Đại tá, tiến sĩ Đoàn Việt Mạnh. Ảnh: Thanh Liêm

Theo quy luật, kinh tế càng phát triển thì số vụ cháy và thiệt hại do cháy gây ra càng có chiều hướng gia tăng, đặc biệt là các vụ cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng. Trong năm 2013, cả nước xảy ra 25 vụ cháy lớn, tuy chỉ chiếm 1,04% (25/2.394 vụ) tổng số vụ cháy, nhưng thiệt hại về tài sản chiếm tới 85,4% tổng thiệt hại do cháy gây ra (1.414/1.656 tỷ đồng). Cháy lớn chủ yếu xảy ra tại các tỉnh, thành phố phía Nam; thời gian xảy cháy thường vào ban đêm và ngoài giờ làm việc khi công tác trực gác bị lơ là, lực lượng tại chỗ hoạt động không hiệu quả… 

+ Với vai trò là cơ quan quản lý Nhà nước về PCCC, lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH đã triển khai những biện pháp nghiệp vụ gì để làm kiềm chế sự gia tăng số vụ cháy và thiệt hại do cháy gây ra, thưa ông? 

- Công tác thanh tra, kiểm tra được thực hiện đúng quy định của Luật PCCC; tăng cường kiểm tra các cơ sở trọng điểm về cháy nổ; tiến hành điều tra cơ bản để quản lý chặt chẽ các cơ sở đặc thù như chợ, trung tâm thương mại, khu dân cư tập trung, nhà cao tầng, cơ sở sản xuất, kinh doanh các mặt hàng dễ cháy nổ… Thông qua công tác này, lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH đã phát hiện và yêu cầu khắc phục hàng chục ngàn vi phạm quy định an toàn PCCC có thể gây ra cháy nổ, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm nghiêm trọng quy định an toàn PCCC, góp phần hạn chế số vụ cháy và cháy lớn, thiệt hại nghiêm trọng…

Trong công tác chữa cháy, mặc dù còn nhiều khó khăn về lực lượng, phương tiện nhưng các đơn vị đã tổ chức tốt công tác cải tạo, sửa chữa bảo dưỡng phương tiện; hăng say luyện tập trên thao trường, nhiều đơn vị vượt số giờ huấn luyện; 100% đơn vị chữa cháy duy trì nghiêm chế độ trực 24/24 giờ nên các vụ cháy xảy ra, khi nhận được tin báo cháy, lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH đều xuất xe đúng quy định, kịp thời tổ chức cứu chữa, đạt hiệu quả cao với 1539 vụ cháy/2.540 vụ cháy lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH trực tiếp cứu chữa đạt kết quả tốt, cứu được hàng trăm người bị nạn trong đám cháy và một lượng tài sản trị giá hàng ngàn tỷ đồng, được dư luận quần chúng và nhân dân khen ngợi… 

Công tác đấu tranh ngăn chặn cháy lớn tiếp tục được triển khai và ngày càng tích cực… Trong năm, lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH đã chủ động tham mưu và giúp Bộ Công an tổ chức diễn tập thành công các phương án chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ quy mô quốc gia, huy động nhiều lực lượng của: Công an, Quân đội và các cơ quan chức năng khác tại tòa nhà Diamond Plaza - TP Hồ Chí Minh và một số phương án chữa cháy lớn khác…

Tổng diễn tập phương án chữa cháy và CNCH tại Vinhomes Times City thuộc Khu đô thị Times City (458 Minh Khai, Hai Bà Trưng, Hà Nội) ngày 13/12/2013. Ảnh: Minh Nguyệt+ Không thể phủ nhận được rằng, lực lượng phòng cháy, chữa cháy đã rất nỗ lực, thậm chí chấp nhận hy sinh trong thực thi nhiệm vụ, nhưng cũng có ý kiến cho rằng, lực lượng này mới chỉ chú trọng các biện pháp chữa cháy kịp thời khi cháy xảy ra mà chưa chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra để phòng ngừa cháy. Xin Cục trưởng cho biết ý kiến về việc này?

- Điều 4 Luật PCCC quy định: “Trong hoạt động phòng cháy và chữa cháy lấy phòng ngừa là chính” nhưng phải “chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, phương án và các điều kiện khác để khi có cháy xảy ra thì chữa cháy kịp thời, có hiệu quả”. Điều này cho thấy, việc phòng cháy và chữa cháy có vai trò ngang nhau, tương hỗ lẫn nhau trong việc tổ chức thực hiện công tác PCCC. 

Công tác phòng ngừa không để cháy xảy ra, trong đó có công tác thanh tra, kiểm tra luôn là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, được lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH tiến hành thường xuyên theo quy định của pháp luật… Thực tế cho thấy, hằng năm, thông qua công tác này, lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH đã phát hiện, hướng dẫn và yêu cầu khắc phục hàng chục ngàn vi phạm, thiếu sót về PCCC và CNCH, xử phạt vi phạm hàng nghìn trường hợp, đình chỉ hoạt động hàng chục cơ sở vi phạm nghiêm trọng các quy định an toàn PCCC… loại bỏ được nguyên nhân dẫn đến các vụ cháy, cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản… 

Ngoài ra, chúng tôi còn tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp phòng ngừa nghiệp vụ và phòng ngừa xã hội như: Thẩm duyệt thiết kế về PCCC, tuyên truyền và xây dựng phong trào toàn dân PCCC, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị, cơ sở tiến hành tự kiểm tra theo quy định của pháp luật…

