Hô “biến” đất ở nhờ… thành chuyển nhượng

Năm 1988, khi còn là cán bộ thuộc Huyện đội Điện Biên, ông Đào Đức Sở được UBND huyện Điện Biên (nay là TP Điện Biên Phủ) cấp cho 300m2 đất tại phố Hoàng Công Chất. Khu đất được cấp có phía Bắc giáp nhà ông Phi, phía Nam giáp Xí nghiệp xây lắp nông nghiệp và phía Đông giáp Đồi Cháy, phía Tây giáp gia đình ông Vũ Nam Hải, đường ngõ xóm giữa đất của ông Sở với ông Hải mới có sau khi đã cấp đất cho 2 nhà.

Trong quá trình sử dụng, gia đình ông Sở đã khai hoang thêm được hơn 300m2 và tổng diện tích đất gia đình được cấp và khai hoang thêm đã được ghi nhận tại biên bản kiểm tra đất đai và hộ khẩu tại thị xã Điện Biên Phủ năm 1993 với tổng diện tích 615m2.

Năm 1996, bà Trần Thị Hiên (em dâu họ đằng vợ ông), quê ở Nam Định lấy chồng ở Hưng Yên lên Điện Biên làm kinh tế, ông đã cho bà Hiên mượn một phần trong khuôn viên đất của mình được cấp để bà Hiên ở nhờ và chăn nuôi lợn.

Năm 1999, bà Hiên xin ông Sở cho con nuôi là Lâm - Nga ở nhờ.

Năm 2000, bà Hiên làm ăn thua lỗ, nợ nần chồng chất đã trốn đi biệt xứ (đến nay vẫn không có tin tức gì), gia đình ông Sở vẫn cho gia đình Lâm - Nga ở nhờ.

Đến năm 2004, khi vợ chồng Lâm - Nga đưa 1 bản viết tay giấy chuyển nhượng đất giữa ông Sở và bà Hiên đề nghị hoàn thiện các thủ tục để được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất, ông Sở mới “té ngửa” thửa đất gia đình “làm phúc” cho ở nhờ đã bị chiếm dụng. Ông Sở không hề hay biết, trong thời gian ở nhờ, bà Hiên đã lén lút làm giả giấy tờ chuyển nhượng không có chữ ký của ông Sở cho bà Hiên. Rồi bà Hiên bán nhà đất đó cho Lâm – Nga, rồi chuyển chỗ ở đi nơi khác không ai hay biết.

Bỗng dưng “bị” mất đất, năm 2004, ông Sở đã khởi kiện ra TAND TP Điện Biên để đòi quyền sử dụng đất mà Lâm - Nga đang chiếm dụng.

Một luật sư thuộc Cty Tư vấn Luật Hoàng Phi cho biết, trong vụ việc này, đúng ra Tòa án cần hướng dẫn ông Đào Đức Sở khởi kiện bà Trần Thị Hiên về tội danh chiếm đoạt tài sản. Từ đó xác định bà Trần Thị Hiên là bị đơn; hợp đồng chuyển nhượng giữa bà Hiên và Nga - Lâm cần được tuyên là vô hiệu do người mua bị lừa dối để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

Đến cấp phúc thẩm, TAND tỉnh Điện Biên đã tuyên hủy toàn bộ bản án, giao TAND TP xử lại từ đầu.

Lúc này, theo yêu cầu của TAND TP Điện Biên, ông Sở đã tiến hành cung cấp đầy đủ giấy tờ chứng minh tài sản tranh chấp là của gia đình; đồng thời làm các thủ tục tìm người theo qui định như đăng tin trên Đài Truyền hình Việt Nam… Như vậy, theo quy định, Tòa án có thể xét xử vụ án khi người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan vắng mặt, nhưng TAND TP Điện Biên vẫn ban hành quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.

