Cao Bằng - mảnh ghép tươi sáng trong bức tranh tự hào một dải non sông. Ảnh: CB

Bài 1: Từ trong gian khó, Cao Bằng đang thay da đổi thịt từng ngày

Từ một địa phương miền núi còn nhiều khó khăn, Cao Bằng đang từng bước vươn lên, khẳng định vị thế trong công cuộc đổi mới toàn diện theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Chính từ trong gian khó, Cao Bằng đang thay da đổi thịt từng ngày.

Những năm đầu sau thống nhất, Cao Bằng là một tỉnh miền núi nghèo, hạ tầng cơ sở yếu kém, kinh tế phụ thuộc chủ yếu vào nông - lâm nghiệp truyền thống, tự cung, tự cấp, đời sống Nhân dân còn nhiều thiếu thốn. Giao thông cách trở, trình độ dân trí thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao là những thách thức kéo dài qua nhiều thập kỷ.

Tuy nhiên, với chủ trương đổi mới của Đảng và Nhà nước, cùng sự nỗ lực bền bỉ của chính quyền và Nhân dân địa phương, Cao Bằng đã từng bước tháo gỡ khó khăn, khai thác hiệu quả tiềm năng để phát triển kinh tế - xã hội.

Quy mô nền kinh tế được mở rộng

Theo Sở Tài chính Cao Bằng, những năm qua, nền kinh tế của tỉnh dần phục hồi và phát triển sau đại dịch Covid-19, đạt tốc độ tăng trưởng khá.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) bình quân giai đoạn 2021-2025 ước đạt 4,46%/năm, riêng năm 2024 tốc độ tăng trưởng GRDP đạt 6,74% là năm có tốc độ tăng trưởng cao nhất kể từ đầu nhiệm kỳ.

Cơ cấu kinh tế bình quân giai đoạn 2021-2025 ước thực hiện: Dịch vụ chiếm 56,27%; nông, lâm nghiệp, thủy sản chiếm 21,61%; công nghiệp, xây dựng chiếm 18,36%.

Quy mô nền kinh tế được mở rộng. GRDP năm 2025 ước tính đạt trên 28.400 tỷ đồng tăng gấp 1,43 lần năm 2020 (19.842 tỷ đồng). GRDP bình quân đầu người năm 2025 ước đạt 60 triệu đồng, tăng gấp 1,7 lần so với GRDP bình quân đầu người năm 2020 (35,6 triệu đồng).

Bảo đảm vững chắc an ninh lương thực

Ngành Nông nghiệp Cao Bằng với những phát triển mới, khai thác tốt hơn tiềm năng, lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực và nâng cao đời sống Nhân dân.

Ngành Nông nghiệp Cao Bằng với những phát triển mới, khai thác tốt hơn tiềm năng, lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương. Ảnh: CB

Giá trị sản phẩm trồng trọt, nuôi trồng thủy sản trên một đơn vị diện tích (ha) đến năm 2025 ước đạt 50 triệu đồng. Cơ cấu nội bộ ngành Nông nghiệp chuyển dịch tích cực theo hướng giảm dần tỷ trọng ngành trồng trọt, tăng dần tỷ trọng các ngành chăn nuôi, lâm nghiệp và dịch vụ nông nghiệp.

Hình thành và phát triển một số vùng sản xuất hàng hóa nông nghiệp có sự liên kết “4 nhà”, gồm: vùng thuốc lá; vùng mía; vùng sắn; vùng trúc sào; vùng cây quế, hồi phục vụ nhu cầu tiêu thụ trong tỉnh, một số tỉnh lân cận và thị trường Trung Quốc.

