(Thanh tra) - Quảng Ninh đang bước qua một chặng đường phát triển mang tính bước ngoặt, khi tỉnh quyết liệt từ bỏ mô hình tăng trưởng dựa vào khai thác tài nguyên để hướng sang kinh tế xanh, kinh tế tri thức và dịch vụ chất lượng cao.
Chuyển đổi này không chỉ thay đổi cấu trúc nền kinh tế của Quảng Ninh, mà còn làm mới tư duy quản trị, thay đổi cách thức tổ chức phát triển, nâng tầm chất lượng sống và tạo ra một bản sắc phát triển rất riêng cho miền đất mỏ.
Thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1393/QĐ-TTg ngày 25/9/2012, Quảng Ninh đã quán triệt mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện; gắn nhiệm vụ thực hiện Chiến lược với quá trình xây dựng và phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, cụ thể hóa thành các mục tiêu, chỉ tiêu, các nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp chủ yếu để các cấp, ngành và toàn thể nhân dân tập trung thực hiện.
Tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Kế hoạch triển khai Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2014 - 2020 với mục tiêu: Phát triển kinh tế nhanh, bền vững; chuyển dịch và tăng tốc độ phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp "xanh"; kiểm soát ô nhiễm môi trường; nâng cao năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu; hướng đến một nền kinh tế các-bon thấp, giảm phát thải và tăng lượng hấp thụ khí nhà kính. Đồng thời, trong các quy hoạch quan trọng của tỉnh, đặc biệt là Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội tỉnh; Quy hoạch tổng thể bảo vệ môi trường tỉnh, nội dung tăng trưởng xanh coi là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, tầm nhìn dài hạn…
Tại các kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh XI, XIV, XV và XVI, mục tiêu tăng trưởng từ "nâu" sang "xanh" liên tục được nhấn mạnh, cho thấy tỉnh kiên định theo đuổi lộ trình phát triển bền vững, lấy đổi mới tư duy làm nền tảng, gắn với tầm nhìn xây dựng Quảng Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030 và hình thành vùng đô thị lớn mang tầm khu vực, quốc tế vào năm 2045.
PGS.TS Trần Đình Thiên đánh giá Quảng Ninh sở hữu "công thức chuyển đổi mang tính lịch sử", bởi tỉnh đã dũng cảm từ bỏ lợi thế tài nguyên để mở ra một hướng tiếp cận phát triển hoàn toàn mới. Theo ông Thiên, sự xoay trục từ "nâu" sang "xanh" không chỉ phù hợp xu thế thế giới, mà còn đặt Quảng Ninh vào vị thế tiên phong trong đổi mới mô hình tăng trưởng của Việt Nam.
"Quảng Ninh đã thực sự xoay trục phát triển: Chuyển từ 'nâu' sang 'xanh', với tầm nhìn hội nhập toàn cầu, thời đại, lấy du lịch đẳng cấp cao làm trụ cột, theo sơ đồ 'một tâm, hai tuyến, đa chiều'. Trong đó, Hạ Long được xác định là 'tâm...", ông Thiên nhấn mạnh.
Từ bỏ tư duy "tận khai tài nguyên", Quảng Ninh chuyển trọng tâm sang phát triển du lịch đẳng cấp, mở rộng các ngành dịch vụ chất lượng cao, thu hút đầu tư vào công nghiệp xanh, chế biến chế tạo, khai thác hiệu quả lợi thế cảng biển và logistic, đồng thời thúc đẩy kinh tế đô thị hiện đại với các đô thị hạt nhân như Hạ Long, Cẩm Phả, Móng Cái, Uông Bí... Đây không chỉ là thay đổi trong phân bổ nguồn lực, mà còn tái cấu trúc toàn diện phương thức tổ chức sản xuất và định vị sức cạnh tranh của tỉnh.
Một trong những mục tiêu quan trọng nhất khi tỉnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng là giảm dần khai khoáng và đẩy mạnh phát triển du lịch dịch vụ. Với các quyết sách đúng hướng, Quảng Ninh đã trở thành trung tâm du lịch hàng đầu cả nước, đồng thời vươn tầm khu vực.
Hàng loạt công trình lớn như Sun World Halong Complex, FLC Hạ Long... hay các dự án quy mô của Tập đoàn Tuần Châu đã tạo nên hệ sinh thái du lịch hấp dẫn, giàu trải nghiệm và đẳng cấp quốc tế. Hạ tầng giao thông kết nối liên vùng giúp rút ngắn thời gian di chuyển, "kéo gần" Quảng Ninh với Hà Nội, Hải Phòng và các trung tâm du lịch phía Bắc.
Chiến lược du lịch "Quảng Ninh 4 mùa" với các sản phẩm theo mùa, các lễ hội văn hóa thể thao và loạt sự kiện quốc tế giúp tỉnh liên tục duy trì sức hút. Mục tiêu đến năm 2030, du lịch sẽ đóng góp gần 15% GRDP, đón trên 25 triệu lượt khách, trong đó hơn 8,7 triệu lượt khách quốc tế.
Ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nhận định Quảng Ninh đã khẳng định vị thế trung tâm du lịch hàng đầu cả nước với sản phẩm đa dạng từ du lịch di sản, tâm linh đến nghỉ dưỡng, MICE, thể thao và giải trí.
