(Thanh tra)- Vụ việc ban đầu chỉ là tranh chấp dân sự, nhưng sau đó được “hình sự hóa” với nhiều tội danh khác nhau. Qua 3 lần phải trả hồ sơ để điều tra bổ sung và 2 lần đưa ra xét xử sơ thẩm, TAND huyện Đức Phổ tuyên phạt bà Nguyễn Thị Tú Anh, Giám đốc Cty TNHH Tú Anh (Cty Tú Anh), thị trấn Đức Phổ, 7 năm tù… Tuy nhiên, theo chúng tôi, vụ án còn nhiều tình tiết quan trọng chưa được xem xét thấu đáo, nhất là việc cơ quan tố tụng và xét xử mắc nhiều vi phạm nghiêm trọng…
Năm 2006, bà Nguyễn Thị Loan (Kon Tum) có quan hệ mua bán bia Sài Gòn với Cty Tú Anh. Đến năm 2010, bà Lê Thi Kim Trang (Phú Yên) cũng là khách hàng làm ăn với Cty và thường mua bia về dự trữ để hưởng chênh lệch giá.
Bà Loan đặt mua 10.500 thùng bia lon hiệu 333 nên trong các ngày 3, 8, 9 và 10/3/2011, bà Anh đã giao đủ lượng bia. Bà Loan đã 11 lần chuyển trả tiền cho bà Anh là 1,845 tỷ đồng. Bà Anh xuất 2 hóa đơn giá trị gia tăng đủ số lượng bia lon và bà Loan dùng thế chấp vay ngân hàng, kê khai thuế. Sau đó, bà Loan “trở mặt” bảo bà Anh chưa giao chuyến bia ngày 9/3/2011 gồm 2.920 thùng.
Căn cứ vào lời khai của bà Loan, không xem xét lượng hàng ghi trên hóa đơn, cơ quan tố tụng quy tội cho bà Anh gian dối, đưa giá bán cao hơn giá thỏa thuận để tính số lượng bia đã giao cho bà Loan tương ứng với số tiền 1,845 tỷ đồng bà Loan đã chuyển nhằm chiếm đoạt 104,2 triệu đồng.
Ngày 18/4/2011, bà Anh và bà Lê Thị Kim Trang cùng ra Đà Nẵng mua 2.350 két bia chai 450ml, với giá 219,7 triệu đồng. Bà Anh trực tiếp giao dịch và xin nợ vỏ bia của bà Trang với Chi nhánh SABECO miền Trung, hẹn đến ngày 29/4/2011 sẽ trả vỏ bia. Bà Trang đã giao tiền cho phía SABECO, nhận hóa đơn xuất bia chở về.
Ngày 25/4/2011, ông Nguyễn Chí Dũng (chồng bà Trang) cùng ông Nguyễn Đức Trọng (em bà Anh) ra Đà Nẵng mua bia và nộp 2.500 két vỏ bia vào kho SABECO thì bị khấu trừ 2.350 két bia mà bà Anh nhận nợ cho bà Trang trước đó.
Lúc này, ông Dũng không báo cho bà Anh mà bảo ông Trọng viết giấy với nội dung “Cty Tú Anh nợ vỏ bia của SABECO Đà Nẵng”. Xong xuôi, ông Dũng gọi điện cho bà Anh thông báo việc ông Trọng viết giấy nhận nợ vỏ bia và hứa trả trong vòng 1 tháng, không đếm xỉa việc vợ mình nợ 2.350 két vỏ bia trước đó. Do bận nhiều việc và vì ông Trọng lỡ ký giấy nợ, bà Anh buộc phải trả cho bà Trang 825 két vỏ và 27 triệu đồng (tương đương 450 két vỏ), hai bên vẫn tiếp tục duy trì quan hệ mua bán.