Chuyển dịch từ sản xuất hàng hóa nhỏ lẻ sang sản xuất các sản phẩm hàng hóa theo tiêu chuẩn chất lượng phù hợp với yêu cầu của thị trường với khoảng 750ha cây trồng sản xuất theo quy trình nông nghiệp hữu cơ hoặc theo hướng sản xuất nông nghiệp hữu cơ; 92,6ha cây trồng và 85 đơn vị vật nuôi được chứng nhận VietGAP; có 150 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên, nhiều sản phẩm đã khẳng định được vị trí trên thị trường trong và ngoài tỉnh…

Khai thác được các lợi thế về tài nguyên

Công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp tăng trưởng khá, khai thác được các lợi thế của tỉnh về tài nguyên, nguồn nguyên liệu. Giá trị sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp ước tăng trưởng bình quân 11,1%/năm. Các ngành chế biến, chế tạo, khai khoáng, sản xuất điện là các ngành chủ lực duy trì, tạo đà tăng trưởng cho ngành công nghiệp…

Trên địa bàn tỉnh hiện có trên 100 doanh nghiệp sản xuất chế biến, chế tạo (trong đó có 16 nhà máy sản xuất chế biến khoáng sản) và 22 nhà máy thủy điện đang hoạt động.

Công tác đầu tư, cải tạo, nâng cấp phát triển lưới điện được quan tâm, nâng tỷ lệ số hộ dân được tiếp cận, sử dụng lưới điện quốc gia trên địa bàn tỉnh lên 96,7%.

Thương mại, dịch vụ phát triển ngày càng sôi động, lưu thông hàng hóa thuận lợi, hàng hóa trên thị trường dồi dào phong phú, đáp ứng nhu cầu sản xuất và đời sống Nhân dân, đặc biệt là Nhân dân vùng sâu, vùng xa… Với lợi thế về đường biên và cửa khẩu, Cao Bằng đang tập trung xây dựng chính sách, hướng dẫn, hỗ trợ phát triển dịch vụ logicstic để phát triển các trung tâm logistics trên địa bàn tỉnh trong những năm tới.

Kinh tế cửa khẩu từng bước khẳng định vai trò ngành kinh tế mũi nhọn

Kinh tế cửa khẩu đã đạt được những kết quả nổi bật, từng bước khẳng định vai trò ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giai đoạn 2021-2025 ước đạt 4.401 triệu USD với tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 16%/năm.

Tổng thu ngân sách từ hoạt động kinh tế cửa khẩu ước đạt 5,4 nghìn tỷ đồng, là số thu cao nhất kể từ trước đến nay, chiếm khoảng 46% tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh, với tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 109%/năm.

Thu ngân sách từ hoạt động kinh tế cửa khẩu là điểm sáng đột phá trong hoạt động phát triển kinh tế cửa khẩu, góp phần tăng thu cho ngân sách Nhà nước.

Hàng hóa xuất khẩu qua Lối thông quan Nà Đoỏng - Nà Ráy, Cửa khẩu Quốc tế Trà Lĩnh (Trùng Khánh). Ảnh: CB

Hiện nay, trên tuyến biên giới tỉnh Cao Bằng tiếp giáp với Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây - Trung Quốc có 2 cửa khẩu quốc tế: Trà Lĩnh - Long Bang, Tà Lùng - Thủy Khẩu; 2 cửa khẩu song phương: Sóc Giang - Bình Mãng, Lý Vạn - Thạc Long; 2 cửa khẩu phụ: Pò Peo - Nhạc Vu, Hạ Lang - Khoa Giáp; lối mở Nà Đoỏng - Nà Ráy và lối mở Bản Giốc - Đức Thiên để phục vụ cho khách du lịch qua lại hai Bên Khu cảnh quan thác Bản Giốc (Việt Nam) - Đức Thiên (Trung Quốc). Việc nâng cấp cửa khẩu Trà Lĩnh - Long Bang lên cửa khẩu quốc tế sẽ tạo cơ hội cho Cao Bằng trong thúc đẩy phát triển hoạt động thương mại xuất nhập khẩu song phương hai bên. Bên cạnh đó, thúc đẩy hợp tác về đầu tư nước ngoài, du lịch, lao động, tăng cường kết nối, trao đổi, xuất nhập khẩu hàng hóa với nước thứ 3 qua cửa khẩu biên giới, nhất là giữa các nước ASEAN với Trung Quốc và ngược lại; từng bước hiện thực hóa mục tiêu đưa Cao Bằng trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa quốc tế.