Công tác PCCC liên quan đến hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội nên chỉ cần một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến cháy nổ, nhất là với thực trạng hiện nay, ý thức, kiến thức về PCCC của một bộ phận người dân, người lao động còn hạn chế; một phận không nhỏ người đứng đầu cơ sở chưa thực hiện đúng trách nhiệm trong công tác PCCC theo quy định của pháp luật mà chỉ lo sản xuất kinh doanh để tăng lợi nhuận, coi việc PCCC là của lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH; cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế; việc xây dựng lực lượng, phương tiện tại chỗ còn mang nặng tính hình thức, đối phó với cơ quan quản lý Nhà nước về PCCC nên chất lượng hoạt động của lực lượng này ở nhiều cơ sở không hiệu quả, nhiều vụ cháy lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng xảy ra là do lực lượng tại chỗ không phát hiện, báo cháy và chữa cháy kịp thời… Vì thế, theo tôi, việc chỉ thấy xảy ra một số vụ cháy lớn mà kết luận chưa chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra để phòng ngừa cháy thì chưa chính xác. 

Như trên tôi đã đề cập, tình hình cháy và tốc độ phát triển kinh tế, xã hội tỷ lệ thuận với nhau. Trong thời kỳ trước đổi mới, số vụ cháy và mức độ thiệt hại gây ra bởi các vụ cháy so với thời kỳ đổi mới thấp hơn rất nhiều… Với nỗ lực của lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH trong việc triển khai các nghiệp vụ công tác cơ bản thì kết quả đạt được là đáng khích lệ. Chúng tôi đã kiềm chế và giữ tỷ lệ số vụ cháy lớn chỉ chiếm khoảng từ 1 đến 3% số vụ cháy xảy ra… Đó là một sự cố gắng rất lớn của lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH… 

+ Theo Đại tá, cần làm gì để hạn chế thấp nhất số vụ cháy, nổ cũng như những thiệt hại mà các vụ cháy, nổ gây ra cả về người và của?

- Theo phân tích, dự báo, trong thời gian tới tình hình cháy nổ sẽ vẫn có những diễn biến phức tạp, do kinh tế phát triển, kéo theo một loạt yếu tố ảnh hưởng đến công tác PCCC nên nhiệm vụ của lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH sẽ rất nặng nề. 

Để đạt mục tiêu, kiềm chế sự gia tăng về số vụ cháy và mức độ thiệt hại, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước, không chỉ riêng lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH làm được mà cần có sự tham gia tích cực, hỗ trợ thường xuyên của các cấp, các ngành và của toàn xã hội.

Về phía lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH, trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục triển khai mạnh mẽ các biện pháp PCCC để tiếp tục kiềm chế số vụ cháy và thiệt hại do cháy gây ra, cụ thể là đẩy mạnh công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn về PCCC; tăng cường công tác tuyên truyền và vận động quần chúng PCCC, góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm về PCCC của người dân, người đứng đầu cơ sở; tiếp tục triển khai Luật PCCC, tăng cường công tác kiểm tra an toàn PCCC đối với các cơ sở tọng điểm về cháy nổ, để phát hiện và khắc phục kịp thời những nguy cơ gây cháy, xử phạt nghiêm theo quy định của pháp luật những trường hợp vi phạm nghiêm trọng quy định an toàn PCCC; nâng cao chất lượng công tác huấn luyện và thực tập phương án chữa cháy sát với yêu cầu thực tế, tiếp tục tổ chức tốt công tác thường trực sẵn sàng chữa cháy để khi cháy xảy ra chữa cháy kịp thời, có hiệu quả…; tổ chức triển khai có hiệu quả Quyết định 1110/QĐ-TTg ngày 17/8/2012 và Quyết định số 44/20112/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ nhằm sớm bổ sung cơ bản quân số, phương tiện, từng bước hoàn thiện mô hình tổ chức của lực lượng cảnh sát PCCC và CNCH từ Trung ương đến địa phương.

Về phía chính quyền các cấp, người đứng đầu cơ sở, chủ hộ gia đình cần quan tâm thường xuyên đến công tác PCCC tại địa bàn quản lý, cơ sở, gia đình, thường xuyên tuyên truyền, phổ biến pháp luật và kiến thức PCCC cho người lao động, người dân; quan tâm xây dựng và duy trì hoạt động của lực lượng PCCC tại chỗ, duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của lực lượng dân phòng, lực ượng PCCC cơ sở và chuyên ngành… Xây dựng và nhân rộng các điển hình tiên tiến về PCCC; chủ hộ gia đình thường xuyên nhắc nhở các thành viên trong gia đình quan tâm đến việc PCCC, thường xuyên kiểm tra hệ thống điện, các thiết bị điện, bếp đun để kịp thời khắc phục những nguy cơ gây cháy; tắt nguồn lửa và ngắt các thiết bị điện khi không sử dụng; trang bị phương tiện chữa cháy tại chỗ như bình chữa cháy xách tay, nước chữa cháy và hướng dẫn các thành viên trong gia đình cách sử dụng; chuẩn bị phương án thoát nạn cho người và tài sản đề phòng cháy xảy ra. Mong người dân tích cực tìm hiểu về công tác PCCC để phòng cháy tốt, chữa cháy giỏi bảo vệ tính mạng tài sản của chính bản thân mình và người thân, bảo vệ cộng đồng, không để xảy ra những vụ cháy lớn, thiệt hại nghiêm trọng.

+ Xin cám ơn ông!