Quốc lộ 279 đoạn km104 mặt đường được phủ lớp bột đá dày vài cm. Ảnh: TK

Theo tìm hiểu của phóng viên, quốc lộ 279 có điểm cuối tại Cửa khầu Quốc tế Tây Trang, huyện Điện Biên là một trong những cửa khẩu quan trọng trong việc thông thương hàng hóa giữa nước ta với nước bạn Lào. Tuy nhiên, đoạn đường từ nhà máy xi măng của Công ty Cổ phần Xi măng Điện Biên đến khu vực mỏ đá Tây Trang đã xuống cấp trầm trọng. 

Trời khô ráo thì đường bụi mịt mù khiến những hàng cây ven đường không còn màu xanh vốn có mà được phủ một lớp bụi đá trắng xóa. Khổ nhất là những người dân hàng ngày sinh sống và đi lại trên con đường này, ai cũng phải đeo khẩu trang kín mít. Khi có xe ô tô chạy qua nhất là xe chở đá thì đường lại bụi mù, không khí ô nhiễm nặng nề, quần áo, đầu tóc lấm lem bụi đá. Khi trời mưa, bột đá trên mặt đường nhão nhoét, lầy lội.

Người đi xe máy khổ sở vì bụi mỗi khi gặp hoặc đi sau những chiếc xe tải. Ảnh: TK

Anh T, một người dân cho biết, đoạn đường này xuống cấp đã nhiều năm nhưng không thấy được cải tạo nâng cấp mà chỉ thấy công nhân của Công ty Cổ phần Đường bộ 226 thi thoảng đi duy tu bảo dưỡng, nhưng với mật độ xe tải trọng lớn chở đá hàng ngày cầy xới, có hôm đi cả đoàn hàng chục chiếc thì đường nào chịu nổi.

Tại khu vực mỏ đá Tây Trang (km 105), trước mắt chúng tôi là 3 mỏ đá nằm cách nhau không xa đang hoạt động hết công suất, tiếng máy nghiền, máy xúc, máy sàng đá… vang cả một vùng rộng lớn. 

Những mỏ đá hoạt động hết công suất. Ảnh: TK

Đi theo một xe tải vừa "ăn" đá mà chúng tôi nghi ngờ vi phạm tải trọng, khi đi qua khu vực nhà máy xi măng, PV không thấy bóng dáng lực lượng chức năng đâu để kiểm tra, xử lý.

Để tìm hiểu đoạn đường này xuống cấp từ khi nào, nguyên nhân, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan, kết quả xử lý tải trọng cũng như lộ trình đầu tư cải tạo nâng cấp tuyến đường… chúng tôi tìm đến Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Điện Biên nhưng lãnh đạo đơn vị từ chối tiếp. 

Chánh Văn phòng Sở đề nghị chúng tôi để lại câu hỏi để lãnh đạo Sở phân công bộ phận liên quan trả lời. 

Đến lịch hẹn không thấy phía Sở GTVT Điện Biên liên lạc, PV chủ động gọi điện lại thì được biết thắc mắc của mình được Sở GTVT chuyển sang Công ty Cổ phần Đường bộ 226 - đơn vị phụ trách duy tu thường xuyên tuyến đường vì tuyến đường này không thuộc trách nhiệm quản lý của Sở GTVT.

Người dân khốn khổ mỗi khi xe chở đá chạy qua. Ảnh: TK

Công ty Cổ phần Đường bộ 226 cho biết, để quản lý và hạn chế tình trạng xe quá tải, Sở GTVT Điện Biên đã xây dựng điểm cân xe lưu động tại Km 92+500, tuy nhiên, do lực lượng mỏng phải phân bố trên nhiều tuyến nên công tác hạn chế xe quá tải gặp nhiều khó khăn. Thanh tra Cục Quản lý Đường bộ I cũng thường xuyên kiểm tra tải trọng đột xuất trên quốc lộ 279 nhưng khi lực lượng rút xe quá tải lại hoạt động.

Cây cối không còn giữ được màu xanh vốn có. Ảnh: TK

Đoạn tuyến từ Nhà máy xi măng đến Mỏ đá Tây Trang (Km 96 - km105) thuộc quản lý của Cục Quản lý Đường bộ I; đơn vị quản lý trực tiếp là Chi cục Quản lý Đường bộ I.2, Công ty Cổ phần Đường bộ 226 là đơn vị thực hiện duy tu bảo dưỡng thường xuyên. Đoạn tuyến này được đầu tư từ năm 1997 - 1999 với tiêu chuẩn đường cấp 5 miền núi, bề mặt rộng 3,5m, kết cấu mặt đường đá dăm láng nhựa. Từ đó đến nay chưa được cải tạo nâng cấp mà chỉ được duy tu bảo dưỡng bằng nguồn vốn bảo trì đường bộ.

Năm 2010, đoạn tuyến này thuộc giai đoạn 2 của dự án cải tạo nâng cấp quốc lộ 279 (đoạn Điện Biên - Tây Trang) do Bộ GTVT làm chủ đầu tư và Ban Quản lý Dự án các công trình giao thông trọng điểm tỉnh Điện Biên làm đại diện chủ đầu tư, nhưng do thực hiện Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ năm 2011 dự án đã bị đình hoãn.

Năm 2016, mặt đường hư hỏng nặng, do nguồn kinh phí hạn chế nên Tổng cục Đường bộ Việt Nam mới đầu tư sửa chữa mặt đường đoạn Km103 - Km 116 còn đoạn từ Km 97 - Km 103 có lưu lượng lớn các xe chở vật liệu xây dựng, nhiều đèo dốc thì chưa được đầu tư.

Văn bản số 58/TB-BGTVT, ngày 22/2/2017 thông báo kết luận của Bộ trưởng GTVT Trương Quang Nghĩa tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Điện Biên, đoạn tuyến này Bộ GTVT đã có văn bản gửi Bộ Kế hoạch Đầu tư đưa dự án này bổ sung cho Dự án Quản lý tài sản đường bộ Việt Nam (VRAMP) sử dụng vốn của Ngân hàng Thế giới, nhưng đến nay dự án vẫn chưa thấy đâu.

Hy vọng rằng, dự án sẽ sớm được triển khai và các cơ quan, ban, ngành chức năng tỉnh Điện Biên tăng cường hơn công tác kiểm tra tải trọng cũng như siết chặt các quy định về tiêu chuẩn phương tiện chở vật liệu xây dựng mà cụ thể là chở đá để người dân hàng ngày sinh sống, đi lại trên tuyến đường này yên tâm hơn tới sức khỏe và tính mạng của mình.

Trần Kiên