Mỗi cấp tòa áp dụng một qui định

Không đồng ý, ông Sở tiếp tục có đơn kháng cáo. Tháng 8/2008, một lần nữa, TAND tỉnh Điện Biên tiếp tục ban hành quyết định giải quyết việc kháng cáo đối với quyết định đình chỉ giải quyết vụ án của TAND TP Điện Biên. Tại quyết định này lại xác định, TAND tỉnh căn cứ các hợp đồng chuyển nhượng đất giữa Trần Thị Hiên đối với Lâm - Nga thì diện tích đất đang tranh chấp không hoàn toàn nằm trong diện tích đất ông Sở được cấp theo quyết định của UBND huyện Điện Biên. Việc TAND TP Điện Biên Phủ căn cứ vào nội dung Văn bản số 98 của Phòng Tài nguyên và Môi trường TP Điện Biên Phủ cho rằng ông đã chuyển nhượng cho 3 con là Đào Thanh Hà, Đào Thúy Vân và Đào Hải Nam hết số diện tích do UBND huyện Điện Biên cấp cho ông năm 1988 để ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự là chưa có cơ sở. Do vậy, TAND tỉnh Điện Biên đã chấp nhận một phần nội dung đơn kháng cáo của ông Sở, hủy Quyết định số 03/2008/QĐST-DSTC của TAND TP Điện Biên Phủ, chuyển hồ sơ cho Tòa án TP để tiếp tục giải quyết vụ án.

Một lần nữa, tại Quyết định đình chỉ số 02/2008, TAND TP Điện Biên Phủ căn cứ vào điểm d, Khoản 1 Điều 168, Khoản 2 Điều 192, Khoản 3 Điều 193, Điều 194 của Bộ luật Tố tụng Dân sự để đình chỉ vụ án dân sự về việc tranh chấp quyền sử dụng đất mà ông Sở là nguyên đơn.

Ông Sở tiếp tục kháng cáo, cho rằng việc đình chỉ vụ án của TAND TP Điện Biên Phủ là không rõ lý do và làm đơn kháng cáo. Lần này, TAND tỉnh Điện Biên chấp nhận kháng cáo của ông Sở nhưng lại nêu rõ, trong vụ việc có 2 mối quan hệ pháp luật dân sự cần làm rõ. Đó là hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Sở - bà Hiên và hợp đồng chuyển nhượng giữa bà Hiên với Lâm - Nga. Việc có mặt của bà Hiên là cần thiết. Do đó, TAND TP áp dụng điểm d, khoản 1, Điều 168 Bộ luật Tố tụng dân sự quyết định đình chỉ việc giải quyết vụ án là chính xác và có căn cứ pháp luật vì ông Sở chưa có đủ điều kiện khởi kiện. TAND tỉnh Điện Biên giữ nguyên Quyết định số 02/2008 của TAND TP.

Quá bức xúc trước việc liên tục bị Tòa án các cấp xử ép, ông Sở đã gửi đơn kiến nghị đến các cơ quan Trung ương, TAND Tối cao cũng nhiều lần hướng dẫn ông liên hệ cấp sơ thẩm để được hướng dẫn việc thông báo, tìm kiếm người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vắng mặt tại nơi cư trú. Thực tế, ông cũng đã thông báo tìm kiếm bà Hiên trước đó nhưng vụ án vẫn bị đình chỉ và không được đưa ra xét xử.

12 năm qua, ông Sở vẫn phải “đánh đu” theo sự bất nhất của Tòa án các cấp để đòi quyền lợi chính đáng của mình mà vẫn không nhận được câu trả lời thỏa đáng. 12 năm, hàng chục bản án, quyết định và các văn bản trả lời, người cán bộ Huyện đội với hơn 50 năm tuổi Đảng vẫn phải miệt mài gõ cửa các cơ quan chức năng để tìm một câu trả lời thỏa đáng cho lòng tốt đã đặt không đúng chỗ. Quyền, lợi ích chính đáng của người dân ở đâu khi các cơ quan công quyền vẫn còn “bất nhất” trong việc hướng dẫn cũng như trả lời kiến nghị của người dân? Có hay không góc tối của vụ việc là do một bị đơn là cán bộ của Văn phòng Tỉnh ủy Điện Biên?

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc quan điểm của TAND Tối cao và các diễn biến mới trong vụ việc của ông Sở.

Nhóm PV