Lao động phải tăng tối thiểu 6%/năm (cao hơn 1,25% điểm % so với giai đoạn 2011- 2017) thì mới đạt mục tiêu tăng trưởng GDP.

Việc tăng năng suất ngày càng có vai trò quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam, đóng góp khoảng 89% trong năm 2017.

Tuy nhiên, tăng năng suất cũng đặt ra cho các nhà hoạch định chính sách Việt Nam những thách thức không nhỏ. Bởi, nếu chỉ tăng trưởng GDP ở mức độ 6,7% như hiện nay, Việt Nam khó có thể thu hẹp được khoảng cách phát triển với các nước trong khu vực.

Trong khi đó, tăng năng suất lao động đang ngày càng đóng vai trò quyết định đối với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, đã đóng góp khoảng 89% tăng trưởng GDP năm 2017, cao hơn so với mức 66,3% giai đoạn 1990 - 2000 và 61,9% giai đoạn 2000 - 2012.

Theo TS Nguyễn Đình Cung, năng suất lao động của Việt Nam còn khá thấp so với các nước trong khu vực. So với Malaysia, năng suất lao động của Việt Nam thấp hơn 6 lần, thấp hơn Singapore xấp xỉ 15 lần, thấp hơn Thái Lan xấp xỉ 3 lần...

Nguyên nhân là do bế tắc trong chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế, không có chuyển dịch nguồn lực từ kinh tế Nhà nước sang kinh tế tư nhân chính thức, không có chuyển dịch từ khu vực phi chính thức sang khu vực kinh tế chính thức (nghĩa là nguồn lực không được chuyển dịch từ khu vực kinh tế kém hiệu quả sang khu vực có hiệu quả cao hơn)...

Về vấn đề này, theo Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, năng suất lao động của toàn nền kinh tế 2017 cũng đã được cải thiện; môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh quốc gia có nhiều tiến bộ… Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong nhiều năm qua vẫn đang chủ yếu dựa vào gia tăng vốn đầu tư, thâm dụng lao động và khai thác tài nguyên, những cách thức tăng trưởng đó không còn phù hợp trong thời đại hiện nay, khi tình hình thế giới có nhiều thay đổi, nhất là cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 mang tới nhiều cơ hội song cũng nhiều thách thức cho kinh tế Việt Nam. Trong bối cảnh đó, mô hình cũ không thể giúp Việt Nam gia tăng mức độ tăng trưởng nhanh và bền vững.

Lê Phương