Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Duy Đông (thứ ba từ bên trái) và Tổng Vụ trưởng Vụ Đông Nam Á của ADB Winfried Wicklein (thứ ba từ bên phải) tại lễ công bố Sách Trắng. Ảnh: Nguyễn Điểm

Báo cáo có tựa đề “Thúc đẩy tăng trưởng doanh nghiệp thông qua tháo gỡ các rào cản: Sách Trắng về DNNVV do phụ nữ làm chủ ở Việt Nam” là ấn phẩm do ADB hợp tác với Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ KH&ĐT soạn thảo.

Cuốn Sách Trắng này là sản phẩm của Chương trình ”Tăng tốc phát triển mạnh mẽ doanh nghiệp của phụ nữ ở Đông Nam Á và Thái Bình Dương (WAVES)”, do Quỹ Sáng kiến tài chính dành cho nữ doanh nhân (We-Fi) tài trợ.

Phát biểu tại buổi công bố, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Duy Đông cho biết, tại Việt Nam, 98% tổng số doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, trong đó 20% các DNNVV là do phụ nữ làm chủ. Lực lượng này có vai trò quan trọng trong tạo việc làm, cải thiện thu nhập cho người lao động, góp phần tích cực giảm đói nghèo và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ở góc độ phát triển xã hội, các doanh nghiệp này góp phần tăng vị thế của phụ nữ, tăng đầu tư cho y tế, giáo dục của trẻ em, nhất là các trẻ em gái, làm tăng lợi ích xã hội, hướng tới các mục tiêu phát riển bền vững.

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khu vực doanh nghiệp, trong giai đoạn 2012-2022, số lượng doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ liên tục tăng với tốc độ ít nhất 2%/năm. Hiện nay, Việt Nam là một trong các thị trường doanh nhân nữ phát triển thuận lợi, mạng lưới doanh nghiệp nữ hoạt động hiệu quả nhất ASEAN.

Các doanh nhân nữ là những người linh hoạt, mềm dẻo nhưng cũng rất kiên cường và bền bỉ. Họ cũng là những người tiên phong hướng tới tạo dựng một nền sản xuất sạch, vì sức khỏe của cộng đồng và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Đã có nhiều điển hình doanh nhân nữ thành công trên thương trường và đưa được các thương hiệu, sản phẩm nổi tiếng của Việt Nam ra thị trường quốc tế như Vinamilk, TH True Milk, Vietjet…

Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Duy Đông tại buổi lễ. Ảnh: Nguyễn Điểm

Tuy nhiên, hiện nay, các doanh nghiệp do nữ làm chủ đa số có quy mô siêu nhỏ và nhỏ; số doanh nghiệp quy mô lớn, có năng lực dẫn dắt các chuỗi cung ứng còn ít. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong tiếp cận các nguồn lực, sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động, năng lực kinh doanh, kỹ năng quản trị còn hạn chế. Bên cạnh đó, doanh nhân nữ vẫn phải đối diện với các thách thức, rào cản xuất phát từ một số định kiến xã hội và hủ tục truyền thống.

Chiến lược Quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 cũng đề ra mục tiêu phấn đấu tỷ lệ nữ giám đốc/chủ doanh nghiệp, hợp tác xã đạt ít nhất 27% vào năm 2025 và 30% vào năm 2030. Tại Luật Hỗ trợ DNNVV và Nghị định số 80/2021/NĐ-CP hướng dẫn luật đã bổ sung chi tiết một số chính sách ưu tiên hỗ trợ cho đối tượng DNNVV do nữ làm chủ với các định mức hỗ trợ cao hơn doanh nghiệp nói chung. Đây là một định hướng chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước.

Ông Winfried Wicklein, Tổng Vụ trưởng Vụ Đông Nam Á của ADB cho biết: “DNNVV do phụ nữ lãnh đạo có thể là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam cũng như trên khắp châu Á và Thái Bình Dương. Đối với ADB, thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền kinh tế cho phụ nữ là ưu tiên hàng đầu, vì vậy, chúng tôi rất vui mừng được hợp tác với Bộ KH&ĐT để hoàn thành nghiên cứu về thúc đẩy các DNNVV - phụ nữ làm chủ và các doanh nhân nữ ở Việt Nam”.

Dựa trên những kiến thức và kinh nghiệm quốc tế, Sách Trắng đưa ra các khuyến nghị giúp giải phóng tiềm năng chưa được khai phá của DNNVV - phụ nữ làm chủ ở Việt Nam. Những khuyến nghị này bao gồm: Xây dựng cơ sở dữ liệu phân tách theo giới, đưa khái niệm DNNVV - phụ nữ làm chủ vào một số văn bản quy phạm pháp luật cụ thể, trong đó có Luật Bình đẳng giới, các biện pháp khả thi theo lăng kính giới để thi hành Luật Hỗ trợ DNNVV, và tập trung nhiều hơn vào các hoạt động phổ biến kiến thức và nâng cao nhận thức, bao gồm thúc đẩy tinh thần kinh doanh cho phụ nữ và các nữ doanh nhân thành công tiêu biểu.

Bộ KH&ĐT đánh giá cao nghiên cứu Sách Trắng về DNNVV do nữ làm chủ tại Việt Nam với sự hỗ trợ kỹ thuật của ADB. Đây là ấn phẩm nghiên cứu dựa trên cơ sở dữ liệu quốc gia đầu tiên về khu vực DNNVV do nữ làm chủ được lồng ghép thu thập từ Tổng Điều tra kinh tế Việt Nam.

Với vai trò là cơ quan tham mưu cho Chính phủ về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, thời gian qua, Bộ KH&ĐT luôn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp để lắng nghe, tổng hợp và nghiên cứu, đề xuất trình Chính phủ kịp thời ban hành nhiều chính sách, giải pháp tháo gỡ khó khăn, rào cản, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp nói chung và DNNVV do phụ nữ làm chủ nói riêng - Thứ trưởng nhấn mạnh.