Sự phát triển hoạt động kinh tế cửa khẩu đã tạo ra công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho cư dân biên giới đồng bào các dân tộc tỉnh Cao Bằng, góp phần ổn định trật tự xã hội, an ninh quốc phòng biên giới.

Du lịch phục hồi và phát triển khởi sắc

Các giải pháp thực hiện nội dung đột phá về phát triển du lịch được tỉnh Cao Bằng triển khai quyết liệt, có hiệu quả, đã đưa du lịch phục hồi và phát triển khởi sắc với nhiều dấu ấn nổi bật. Tổng lượt khách du lịch giai đoạn 2021-2025 ước đạt 7,8 triệu lượt; doanh thu du lịch ước đạt 5.500 tỷ đồng.

Ngành Du lịch Cao Bằng đã và đang từng bước có sự chuyển mình trong việc chuyển đổi số du lịch, ứng dụng công nghệ truyền thông tiên tiến vào công tác quản lý, hoạt động kinh doanh cũng như truyền thông quảng bá từ cấp độ quản lý Nhà nước, nhằm chủ động thích ứng với sự thay đổi của xu thế hướng đến mục tiêu phát triển du lịch thông minh trên nền tảng đô thị thông minh, hiện đại. Từng bước khai thác hiệu quả các sản phẩm du lịch hiện có, hình thành nhiều sản phẩm du lịch mới gắn với phát huy giá trị các di tích, danh thắng và bản sắc văn hóa đặc trưng của tỉnh.

Thác Bản Giốc - vẻ đẹp kỳ vĩ giữa non nước Cao Bằng. Ảnh: CB

Hạ tầng giao thông được đầu tư mạnh mẽ - một trong những bước ngoặt lớn nhất với Cao Bằng

Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội tiếp tục được tập trung hoàn thiện, đặc biệt là hạ tầng giao thông. Một trong những bước ngoặt lớn nhất với Cao Bằng là hạ tầng giao thông được đầu tư mạnh mẽ.

Tuyến cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn) - Trà Lĩnh (Cao Bằng) đang được triển khai giai đoạn 1 là minh chứng rõ nét cho quyết tâm "phá thế ngõ cụt" của địa phương, kết nối nhanh chóng với các trung tâm kinh tế lớn giúp Cao Bằng mở rộng không gian phát triển, thu hút đầu tư và thúc đẩy giao thương.

Công tác phát triển giao thông nông thôn được đẩy mạnh. Đến nay, tỉ lệ chiều dài các tuyến đường huyện, đường xã được nhựa hóa/bê tông hóa mặt đường đạt 70%; tỉ lệ xã có đường đến trung tâm xã được nhựa hóa/bê tông hóa đạt 99,4%.

Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thu hút các nhà đầu tư chiến lược

Môi trường đầu tư kinh doanh của tỉnh Cao Bằng được cải thiện tích cực, tăng cường xúc tiến, thu hút các nhà đầu tư, hỗ trợ các thành phần kinh tế phục hồi và phát triển.

Tỉnh ủy Cao Bằng đã xây dựng, ban hành Chương trình số 09-CTr/TU ngày 11/11/2021 về xây dựng và đổi mới cơ chế, chính sách nhằm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thu hút các nhà đầu tư chiến lược.

Từ năm 2021 đến nay đã cấp mới chủ trương đầu tư cho 37 dự án với tổng vốn đăng ký trên 5.200 tỷ đồng, tổng số dự án trên địa bàn tỉnh hiện có 250 dự án với tổng vốn đăng ký trên 34.000 tỷ đồng.

Sở Tài chính Cao Bằng nhấn mạnh, các thành phần kinh tế trên địa bàn tỉnh tiếp tục mở rộng lực lượng và chất lượng hoạt động, đã đạt được những kết quả tích cực và khẳng định vai trò trong việc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.