Đến ngày 20/6/2011, bà Trang gửi đơn đến cơ quan công an cho rằng, bà Anh không trả vỏ đúng hạn, nhờ “đòi nợ cho nhanh”…
Theo hồ sơ vụ án, bà Anh mượn của bà Trang 18,36 triệu đồng (đúng ra là 17,36 triệu đồng), nhưng không thừa nhận nợ. Bà Anh khẳng định đây là tiền chi phí vận chuyển bia chứ không hề mắc nợ.
Từ đơn của bà Loan (tháng 4/2011) và đơn bà Trang (6/2011) nhằm mục đích đòi nợ, ngày 15/4/2012, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQĐT) Công an huyện Đức Phổ ra Quyết định số 52 khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với bà Anh về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Ngày 20/4/2012, bà Anh bị bắt giam, đến ngày 16/10/2012 cho tại ngoại.
Ngày 17/10/2012, CQĐT lại có quyết định thay đổi tội danh của bà Anh thành “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.
Ngày 10/12/2012, CQĐT có Bản kết luận điều tra số 04 và ngày 4/6/2013 ra Bản kết luận điều tra bổ sung lần 1, rồi bị trả hồ sơ.
Ngày 6/9/2013, CQĐT tiếp tục ra bản kết luận điều tra bổ sung lần 2 và Viện KSND huyện ra Cáo trang số 40 ngày 17/10/2013 truy tố bà Anh.
Ngày 10/12/2013, bà Anh bị bắt giam để phục vụ công tác xét xử.
Trong hai ngày 24 - 25/12/2013, Tòa tiến hành xét xử, nhưng phải trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung lần nữa.
Viện KSND huyện vẫn giữ nguyên cáo trạng truy tố như ban đầu.
Vụ án được đưa ra xét xử sơ thẩm vào ngày 6/5/2014, Tòa đã tuyên phạt bà Anh 7 năm tù; buộc bị cáo phải trả cho bà Loan 104,2 triệu đồng, trả bà Trang 111,8 triệu đồng.
Theo chúng tôi, cơ quan bảo vệ pháp luật mắc nhiều vi phạm trong hoạt động tố tụng: Kéo dài thời hạn xử lý tin tố giác, khi làm việc và hỏi cung, bà Anh cung cấp sổ tự theo dõi mua bán hàng với bà Loan, bà Trang, nhưng CQĐT không chịu nhận, với lý do “sổ không được đối chiếu”. Phiên xử đầu tiên, Tòa sơ thẩm cho rằng không đủ cơ sở, chứng cứ chứng minh động cơ mục đích phạm tội của bị cáo nên trả hồ sơ điều tra bổ sung. Sau đó, dù cáo trạng vẫn như cũ, Tòa lại tuyên bị cáo phạm tội. Khi Tòa xét xử có 2/4 luật sư bào chữa vắng mặt. Bà Trang cũng vắng mặt không có lý do (gần 11 giờ trưa mới đến). 24/31 nhân chứng được mời đều vắng mặt mà Tòa vẫn không hoãn xử. Ông Nguyễn Ninh (Phó Giám đốc Cty Tú Anh) là người có quyền và nghĩa vụ liên quan nhưng không được mời dự, vậy mà tại Bản án số 20/2014 ngày 6/5/2014 của TAND huyện Đức Phổ do Thẩm phán - Chủ tọa phiên tòa Lương Hữu Định ký, lại ghi là ông Ninh có dự phiên tòa. Chưa hết, nhiều nhân chứng như ông Lê Văn Tấn, Lê Văn Hùng, Phạm Văn Dũng, Lương Thị Hà… đều xác nhận không được Tòa triệu tập. Ông Ninh sinh năm 1957, bản án lại ghi sinh năm 1958. Vị đại diện Viện KSND tại Tòa tên là Phạm Văn Phương, lại ghi là Phạm Minh Phương!
Hiện bà Anh đang kháng cáo kêu oan và ông Ninh có đơn kiến nghị về các vi phạm tố tụng của Tòa sơ thẩm. Đề nghị TAND tỉnh Quảng Ngãi xem xét khách quan để đưa ra phán xét đúng bản chất vụ án.
Ngọc Phó
