Khu vực nhà, đất của ông Diệm được Tòa án nhân dân TP Hà Nội xác định sử dụng ổn định trước 15/10/1993. Ảnh: HL

UBND quận Hoàng Mai thua kiện

Năm 2008, UBND TP Hà Nội ra quyết định thu hồi 66.800m² đất tại quận Hoàng Mai để thực hiện dự án xây dựng Cầu cạn Pháp Vân kéo dài, trong đó có 156m² đất ở của ông Đào Xuân Diệm (mua từ năm 1988 của ông Tạ Văn Biểu, vợ là bà Dương Thị Chuyên).

Nhưng khi thực hiện dự án, UBND quận Hoàng Mai đã không ra quyết định thu hồi đất, không bồi thường đất cho hộ ông Diệm.

Ông Diệm có đơn kiến nghị lên UBND phường Hoàng Liệt, UBND quận Hoàng Mai. Tuy nhiên, cả UBND quận Hoàng Mai, UBND phường Hoàng Liệt đều khẳng định việc mua bán chuyển nhượng và kê khai 156m² đất của ông Diệm nằm trong chỉ giới giải phóng mặt bằng là không có cơ sở pháp lý.

Chính bởi vậy, ông Diệm đã khởi kiện vụ án hành chính, yêu cầu Tòa hủy một phần quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (BTHT&TĐC) của UBND quận Hoàng Mai; buộc cơ quan này làm thủ tục thu hồi đất, thực hiện thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo đúng quy định.

Theo nhận định của Tòa án nhân dân TP Hà Nội tại bản án phúc thẩm vào năm 2015, việc UBND quận Hoàng Mai không có quyết định thu hồi 156m² đất đối với hộ ông Diệm là không đúng trình tự, thủ tục và thẩm quyền quy định. Việc này gây thiệt hại nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông Diệm.

Liên quan đến phần bồi thường đất, Hội đồng xét xử phúc thẩm cho rằng, hộ ông Diệm mua nhà đất từ năm 1988 của hộ ông Biểu với diện tích 156m², trên đó có nhà ở 21m², đã ăn ở thực tế từ trước năm 1993. Nguồn gốc diện tích đất trên là do tổ tiên từ xa xưa của ông Biểu để lại. Từ khi mua đất đến thời điểm thu hồi đất, gia đình ông Diệm vẫn quản lý, sử dụng ổn định, không tranh chấp, không khiếu kiện, không nằm trong quy hoạch. Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện UBND phường Hoàng Liệt khẳng định, từ trước đến nay, phường không quản lý 156m² đất này, không có xử lý gì về vi phạm hành chính trong lấn chiếm đất đai hoặc xây dựng trái phép.

Như vậy, theo quy định tại Điều 2, Điều 3 Nghị định 84/2007/NĐ-CP, Điều 50 Luật Đất đai thì hộ ông Diệm được xác định thời điểm sử dụng đất là ngày 17/11/1988 (trước 15/10/1993). Theo quy định tại khoản 1 Điều 44 Nghị định 84/2007/NĐ-CP; khoản 4 và khoản 6 Điều 8 Nghị định 197/2004/NĐ-CP thì hộ gia đình ông Diệm phải được bồi thường 156m² theo giá đất ở mới đúng. Do vậy, phương án tổng hợp hoặc chi tiết chỉ áp dụng hỗ trợ 144,1m² đất với mức giá 50.000 đồng/m² là quá thấp, không đúng quy định pháp luật, không đảm bảo quyền lợi cho gia đình ông Biểu và ông Diệm.

Cho rằng UBND quận Hoàng Mai cần điều chỉnh và lập phương án chi tiết để BTHT&TĐC cho hộ ông Diệm, ông Biểu theo đúng quy định của pháp luật, Hội đồng xét xử phúc thẩm đã chấp nhận đề nghị của người khởi kiện.

Thi hành trái nội dung tại bản án?!

Sau đó, gia đình ông Diệm, ông Biểu đã liên tục có đơn yêu cầu UBND quận Hoàng Mai thực hiện phán quyết của Tòa. Tuy nhiên, sau gần 2 năm, ngày 5/9/2017, Hội đồng BTHT&TĐC quận Hoàng Mai mới có dự thảo phương án BTHT&TĐC.

Theo đó, đơn vị này chỉ chấp nhận ông Diệm có 11,9m² đất sử dụng hợp lệ; 144,1m² còn lại được cho là đất công, không đủ điều kiện bồi thường và ông Diệm không đủ điều kiện TĐC do không ăn ở thường xuyên tại vị trí giải phóng mặt bằng. Mức giá bồi thường, hỗ trợ đối với 144,1m² đất vẫn được giữ nguyên là 50.000 đồng/m², đây là mức giá Tòa khẳng định là “quá thấp” và “không đúng quy định pháp luật”.

Sau tiếp nhận dự thảo trên, ông Diệm hết sức bức xúc, tiếp tục có đơn thư khiếu kiện gửi cơ quan chức năng. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai kiêm Chủ tịch Hội đồng BTHT&TĐC quận Hoàng Mai vẫn khẳng định việc lập dự thảo phương án trên là đúng.

Ông Diệm cho rằng, UBND quận Hoàng Mai đã thi hành không đúng bản án phúc thẩm đã có hiệu lực. Trước hết là việc cơ quan này vẫn cố tình không ra quyết định thu hồi đất (156m²) đối với hộ ông Diệm.

Tuy bản án xác định hộ ông Diệm sử dụng đất từ ngày 17/11/1988 và đủ điều kiện bồi thường 156m² theo giá đất ở nhưng vẫn bị Hội đồng BTHT&TĐC quận Hoàng Mai cố tình làm trái luật để cho rằng ông Diệm sử dụng 144,1m² đất sau 15/10/1993 nên “không được bồi thường”. Ngoài ra, Tòa án xác định ông Diệm mua nhà đất từ năm 1888, đã ăn ở thực tế trước năm 1993 nhưng Hội đồng BTHT&TĐC vẫn cho rằng ông Diệm không ăn ở thường xuyên ở đây và từ chối bố trí nhà TĐC.

Xung quanh bức xúc của người dân, chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin ý kiến của UBND quận Hoàng Mai ở bài báo tiếp theo.

Hoàng Long