Bà Siu Lai (làng Ia Bia) cho biết: “Năm 2008, gia đình tôi chuyển về đây sinh sống, ban đầu nghe nói được cấp 2ha đất sản xuất/hộ nhưng trên sổ đỏ chỉ ghi cấp 1ha đất. Vào năm 2014, khi lên UBND xã nhận sổ đỏ và sau đó vào khu vực đất mình được cấp để canh tác thì bị những người dân địa phương (xã Ia Blứ) lấn chiếm và canh tác hết. Họ đuổi chúng tôi đi với lý do đây là đất sản xuất lâu năm của họ. Gần 10 năm qua, với 3 đời Chủ tịch xã rồi mà vấn đề này vẫn không được giải quyết, gây bức xúc cho chúng tôi...”.

Còn gia đình ông RMah Chik (Trưởng thôn Ia Bia) đã sinh sống gần 10 năm tại làng tái định cư này, nhưng hàng ngày 8 lao động trong gia đình vẫn phải đi làm thuê tự do. Ông RMah Chik cho hay: “Trước đây, chúng tôi ở làng Puối B tuy cuộc sống khó khăn nhưng vẫn có cái rẫy để mưu sinh. Do nhà các hộ dân nằm cách xa nhau nên Nhà nước lập khu tái định cư mới để bà con chuyển về sinh sống gần gũi hơn. Chính quyền gọi chúng tôi đến để giao đất sản xuất nhưng thực tế chỉ nhận được sổ đỏ đất rẫy chứ chưa hề thấy đất thực địa ra sao…”.

Một số hộ dân của làng tái định cư Ia Bia cho biết thêm, nguồn nước ở đây nhiễm phèn nặng chỉ dùng để tắm giặt còn nước uống thì phải mua nước bình hoặc đi về làng cũ lấy. Đó là chưa kể việc nhà cửa lâu năm bị xuống cấp nghiêm trọng không có tiền sửa chữa, khi nhận được đất lại không còn nhà ở nữa…

Hiện tại, làng Ia Bia có 104 hộ với 603 khẩu, trong đó có đến 38 hộ nghèo và 32 hộ cận nghèo. Đời sống nhân dân đang gặp nhiều khó khăn khi nguồn đất trong làng ít ỏi, khô cằn...; còn đất rẫy được cấp theo dự án chỉ nằm trên giấy và thực tế lại không có tấc đất nào.

Ông Lê Thanh Việt - Chủ tịch UBND xã Ia Le trăn trở: “Vấn đề tại làng tái định cư Ia Bia luôn là nỗi lo được đặt lên đầu để giải quyết hàng đầu. UBND xã cũng đã đề xuất thành lập 2 tổ công tác phối hợp nhằm giải quyết trước mắt là tình trạng thiếu đất sản xuất và nước sinh hoạt cho bà con. Xã tổ chức tuyên truyền, vận động bà con để tránh xảy ra tranh chấp đất sản xuất, làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh - trật tự. Chúng tôi cũng đề nghị chính quyền xã Ia Blứ hỗ trợ, vận động, thu hồi đất sản xuất đã bị bà con chiếm dụng nhiều năm qua để giao lại cho các hộ dân làng tái định cư Ia Bia; nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả gì…”.

Sau khi nắm bắt thông tin, mới đây, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai Dương Văn Trang đã cùng Đoàn công tác của tỉnh về kiểm tra thực tế tại làng Ia Bia để tìm hiểu và tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của dân làng.

Trưởng thôn Rmah Chik báo cáo thêm: “Hiện tại, làng có hơn 70 hộ được cấp sổ đỏ đất sản xuất nhưng không hề được sản xuất trên diện tích này vì đang tranh chấp, người dân không dám vào khu vực đất được cấp để sản xuất. Dân làng mong muốn Nhà nước nhanh chóng giải quyết vấn đề này để bà con yên tâm sản xuất, ổn định cuộc sống...”. 

Chủ tịch UBND huyện Chư Pưh Lê Quang Thái nhận khuyết điểm vì chưa giải quyết tốt việc cấp đất sản xuất cho 98 hộ dân làng tái định cư Ia Bia.

Qua xác minh có 20 hộ dân bản địa đang xâm lấn 85ha đất của làng Ia Bia, trong đó có 18ha trồng cây điều, 4ha cao su, cây hồ tiêu 0,8ha, cây ăn quả 0,4ha, còn lại là cây trồng hàng năm. 

Huyện đã tổ chức nhiều đợt tuyên truyền, vận động người dân đang xâm canh trên diện tích này trả đất lại cho người dân làng Ia Bia; nhưng họ đưa ra yêu cầu phải bồi thường giá trị cây công nghiệp dài ngày và hỗ trợ công khai hoang với gần 3 tỷ đồng thì mới đồng ý giao lại đất; mà địa phương không đủ nguồn kinh phí để thực hiện.

Sau khi nghe ý kiến chính quyền địa phương, ý kiến của bà con dân làng, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai Dương Văn Trang yêu cầu UBND huyện, các phòng, ban liên quan của huyện Chư Pưh và xã Ia Le phải tiến hành kiểm điểm trách nhiệm về việc chưa có đất sản xuất nhưng lại cấp sổ đỏ cho các hộ dân. 

Bí thư Tỉnh ủy chỉ đạo huyện Chư Pưh kiểm tra lại hiện trường, làm rõ việc 20 hộ dân xâm chiếm đất này có bao nhiêu hộ thiếu đất sản xuất, từ đó giao lại hạn điền cho họ. Phần diện tích còn lại thì tiến hành đền bù để thu hồi và giao cho các hộ dân làng Ia Bia canh tác.

Đến cuối tháng 3/2018 huyện phải hoàn tất công việc này. Ngoài ra, chính quyền địa phương cần rà soát, tìm nguồn nước sạch để đáp ứng sinh hoạt người dân, làm sao đến hết quý I năm 2018 thì phải có nước uống cho dân làng Ia Bia sử dụng. 

Ngọc Phó