Hội đồng xét xử trong phiên tòa phúc thẩm. Ảnh: Đào Nguyên

Theo Cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Quảng Ninh, từ 28/8 - 7/9/2012, các đối tượng Nguyễn Trọng Sang, Phạm Văn Hoàng, Lê Thành Ý, Ngô Văn Minh, Phạm Văn Thực đã bàn bạc, khống chế và chiếm đoạt của bà Bùi Thị Mịch và Bùi Thị Thay 14.800.000 đồng.

Ngày 15/12/2012, Sang và Hoàng đã chỉ đạo Hoàng Văn Tuấn, Đinh Khắc Mạnh, Phạm Xuân Phương, Nguyễn Thế Sơn và Trần Minh Thành chặn xe ô tô do anh Nguyễn Văn Tuyên lái, chở hàng cho bà Mịch tại Hạ Long, đập phá làm hỏng 13 thùng hàng hải sản, gây thiệt hại 98.020.000 đồng, chiếm đoạt một thùng hàng trị giá 4.920.000 đồng.

Ngày 7/3/2013, tại Cảng Cái Rồng (Vân Đồn, Quảng Ninh), Sang chỉ đạo Phạm Ngọc Trường, Nguyễn Văn Tuấn phá hỏng 10 thùng hàng của bà Mịch, gây thiệt hại gần 60 triệu đồng. 

Tại phiên tòa hình sự sơ thẩm ngày 17/12/2013, TAND tỉnh Quảng Ninh đã truy tố Tuấn, Sơn, Phương, Mạnh, Thành tội cướp và hủy hoại tài sản; Ý, Minh, Thực tội cưỡng đoạt tài sản; Trường, Tuấn tội hủy hoại tài sản; Sang, Hoàng tội cưỡng đoạt và hủy hoại tài sản. 

Riêng đối với Nguyễn Trọng Sang, phiên tòa sơ thẩm đã xử phạt tội cưỡng đoạt tài sản 6 năm tù, tội phá hủy tài sản 4 năm tù, tổng cộng là 10 năm tù.

Tuy nhiên, theo ý kiến của một số người dân địa phương và dư luận, Nguyễn Trọng Sang đã bị xử oan đối với tội danh cưỡng đoạt và hủy hoại tài sản, bởi tòa sơ thẩm cho rằng Sang là người chủ mưu, chỉ huy đồng bọn cưỡng đoạt và hủy hoại tài sản. Nhưng trong biên bản phiên tòa, những lời khai ban đầu của các bị cáo Hoàng, Ý, Thực, Minh đều nêu rõ họ chỉ làm theo sự chỉ đạo của Hoàng. Còn theo Bút lục số 130, Hoàng chính là người trực tiếp đi thu tiền và sau đó chia lại cho Ý, Minh, Thực.

Đặc biệt, có nhiều mâu thuẫn trong lời khai về vụ hủy hoại tài sản mà cơ quan tố tụng cho rằng Sang là chủ mưu (tại thời điểm xảy ra vụ hủy hoại tài sản trên, Sang không có mặt). Tuấn và Trường khai làm việc cho Sang, nhưng Hoàng, Ý, Thực, Minh là những người thường xuyên làm việc cho Sang đều khẳng định trước tòa là không hề biết hai đối tượng này. Trong sổ lương nhà Sang mà cơ quan điều tra thu giữ cũng không hề có tên Tuấn, Trường. Còn theo dư luận ở huyện Vân Đồn, Trường và Tuấn là những người làm việc cho Nguyễn Xuân Thương, một đối tượng mà dư luận cho rằng đã trực tiếp chỉ đạo Tuấn và Trường phá hàng của bà Mịch.

Trong Bút lục số 416, anh Nguyễn Văn Tuyên, nhân chứng lái xe chở hàng đã khẳng định: "Tôi thấy chính hai đối tượng Thương và Linh không cho bốc hàng của bà Mịch lên xe”.

Còn nhân chứng Nguyễn Hữu Công đã khai tại biên bản rằng: "Sau vụ hủy hoại tài sản, tôi ngồi ở quán nước thì thấy anh Thương hỏi “mày làm xong chưa” và anh Linh trả lời: “Làm xong rồi". 

Biên bản lời khai của anh Châu Văn Thanh, người bốc hàng cho bà Mịch cũng khẳng định trong Bút lục 420: "Anh Thương bảo với tôi: Hàng của bà Mịch không được bốc lên xe. Sau đó tôi thấy nhóm đàn em của anh Thương đến đập phá hàng của bà Mịch".

