đình liệt sĩ.

Trước vụ việc vừa nêu, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy Sóc Trăng Huỳnh Văn Sum cho biết: “Chúng tôi đã nắm được toàn bộ nội vụ khiếu kiện và sẽ tiếp tục tham mưu cho chính quyền kiên quyết giải quyết”.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Lê Thành Trí bức xúc: “Do UBND huyện Ngã Năm ban hành quyết định khắc phục hậu quả chưa đúng” dẫn tới khiếu kiện. UBND tỉnh sẽ chỉ đạo, giải quyết dứt điểm vụ việc vừa nêu. Trước mắt, yêu cầu Chủ tịch UBND huyện (nay là thị xã) Ngã Năm giải quyết đúng quy định của pháp luật. “Nếu thị xã không giải quyết xong, tỉnh sẽ giải quyết”, ông Trí khẳng định.

Đến nay, phần đất bao gồm cả mồ mả liệt sĩ Nguyễn Văn Tước vẫn bị “giam trong vòng vây của những hộ chiếm đất được cấp sổ đỏ”. Dư luận người dân trên địa bàn tỏ ý quan ngại “sao chưa thấy UBND tỉnh Sóc Trăng đưa ra biện pháp gì đối với hành vi trên bảo dưới không nghe” của UBND thị xã Ngã Năm?

Trúc Lâm