"Văn hóa là nền tảng - Thông tin là mạch dẫn - Thể thao là sức mạnh - Du lịch là nhịp cầu kết nối và du lịch chính là phương tiện quảng bá mạnh mẽ nhất hình ảnh Quảng Ninh ra thế giới", ông Dũng nhấn mạnh.
Thành tựu của Quảng Ninh không chỉ xuất hiện ở các chỉ tiêu kinh tế, mà còn phản ánh qua sự thay đổi trong chất lượng sống, môi trường và diện mạo đô thị. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Quảng Ninh nhiều năm liền nằm trong nhóm cao nhất cả nước, cho thấy năng lực thích ứng và bứt phá. Chất lượng cải cách hành chính và môi trường đầu tư tiếp tục được cải thiện, minh chứng bằng việc tỉnh liên tục dẫn đầu các chỉ số PCI, cải cách thủ tục hành chính, chính quyền điện tử và mức độ hài lòng của người dân.
Quảng Ninh cũng trở thành một trong những địa phương có tốc độ đô thị hóa nhanh nhất; hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ, từ cao tốc Hạ Long - Hải Phòng, Hạ Long - Vân Đồn, cầu Bạch Đằng đến Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn, góp phần đưa tỉnh trở thành điểm kết nối chiến lược của khu vực phía Bắc.
GRDP bình quân đầu người năm 2025 ước đạt trên 11.000 USD, gấp 2,23 lần bình quân cả nước, phản ánh chất lượng tăng trưởng cao hơn và lan tỏa rộng hơn so với giai đoạn dựa vào khai khoáng trước đây. Đồng thời, Quảng Ninh hoàn thành xóa 100% nhà tạm, nhà dột nát mới phát sinh; không còn hộ nghèo, cận nghèo theo chuẩn của Trung ương và của tỉnh, điều hiếm địa phương nào đạt được.
Đời sống người dân, nhất là vùng khó khăn, được nâng lên rõ rệt với việc tập trung đào tạo nghề, tạo việc làm, chăm sóc người cao tuổi và bảo vệ trẻ em. An sinh xã hội, phúc lợi và quốc phòng an ninh luôn được đảm bảo; biên giới, biển đảo giữ vững ổn định và an toàn.
Nhìn lại hành trình đã qua, chuyển đổi từ "nâu" sang "xanh" không chỉ là bước ngoặt của riêng Quảng Ninh, mà còn gợi mở mô hình phát triển mới cho nhiều địa phương. Tỉnh đã chứng minh rằng một chiến lược đúng đắn, dựa trên đổi mới tư duy, hiện đại hóa hạ tầng và cải cách mạnh mẽ hoàn toàn có thể đưa một địa phương vượt qua giới hạn tài nguyên, vươn lên bằng kinh tế tri thức, dịch vụ và công nghiệp sạch.
Quảng Ninh hôm nay là biểu tượng của khát vọng vươn lên mạnh mẽ, của tinh thần kiến tạo và quyết tâm đổi mới. Từ vùng mỏ từng chịu nhiều khó khăn, tỉnh đã trở thành cực tăng trưởng quan trọng của phía Bắc, đóng góp mạnh mẽ vào sự hưng thịnh chung của đất nước.
Tại sự kiện công bố Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2024 do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Quảng Ninh tiếp tục khẳng định vị thế địa phương có chất lượng điều hành hàng đầu cả nước khi xuất sắc giữ vững vị trí trong nhóm dẫn đầu, đứng thứ 2 toàn quốc. Điểm đáng chú ý là mức điểm trung vị PCI năm 2024 đạt 67,67 điểm, năm thứ 8 liên tiếp vượt mốc 60, cho thấy môi trường kinh doanh chung của cả nước đang từng bước được cải thiện.
Trong bức tranh ấy, sự bứt phá của Quảng Ninh trở nên nổi bật hơn khi tỉnh ghi nhận sự tiến bộ ở hàng loạt chỉ số quan trọng như tiếp cận đất đai, tính minh bạch, cạnh tranh bình đẳng, chất lượng đào tạo lao động và thiết chế pháp lý an ninh trật tự. Đây đều là những lĩnh vực cốt lõi trực tiếp tác động đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và sức hấp dẫn của môi trường đầu tư.
Quảng Ninh luôn duy trì tinh thần đổi mới, hướng đến mục tiêu xây dựng một chính quyền phục vụ, liêm chính và hiệu quả. Các giải pháp được triển khai đồng bộ từ cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, mở rộng không gian phát triển, đến tối ưu hóa quy trình hỗ trợ doanh nghiệp. Tỉnh đặc biệt chú trọng việc tạo điều kiện tiếp cận đất đai minh bạch, cải thiện chất lượng thông tin, đồng thời thúc đẩy đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển của các ngành kinh tế mới.
Với kết quả PCI 2024 ấn tượng, Quảng Ninh một lần nữa củng cố vị thế địa phương cải cách hàng đầu, tạo dựng môi trường đầu tư ổn định, thông thoáng và minh bạch. Những nỗ lực bền bỉ của tỉnh không chỉ giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư dài hạn mà còn góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo hướng hiện đại, bền vững.