Nguyễn Trọng Sang và các bị cáo khác trong phiên tòa phúc thẩm. Ảnh: Đào Nguyên

Theo đơn gửi cơ quan Công an tỉnh Quảng Ninh, bà Bùi Thị Mịch cũng khẳng định: Trước khi xảy ra sự việc bà bị đập phá hàng, đối tượng Thương đã vào nhà bà đề nghị cho làm ăn chung. Bị từ chối, Thương đã mắng chửi bà. Vì vậy chính Thương đã chủ mưu và thực hiện vụ hủy hoại tài sản của bà chứ không phải là do Sang chủ mưu.

Như vậy, có thể thấy trong quá trình điều tra, cơ quan tố tụng đã bỏ sót tình tiết quan trọng, dẫn đến việc phiên tòa sơ thẩm tuyên Nguyễn Trong Sang là người chủ mưu trong vụ cưỡng đoạt và hủy hoại tài sản là không chính xác, gây oan sai và có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm. 

Ngày 25/6/2014, trong phiên xử phúc thẩm, hội đồng xét xử TAND Tối cao đã tuyên giữ nguyên mức án của tòa sơ thẩm đối với các bị cáo khác. 

Riêng đối với Nguyễn Trọng Sang, đại diện Viện Kiểm sát và luật sư đều đề nghị tòa tuyên hủy tội danh chủ mưu trong vụ hủy hoại tài sản, trả hồ sơ để cơ quan điều tra tiến hành điều tra lại. Sau khi nghị án, hội đồng xét xử phúc thẩm đã tuyên giữ nguyên tội danh cưỡng đoạt tài sản đối với Nguyễn Trọng Sang (với mức án 6 năm tù), đồng thời trả cơ quan chức năng điều tra lại tội danh hủy hoại tài sản của Sang, vì có dấu hiệu oan sai, bỏ lọt tội phạm.

Ngày 29/7/2014, Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã ra Quyết định số 2060/KSĐT “trả hồ sơ để điều tra bổ sung”, nêu rõ: Trả hồ sơ vụ án Nguyễn Trọng Sang phạm tội “hủy hoại tài sản” cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ninh, điều tra bổ sung theo những yêu cầu sau: Đấu tranh làm rõ Nguyễn Xuân Thương có chủ mưu, tổ chức hủy hoại tài sản của bà Mịch ngày 7/3/2013 không. Lấy lời khai của bà Mịch, làm rõ lý do nghi Thương tổ chức hủy hoại tài sản ngày 7/3 của bà. Lấy lời khai của các nhân chứng Tuyên, Thanh, Công, Thế... để làm rõ vụ hủy hoại tài sản. Lấy lời khai của đối tượng Linh để làm rõ thêm vụ việc. Cho đối chất giữa Sang và Thương. Cho đối chất giữa Thương và các nhân chứng như bà Mịch, Tuyên, Thanh để làm rõ... Nếu đủ căn cứ chứng minh Thương và các đối tượng khác tham gia tổ chức hủy hoại tài sản của bà Mịch thì khởi tố theo quy định...

Theo luật sư Phạm Thị Hà, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, “Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ninh đã điều tra lại một cách chiếu lệ.... rồi ra một bản kết luận điều tra bổ sung với nội dung y như cũ. Và, Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Quảng Ninh căn cứ vào đó, đã ra một bản cáo trạng không khác gì bản cáo trạng đầu tiên. Như vậy nỗi oan sai của Nguyễn Trọng Sang vẫn không được làm sáng tỏ. Ngày 25/12/2014, TAND tỉnh Quảng Ninh sẽ mở lại phiên tòa xét xử sơ thẩm phần án bị hủy, và Nguyễn Trọng Sang vẫn có nguy cơ bị án oan sai, còn kẻ phạm tội thực sự vẫn ung dung ngoài vòng pháp luật”.

Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần tổ chức điều tra lại vụ án một cách chính xác, làm sáng tỏ những vấn đề còn mâu thuẫn và làm rõ những chứng cứ, tình tiết quan trọng đã bị bỏ lọt, để phiên tòa tiếp tục xét xử thực sự đảm bảo chính xác, khách quan, đúng người đúng tội và không gây oan sai cho người vô tội.

Đào Nguyên