Ảnh: Thanh Giang

Thời gian qua, Báo Thanh tra có bài viết điểm qua một vài gói thầu lớn Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh Hà Nam ký phê duyệt trong thời gian vừa qua, nhiều gói thầu giá trị lên đến hàng chục tỷ đồng, thế nhưng chỉ 1 nhà thầu tham dự, trong đó có nhà thầu trúng thầu sát giá, tiết kiệm cho ngân sách thấp.

Sau khi bài viết được đăng tải, Báo Thanh tra đã có buổi trao đổi cùng lãnh đạo Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh Hà Nam, qua đó có thêm thông tin làm rõ về nội dung trên.

Theo đó, chia sẻ với Báo Thanh tra về tỉ lệ các nhà thầu tham dự các gói thầu tại Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh Hà Nam khá ít, Giám đốc Phạm Quang Hưng nhấn mạnh, đấu thầu thì đơn vị đăng bài các thông tin trên hệ thống đấu thầu quốc gia, nên việc nhà thầu tham dự phía chủ đầu tư không thể kiểm soát được số lượng nhiều hay ít.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng có những gói thầu phía ban quản lý đang mở không có công ty nào tham dự, nên phải kéo dài thêm thời gian mở thầu. Tương tự, cũng có nhiều gói thầu số lượng nhà thầu tham dự rất ít.

Lý giải cho tình trạng này, ông Phạm Quang Hưng - Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh Hà Nam nhìn nhận, do giá vật tư vật liệu của Hà Nam thấp, so với thực tế chênh lệch nhau rất nhiều. Dẫn đến việc lập dự toán không đảm bảo được doanh thu, lợi nhuận cho đơn vị nhà thầu, từ đó các nhà thầu không mặn mà. 

“Giá dự toán tại Hà Nam so với thực tế được nhiều nhà thầu phản ánh về chênh lệch nhau khá lớn so với thị trường, do vậy, nếu làm bằng dự toán đã nhìn thấy lỗ rồi, còn giảm giá sâu nữa, thì đối với những đơn vị không có thiết bị máy móc sẵn, không có nguồn vốn sẵn, chắc chắn không có lợi nhuận”- ông Hưng nhấn mạnh.

Ông Hưng đánh giá, đây cũng là một trong những nguyên nhân có gói thầu trúng sát giá so với giá dự toán, chứ không hoàn toàn do yếu tố một nhà thầu hay nhiều nhà thầu cạnh tranh với nhau.

Liên quan đến việc giá vật liệu tại Hà Nam thấp hơn các địa phương khác, thấp hơn giá thị trường, ông Phạm Quang Hưng cho rằng, nguyên nhân do nguồn cát (nói riêng - PV) đang rất khan hiếm, báo giá chưa đi song song được so với thực tế. Lúc tính toán, tư vấn về giá cát thì ở thời điểm nhất định, song khi đi vào triển khai, vì nguồn cát khan hiếm nên đẩy giá lên rất cao.

Lãnh đạo Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh Hà Nam cũng thông tin thêm, ở Hà Nam có rất nhiều mỏ đá, cung cấp nguyên vật liệu cho các địa phương xung quanh. Trong khi trong năm, mỏ đá chỉ được cấp phép số lượng nhất định, mà cung không đủ cầu nên xảy ra câu chuyện một là rất khó để lấy đá, hai là giá tăng lên. Đó là một trong những nguyên nhân khiến chi phí thực tế lớn hơn dự toán nhiều.

“Cần nhấn mạnh rằng, đơn vị quản lý Nhà nước đã tính toán, mời tư vấn tính toán giá cả, thế nhưng, để đáp ứng được thị trường rất bấp bênh hiện nay, dẫn đến tư vấn chưa thể đánh giá trong thời điểm thi công được. Trách nhiệm của các đơn vị Nhà nước đã làm hết trách nhiệm, thế nhưng, do nhu cầu quá lớn so với nguồn cung, nên giá vật tư vật liệu tăng cao là khó khống chế”, ông Hưng cho hay.

Theo khảo sát của Báo Thanh tra, hiện đơn giá một số vật liệu xây dựng như cát, đá… tại Hà Nam thấp hơn nhiều so với các địa phương khác. Theo bảng thông báo giá vật liệu xây dựng do Sở Xây dựng Hà Nam công bố trong quý 3/2024, đá dăm 1x2 là 120.000 đồng/tấn (giá bán tại mỏ); đá 1x2 tại tỉnh bạn có giá trên 300.000 đồng/m³ (giá tại thành phố và các huyện lỵ), giá cát tại Hà Nam là 120.000 đồng/m³, trong khi địa phương khác là 180.000 đồng/m³.

Trong khi đó, thông tin với các đơn vị truyền thông, đại diện nhà thầu Vinaconex, đơn vị thi công dự án nút giao Phú Thứ cho biết, hiện liên danh hai nhà thầu Vinaconex - Trung Chính đang phải mua vật liệu xây dựng với mức giá rất cao, gần như gấp đôi so với dự toán ban đầu, điều này đã gây thiệt hại lớn cho các nhà thầu.

Đại diện nhà thầu đánh giá, trường hợp giá thành vật liệu xây dựng thời gian tới nếu không điều chỉnh sẽ gây ảnh hưởng rất lớn tới các doanh nghiệp xây dựng cũng như các nhà thầu thực hiện dự án tại Hà Nam.

Tương tự, đại diện nhà thầu VNCN E&C, đơn vị thi công Gói thầu số 18 Dự án hành lang Đông - Tây thông tin thêm, hiện tại là giai đoạn cuối năm, nguồn vật liệu rất khan hiếm do các công trình xây dựng đang đồng loạt phấn đấu về đích. Vì vậy nguồn vật liệu như đá, đất, cát… xuất ra tới đâu là hết tới đó nên giá vật liệu tăng rất cao, có một số vật liệu tăng trên 20% so với giai đoạn trước đó.