Hà Tĩnh mới bàn giao được gần 91% mặt bằng cho dự án cao tốc. Ảnh: TQ

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Trọng Hải - Trưởng Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện Dự án Đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 đi qua địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã yêu cầu các địa phương có dự án đi qua phải đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng (GPMB) để bàn giao cho chủ đầu tư dự án trước ngày 30/5/2023 và xong toàn bộ tuyến đi qua tỉnh trước ngày 30/6/2023. Tuy nhiên, các địa phương không thực hiện được.

Theo báo cáo của Sở Giao thông Vận tải (GTVT) - Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo, đến ngày 7/7/2023, mới có công tác kiểm đếm đạt 100%; áp giá, phê duyệt phương án bồi thường mới đạt 93,73%.

Đến nay mới bàn giao mặt bằng đạt 90,89%. Đáng chú ý có một số địa phương có tỷ lệ bàn giao mặt bằng thấp như: Huyện Thạch Hà, đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi mới bàn giao được 87,49%; TP Hà Tĩnh mới bàn giao được 83,04%; huyện Kỳ Anh, đoạn Hàm Nghi - Vũng Áng mới bàn giao được 81,17%.

Đối với các hộ phải di dời bố trí tái định cư đến nay mới có 144/388 hộ nhận tiền, và 21/388 hộ di dời bàn giao mặt bằng.

Công tác tái định cư, đến nay mới có 144/388 hộ nhận tiền, và 21/388 hộ di dời bàn giao mặt bằng. Ảnh: TQ

Tính đến nay mới phê duyệt hồ sơ thiết kế tái định cư (TĐC) 31/32 khu, còn 1 khu TĐC tại thị trấn Thạch Hà chưa được phê duyệt.

Trong đó có 26/30 khu TĐC đã triển khai xây dựng (giảm 2 khu của huyện Cẩm Xuyên do các hộ dân xin rút đơn TĐC).

Theo báo cáo của Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo, nguồn vốn đã được bố trí GPMB (năm 2023) là 2.578,69 tỷ đồng, trong đó, đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi 1.268,03 tỷ đồng; đoạn Hàm Nghi - Vũng Áng 1.163,03 tỷ đồng; đoạn Vũng Áng - Bùng (đoạn qua Hà Tĩnh) 147,63 tỷ đồng.

Đến ngày 7/7/2023, mới giải ngân được 1.482,43 tỷ đồng/2.578,69 tỷ đồng (đạt 57,49%). Huyện Thạch Hà là địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp nhất, mới đạt 36,97% đối với đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi và 57,16% đoạn Hàm Nghi - Vũng Áng; đoạn Vũng Áng - Bùng thị xã Kỳ Anh mới giải ngân được 34,83%.

Đối với công tác di dời các đường điện 110KV, 220KV, 500KV đến nay vẫn chưa triển khai. Việc di dời hệ thống viễn thông, đến nay mới di dời được 8 trạm thu phát sóng thông tin di động BTS; 94/148 cột cáp treo; 11,47/15,065km cáp quang treo; 1,81/4,439km cáp ngầm.

Có nhiều nguyên dân dẫn tới việc chậm bàn giao mặt bằng, trong đó, khó khăn nhất hiện nay là các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất của các hộ khác với diện tích, hình thể đang sử dụng cho nên quá trình bồi thường phát sinh kiến nghị, khiếu nại dẫn đến chậm bàn giao mặt bằng.

Hồ sơ địa chính thiếu cập nhật biến động kịp thời nên việc quy chủ, xác nhận nguồn gốc đất đai chậm và thiếu chính xác; các địa phương còn lúng túng do quá trình xác định nhân khẩu trực tiếp sản xuất nông nghiệp của các hộ gia đình dẫn đến công tác thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường còn chậm so với quy định…

Bên cạnh đó, công tác quản lý đất đai, xây dựng tại nhiều địa phương còn buông lỏng, chưa xử lý kiên quyết, kịp thời, nghiêm minh, dẫn đến tình trạng lấn chiếm đất, chuyển mục đích, chuyển nhượng, xây dựng trái phép nên khi Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường, dẫn đến việc không chấp hành bàn giao mặt bằng.

Nhận thức của một số cán bộ, đảng viên và nhân dân về tầm quan trọng của các dự án triển khai trên địa bàn còn thấp, còn mang tính chất đòi hỏi, chây ì mặc dù đã được đáp ứng kịp thời về quyền lợi.

Nếu chậm bàn giao mặt bằng chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án. Ảnh: TQ

Để bảo đảm bảo bàn giao mặt bằng cho dự án, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Trọng Hải - Trưởng Ban Chỉ đạo giao Sở Công thương quyết liệt trong giải quyết các vướng mắc liên quan đến di dời đường điện, đảm bảo bàn giao mặt bằng dự án theo đúng tiến độ.

Đối với triển khai các khu TĐC, các địa phương cần khẩn trương đẩy nhanh tiến độ thực hiện GPMB để bàn giao cho chủ đầu tư đảm bảo thời gian yêu cầu; đối với các khu TĐC đang được khởi công xây dựng cần đảm bảo theo phương châm “nơi ở mới phải tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ”.

Đơn vị nào hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao sẽ được khen thưởng; đơn vị nào chậm trễ trong công tác GPMB, triển khai xây dựng khu TĐC... sẽ phải chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh.

Dự án Cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 qua địa bàn Hà Tĩnh có chiều dài 102,38km, gồm 3 đoạn: Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng và Vũng Áng - Bùng. Cùng với đó còn có 3 tuyến đường kết nối cao tốc dài 12,18km là đường Ngô Quyền - ĐT.550, đường song hành cao tốc nối ĐT.550 - Hàm Nghi kéo dài và đường Cẩm Quan - Quốc lộ 1. Dự án được khởi công vào ngày 1/1/2023, dự kiến hoàn thành trong năm 2025. Nếu chậm bàn giao mặt bằng chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án.