(Thanh tra)- Một thời vốn là lãnh đạo, kiêm Trưởng Công an xã Mường É, huyện Thuận Châu, Sơn La, nơi được mệnh danh là rốn ma túy, ông Khổ cũng bị ma túy bủa vây, rồi nghiện ngập.
Tuy nhiên, bằng sự thức tỉnh, ông đã đoạn tuyệt được với ma túy. Để giúp những người đồng cảnh, để xóm làng bớt đi nghịch cảnh đớn đau, ông đã tìm tới luật, nghị định, thông tư cũng như văn bản được ban hành để tuyên truyền tới các "con nghiện", giúp họ hoàn lương. Việc vào cuộc này của ông Khổ đã giúp 80 người trong xã cai nghiện thành công.
Đứng dậy từ… bàn đèn
Ông Bạc Cầm Khổ sinh năm 1952. “Lý giải về cái tên của mình, ông Khổ bảo mẹ ông sinh ông đúng vào những ngày chạy trốn sự truy lùng của giặc Pháp, nên bà mới đặt tên con như vậy. Tên ông trở thành định mệnh, chữ Khổ đã đeo đẳng ông suốt những năm tháng trai trẻ.
Ngày ông được bà con tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch, kiêm Trưởng Công an xã thì khắp nương, rẫy của Mường É trồng bạt ngàn thuốc phiện. Người nghiện trong xã nhiều vô kể. Hễ trong bản có đám ma, đám giỗ, hay đám cưới là bàn đèn được ngả ra. Ngày đó ông bắt được rất nhiều vụ vận chuyển ma túy trái phép. Rồi không ngờ ông lại bị ma túy quyến rũ và trở thành người nghiện.
Ông bị mất uy tín. Là Phó Chủ tịch xã, kiêm Trưởng Công an xã thật đấy nhưng mỗi lần ông ra đường, hay dự những buổi họp bản, họp xã, bà con đều nhìn ông đầy oán trách. Có bà mẹ người Thái còn nói thẳng: “Anh Khổ là cán bộ lại “làm bạn” với mấy con nghiện. Anh không xứng đáng ngồi đây họp với bà con”. Nghe vậy, ông Khổ bực lắm. Trên đường về nhà ông nghĩ “người ta nói cũng phải”. “Nàng tiên nâu” đã “biến” ông từ một cán bộ tốt, người cha gương mẫu, người chồng chăm chỉ thành một con nghiện. Suốt ngày ông ngáp ngắn, ngáp dài, việc xã bị bỏ bê, việc nhà trễ nải. Nhà có bao nhiêu của nả ông cũng cho bay theo làn khói thuốc phiện. Nhiều hôm không có tiền mua thuốc hút, ông còn đánh, chửi vợ con vô cớ.
Là người đầu tầu gương mẫu, khi ông Khổ nghiện, đã không bảo được ai. Thanh niên trong xã cũng không còn sợ, lũ lượt rủ nhau ôm bàn đèn. Việc này khiến thôn bản điêu tàn, nhiều gia đình tan nát... Nhìn cảnh đó ông cũng đau lòng lắm. Đôi khi ông muốn vận động họ từ bỏ nghiện ngập nhưng ông cũng nghiện thì còn biết khuyên bảo ai? Ông trở thành người “lực bất tòng tâm” trước cơn lốc ma túy của xã.
Thế rồi ông thức tỉnh, quyết tâm cai nghiện, đầu tiên là cứu mình và cứu gia đình. Tuy nhiên, việc từ bỏ thuốc phiện không dễ dàng. Suốt 8 năm “ôm bàn đèn”, từng đường gân thớ thịt của ông đã bị khói thuốc phiện làm cho tê liệt.
10 lần ông hứa bỏ thuốc thì mười lần tái nghiện. Đôi khi ông cảm thấy bất lực trước bản thân mình. Một hôm ông nói với vợ: “ Từ hôm nay, hễ bà nhìn thấy tôi hút thuốc phiện, bà cứ cầm gậy mà đánh”. Thấy chồng quyết tâm cao, bà Lún (vợ ông) mừng lắm. Từ bữa đó ông đi dự đám cưới, giỗ tết ở đâu bà đều đi theo. Ông cứ đụng vào bàn đèn là bà đuổi đánh. “Chuyện cầm gậy đánh chồng là chẳng đừng. Nhưng không làm vậy ông ấy không bỏ được thuốc phiện thì tội cả mình cả đàn con ở nhà. Có lần ông ấy khóc tu tu, xin tôi không đánh nữa…”, bà Lún tâm sự.
Sau mỗi lần tỉnh cơn nghiện, hình ảnh đàn con nheo nhóc thiếu ăn, thiếu mặc khiến ông lại ứa nước mắt. Buồn hơn là vợ ông bán cả chăn màn, thóc, gạo đi để đưa ông đi cai nghiện. Ông cảm thấy mình là người cha, người chồng vô trách nhiệm. Ông lại hun đúc trong mình một quyết tâm: Bỏ thuốc phiện bằng được.
