Cầu Cửa Đại nối TP Hội An với huyện Duy Xuyên thuận lợi thu hút các dự án du lịch vào vùng Đông Quảng Nam. Ảnh: N.P

Hơn 10 năm qua, DA khu nghỉ dưỡng (KND) Nam Hội An và khu dân cư (KDC) làng chài xã Duy Nghĩa (huyện Duy Xuyên) triển khai chậm; đã ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của hàng ngàn hộ dân sinh sống trong khu vực được quy hoạch.

Vào năm 2011, UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt DA KND Nam Hội An thuộc các xã Duy Hải, Duy Nghĩa (huyện Duy Xuyên) và xã Bình Minh (huyện Thăng Bình) có tổng diện tích 985 ha.

UBND tỉnh giao cho Cty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà Chu Lai Quảng Nam (Cty KHCL Quảng Nam) thực hiện đầu tư xây dựng 5 DA tái định cư gồm: Nồi Rang, Duy Hải (giai đoạn 2 và 3), Sơn Viên, ven biển Bình Dương với tổng diện tích gần 240ha để sắp xếp dân cư bị ảnh hưởng bởi 2 DA trên. Tuy nhiên, việc quy hoạch, đền bù giải toả còn chậm, hiện có hàng trăm hộ dân chưa được di dời về  khu tái định cư (TĐC) khiến cuộc sống của họ khó khăn chồng chất.

Trước đó, năm 2008, UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2.000 KDC làng chài xã Duy Nghĩa với quy mô 721ha, ảnh hưởng hơn 1.300 hộ dân của 3 thôn Hội Sơn, Lệ Sơn và Thành Triều phải di dời để nhường đất cho DA.

Từ đó, người dân không được tách thửa đất, riêng các DA tái định cư (TĐC) được quy hoạch chi tiết 1/500 thì không được phép cơi nới, muốn sửa nhà phải xin phép; trong khi vùng giáp biển luôn thường trực nổi lo thời tiết mưa bão bất ngờ hằng năm.

Lãnh đạo UBND xã Duy Hải cho biết, nhà cửa của người dân trong vùng DA đang xuống cấp trầm trọng, trong đó 185 căn nhà có nguy cơ sụp đổ. Người dân gửi đơn đề nghị cho phép sửa chữa, xây dựng lại nhà cửa nhưng địa phương không đủ thẩm quyền giải quyết. Nhiều hộ đề nghị bồi thường và TĐC để ổn định cuộc sống cũng chưa được đáp ứng.

Nhiều nhà dân ở xã Duy Hải bị hư hỏng nặng nhưng không được sửa chữa và di dời đến nơi ở mới. Ảnh: N.P

Để gỡ khó của các DA trên, đặc biệt là việc ổn định cuộc sống cho người dân bị ảnh hưởng DA, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Quang đã chủ trì họp nghe các ngành, đơn vị báo cáo kết quả triển khai thực hiện quyết toán, bàn giao các khu TĐC phục vụ giải phóng mặt bằng DA KND Nam Hội An và bàn cơ chế tài chính thanh toán chi phí đầu tư các khu TĐC phục vụ giải phóng mặt bằng của DA này.

Do DA KND Nam Hội An có quy mô diện tích lớn, đầu tư nhiều giai đoạn, chế độ, chính sách tại các thời điểm khác nhau và công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gặp rất nhiều khó khăn nên tiến độ đầu tư kéo dài.

Để giải quyết quỹ đất TĐC phục vụ giải phóng mặt bằng DA, tỉnh yêu cầu các ngành, địa phương tập trung phối hợp, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, nhất là đầu tư hoàn thiện các khu TĐC để có quỹ đất bố trí cho nhân dân di dời nhà cửa, vật kiến trúc và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để họ ổn định cuộc sống.

Trong đó, đối với 3 khu TĐC: Lệ Sơn, Duy Hải, Nồi Rang (giai đoạn 1); Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) chủ trì cùng với Sở Tài chính, Ban Quản lý (BQL) các khu kinh tế và khu công nghiệp tỉnh, UBND huyện Duy Xuyên rà soát các quyết định và chuyển giao DA cho UBND huyện Duy Xuyên theo hướng: Dừng, kết thúc và quyết toán DA để UBND huyện Duy Xuyên lập các DA đầu tư hoàn thiện các khu TĐC.

UBND huyện Duy Xuyên báo cáo cụ thể những trường hợp tồn tại, vướng mắc do việc chi trả kinh phí bồi thường, hỗ trợ và TĐC dở dang cho một số hộ gia đình, cá nhân từ năm 2015 trở về trước tại DA Khu TĐC Nồi Rang (giai đoạn 1); đề xuất phương án xử lý, gửi Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, hướng dẫn giải quyết hoặc tham mưu UBND tỉnh xem xét chỉ đạo.

Đối với 2 khu TĐC ven biển Bình Dương, Nồi Rang và Khu nghĩa trang nhân dân vùng Đông Duy Xuyên, Thăng Bình; Cty KHCL Quảng Nam khẩn trương quyết toán dứt điểm chi phí đã đầu tư các DA và bàn giao hồ sơ, hiện trường các DA cho địa phương quản lý, tiếp tục đầu tư theo chỉ đạo của UBND tỉnh.

Riêng khu TĐC ven biển Bình Dương và Khu nghĩa trang nhân dân vùng Đông Duy Xuyên, Thăng Bình, công ty báo cáo cụ thể các nội dung liên quan đến đầu tư các DA, phân định cụ thể ranh giới các DA trên địa bàn 2 huyện Duy Xuyên và Thăng Bình; đề xuất địa phương, đơn vị nhận bàn giao, gửi Sở KH&ĐT kiểm tra, tham mưu UBND tỉnh xem xét chỉ đạo.

Đối với khu TĐC Sơn Viên, Duy Hải (giai đoạn 2 và 3), khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ quyết toán các DA. UBND huyện Duy Xuyên thẩm tra, phê duyệt quyết toán kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng các DA theo đúng quy định; phối hợp với Cty KHCL Quảng Nam nhận bàn giao hồ sơ, hiện trường các DA. Trước mắt, huyện làm việc với Quỹ Phát triển đầu tư tỉnh để lập hồ sơ ứng vốn tiếp tục đầu tư các khu TĐC.

Nỗi lo sạt lở nhà xuống biển ở vùng Đông Quảng Nam. Ảnh: N.P

Thống nhất chủ trương ghi thu tiền đất TĐC, ghi chi về chi phí bồi thường, hỗ trợ và TĐC (được UBND huyện Duy Xuyên phê duyệt) để giải quyết cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các lô đất đã bố trí TĐC cho các hộ gia đình, cá nhân đã nộp tiền cho Cty KHCL Quảng Nam nhưng chưa nộp tiền vào ngân sách Nhà nước, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và giải quyết số tiền đất TĐC mà Cty thu của các hộ gia đình, cá nhân đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (hoặc các lô đất Cty KHCL đã tạm thu tiền sử dụng đất) nhưng chưa lập thủ tục nộp ngân sách Nhà nước với số tiền trên 101 tỷ đồng theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước.

Khu TĐC Duy Hải (giai đoạn 1), BQL các khu kinh tế và khu công nghiệp khẩn trương hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục gửi Sở KH&ĐT thẩm định, tham mưu UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư của DA để làm căn cứ quyết toán, bàn giao cho UBND huyện Duy Xuyên quản lý, tiếp tục triển khai thực hiện…

Người dân vùng Đông Quảng Nam kỳ vọng, với những giải pháp tích cực và sâu sát trên sẽ giúp họ về sau nhanh chóng “an cư để lập nghiệp”.