Phạm nhân được trực tiếp lao động sản xuất, sẽ là cơ hội tốt để họ tìm kiếm việc làm và tái hòa nhập cộng đồng sau này.

Quyền được lao động, sản xuất của phạm nhân được mở rộng

Trong thời gian chấp hành án, các phạm nhân được đào tạo nghề, tham gia lao động sản xuất. Chế độ lao động của phạm nhân được quy định cụ thể tại Điều 32 của Luật này, cụ thể: thời gian lao động của phạm nhân không quá 8h trong 1 ngày và 5 ngày trong 1 tuần, được nghỉ vào các ngày chủ nhật, lễ, Tết theo quy định của pháp luật. Trường hợp đột xuất hoặc thời vụ, Giám thị trại giam có thể yêu cầu phạm nhân làm thêm giờ nhưng không được vượt quá tổng số giờ làm thêm trong ngày theo quy định của pháp luật về lao động.

Không chỉ được lao động, sản xuất tại trại giam, Luật mới đã cho phép các trại giam đưa phạm nhân ra ngoài làm việc, cụ thể, Điều 33 quy định: Căn cứ vào độ tuổi, sức khỏe, giới tính, mức án, tính chất, mức độ hành vi phạm tội của phạm nhân; điều kiện đất đai, tài nguyên, ngành, nghề, trang thiết bị, phương tiện, vật tư, nguồn vốn mà trại giam đang quản lý và điều kiện cụ thể của trại giam; khả năng hợp tác với tổ chức, cá nhân để tổ chức lao động cho phạm nhân, Giám thị Trại giam lập kế hoạch tổ chức lao động cho phạm nhân trong năm. Như vậy, sau khi một số trại giam tiến hành thí điểm cho phạm nhân làm việc tại các cơ sở sản xuất bên ngoài trại giam và đã phát huy những hiệu quả rất tích cực, tạo tiền đề thuận lợi để phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng. Quốc hội đã chính thức thông qua Luật, cho phép nhân rộng mô hình này.

Ngoài việc được đào tạo nghề, trực tiếp rèn nghề tại các cơ sở sản xuất, phạm nhân còn được công nhận những thành quả lao động tại Điều 34 của Luật, cụ thể, kết quả lao động của phạm nhân sau khi trừ đi các chi phí hợp lý được sử dụng thì sẽ được trích để bổ sung vào mức ăn cho phạm nhân; lập quỹ để hỗ trợ phạm nhân khi chấp hành xong án phạt; chi trả một phần công lao động cho phạm nhân trực tiếp tham gia lao động sản xuất… Đồng thời, trong quá trình chấp hành án, phạm nhân cải tạo tốt, lao động tốt cũng được khen thưởng bằng tiền.

Những phạm nhân được lựa chọn thường là những người chấp hành nội quy trại giam tốt và gần hết thời gian cải tạo

Tăng trách nhiệm của trại giam đối với phạm nhân

Trước khi phạm nhân chấp hành xong án phạt, Trại giam phải có kế hoạch tổ chức chuẩn bị tái hoà nhập cộng đồng cho phạm nhân. Các hoạt động phải tổ chức cho phạm nhân gồm: tư vấn tâm tý, hỗ trợ các thủ tục pháp lý; định hướng nghề nghiệp, tìm kiếm việc làm; hỗ trợ một phần kinh phí từ Quỹ hoà nhập cộng đồng của trại giam. Nội dung này được quy định tại Điều 45 của Luật.

Luật mới cũng đã bổ sung quy định về chế độ ăn đối với phạm nhân lao động nặng nhọc, độc hại. Theo đó, Điều 48 quy định về định lượng ăn của các đối tượng này được ăn thêm, nhưng không quá 2 lần tiêu chuẩn ăn ngày thường (theo Nghị định 117 quy định có thể được tăng thêm 15%) và quy định các ngày lễ, Tết theo quy định của pháp luật, phạm nhân được ăn thêm nhưng mức ăn không quá 5 lần tiêu chuẩn ngày thường.

 Hoàng Nam