Lần này ông không cai tại nhà nữa mà ra Công an huyện Thuận Châu xin được cai nghiện. Sau 15 ngày ở huyện, về đến nhà ông đập bàn đèn. Đứng trước vong linh tổ tiên, ông hứa sẽ không tái nghiện nữa. Một ngày, hai ngày, rồi hết một mùa trăng ông đã đoạn tuyệt với ma tuý. Từ đó ông thấy mình khoẻ hẳn lên.
Ngoài thời gian làm việc ở xã, ông còn tham gia giúp vợ làm nương, làm rẫy. Sau đôi năm chí thú làm ăn, nhà ông đã có của ăn của để. Gà đầy vườn, lợn đầy ngoài chuồng, ông còn đào ao thả cá. Từ căn nhà rách nát trước đây, ông dựng lại nhà, con cái được ăn học đến nơi đến chốn.
Cai nghiện cho cả xã
Khi gia đình ông đã yên ấm, ông Khổ lại chạnh lòng nhớ tới những con nghiện trong xã, đang sống quay quắt bên bàn đèn. Nhiều đêm ông mất ngủ vì điều này. Ông cảm thấy mình là người có lỗi, vì đã để nhiều người trượt dài trên con đường nghiện ngập. Khi Nhà nước có chủ trương xoá bỏ cây thuốc phiện, ông xung phong làm thành viên trong Ban Chỉ đạo xoá bỏ cây thuốc phiện của xã. Ông cho rằng, muốn bà con không trồng thứ cây “hại mình, hại người” đó nữa, phải vận động mọi người cai nghiện. Một người đàn ông bỏ được thuốc phiện, xã sẽ có thêm một gia đình hạnh phúc.
Nghĩ là ông bắt tay vào việc vận động 80 "con nghiện" ra xã. Những ngày đầu đi vận động quả là khổ trần ai. Những con nghiện kiên quyết không nghe theo ông, họ cho rằng: “đến chết mới bỏ được bàn đèn, còn sống ngày nào thì còn hút”. Có những gia đình thấy ông đến vận động nhiều quá, họ còn đóng cửa không buồn tiếp. Tuy nhiên, không vì điều đó mà ông nản trí. Hôm nay không tiếp, hôm sau ông lại đến. Ông đến nhiều đến nỗi các "con nghiện" cảm thấy xấu hổ, họ tự phải mở cửa đón ông.
Để thuyết phục những "con nghiện" bỏ thuốc, ngoài việc tuyên truyền luật, các quy định cho tội tàng trữ, sử dụng ma túy, ông còn luôn động viên họ: Nếu bỏ được thuốc phiện mình sẽ khoẻ hơn, vợ con sẽ được nhờ. Với phương châm “mưa dầm thấm lâu”, ông cứ lặng lẽ gõ cửa từng nhà kết hợp với vợ con của người nghiện kiên trì vận động họ cai nghiện.
Đầu tiên chỉ có một vài "con nghiện" ra xã, dần dà cả 80 "con nghiện" của xã nghe theo lời ông. Những ngày đó, trụ sở UBND xã đông vui như có hội. Các "con nghiện" nêu quyết tâm noi gương theo ông Trưởng Công an xã Bạc Cầm Khổ. Ông bảo: “Cai thuốc phiện rất dễ, nếu mình cách ly họ khỏi bàn đèn. Chỉ cần 15 ngày là cơn thèm thuốc sẽ qua đi”. Để họ không tái nghiện, ông Khổ còn đến vận động họ đi làm đường giao thông, rồi bày cách cho họ làm ăn kinh tế. Nhà ai thiếu nhân lực, thiếu vốn thì bà con xúm lại giúp. Nói chung là ông tìm mọi cách để họ không còn thời gian nghĩ tới “nàng tiên nâu” nữa.
Cùng ông Khổ đi thăm lại những gia đình có người nghiện mới cảm nhận hết được niềm vui của họ. Gặp ông Nón - người bạn nối khố của ông Khổ có “thành tích bất hảo” 15 năm “ăn cơm đen ngủ bàn đèn”, trước đây ông gầy và hom hem lắm. Giờ thì không ai còn nhận ra con ông Nón nữa vì da dẻ ông đã hồng hào, nụ cười luôn nở trên môi.
Ông Nón bảo: “Giờ thì ăn ngon, ngủ ngon, tinh thần sảng khoái, chứ không như trước. Nửa đêm hết thuốc bất kể mưa gió bão bùng cũng mò dậy đi mua…”.
Giờ đây ông Khổ đến bản nào cũng được mọi người quý mến. Người dân nào gặp ông cũng chào từ xa và mời vào nhà uống rượu. Một cụ già năm nay đã ngoài tám mươi tuổi, râu tóc bạc phơ khi gặp ông Khổ đã không giấu nổi niềm vui: “Không có nó, chắc tôi không có ngày hôm nay. Bà con ơn thằng Khổ nhiều lắm!”.
Với thành tích này, ông Khổ đã được về Hà Nội dự Hội nghị những điển hình tiên tiến và được Nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba vì có thành tích xoá bỏ cây thuốc phiện. Ông Khổ đã được mọi người “suy tôn” là người làm cho dân bớt khổ.
