Theo các chuyên gia nghiên cứu, ngộ độc thực phẩm có thể chia làm 2 loại là ngộ độc cấp tính và ngộ độc mãn tính.

Ngộ độc cấp tính là dạng ngộ độc phát tác ngay sau khi ăn với những biểu hiện như mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, đau bụng, đi ngoài... Một số trường hợp ngộ độc thực phẩm không được cấp cứu kịp thời còn có thể dẫn đến tử vong.

Ngộ độc mãn tính là dạng ngộ độc không có dấu hiệu rõ ràng và không phát tác ngay sau khi ăn. Ở dạng này, các chất độc sẽ tích tụ ở các bộ phận trong cơ thể, gây ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, về lâu dài sẽ dẫn đến ung thư và các bệnh tật nguy hiểm khác.

Triệu chứng bị ngộ độc thực phẩm

Khi bị trúng chất độc có trong thức ăn người bệnh có thể biểu hiện ngay nhưng cũng có thể đến vài tiếng, vài ngày sau mới thấy có triệu chứng.

Buồn nôn chính là dấu hiệu thường gặp nhất khi bị ngộ độc thức phẩm. Các tác nhân gây hại như vi khuẩn, nấm, hóa chất,… tấn công đường ruột. Lúc này hệ miễn dịch của cơ thể lập tức hoạt động và phản ứng lại bằng cách buồn nôn, nôn mửa để thải bớt độc tố ra ngoài.

Tùy vào mức độ nhiễm độc mà triệu chứng nôn ói sẽ khác nhau, chất độc tiếp nhận càng nhiều thì càng bị nôn thốc nặng. Khi thấy có biểu hiện này cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế để sơ cấp cứu. Nôn khiến cơ thể mất sức và mất nước, gây ra tình trạng rối loạn chất điện giải, choáng váng, mất ý thức.

Bị tiêu chảy là một dấu hiệu nhận biết khác. Sau khi ăn một thời gian bỗng thấy đau, sôi trong bụng và buồn đi tiêu. Số lần đi đại tiện tăng lên nhiều lần, bị ỉa chảy. Những dấu hiệu khác thường đi kèm đó là chướng bụng đầy hơi, chuột rút, toát mồ hôi.

Tiêu chảy kéo dài sẽ khiến cơ thể bị suy kiệt và mất nước nghiêm trọng, nghiêm trọng hơn là ngất xỉu, sốt nặng cũng là một dấu hiệu bị ngộ độc thực phẩm.

Thân nhiệt tăng, triệu chứng này thường xuất hiện trong hoặc sau khi bị tiêu chảy nhiều lần. Sở dĩ nhiệt độ cơ thể tăng cao để ngăn chặn sự tấn công của vi khuẩn gây hại.

Đau nhức đầu, đây cũng là một trong những biểu hiện thường thấy khi bị ngộ độc thức ăn, những cơn đau nặng hay nhẹ phụ thuộc vào thể trạng của người bệnh và mức độ ngộ độc. Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này có thể do vi khuẩn, virus hoặc do mất sức, mất nước sau khi nôn mửa, tiêu chảy.

Xử trí khi xảy ra ngộ độc thực phẩm

Kích thích gây nôn, đây là bước đầu tiên bạn nên thực hiện để giúp người bị ngộ độc thức ăn thải bỏ độc tố ra ngoài, hạn chế sự hấp thu chất độc bên trong thành ruột. Nếu có các biểu hiện ngộ độc xảy ra sau khi ăn thức ăn gây ngộ độc trước 6h thì cần làm cho người bị ngộ độc nôn ra hết thức ăn đã ăn vào.

Kích thích nôn để người bị ngộ độc nôn ra các chất gây ngộ độc

Tuy nhiên, khi sơ cứu bằng gây nôn cho trẻ, người lớn phải lưu ý để trẻ nằm đầu thấp, nghiêng đầu sang một bên rồi móc họng để trẻ nôn thức ăn ra. Không để trẻ nằm ngửa và nôn vì như vậy có thể gây sặc lên mũi, xuống phổi và rất dễ dẫn đến tử vong.

Bổ sung nước và chất điện giải, người bị ngộ độc thực phẩm nhanh chóng bị mất nước, mất cân bằng chất điện giải. Nhẹ thì gây mất sức, choáng váng đầu óc, nặng có thể ảnh hưởng đến tính mạng. Nên giúp người gặp nạn bổ sung nước thường xuyên, nhanh chóng tìm mua dung dịch oresol pha với nước để cung cấp thêm chất điện giải.

Để hạn chế thành dạ dày hấp thụ nhiều chất độc hơn cần cho bệnh nhân ngộ độc thực phẩm ăn những món như nước cháo, bột gạo, sữa, lòng trắng trứng,…

Loại bỏ độc trong cơ thể, bạn có thể dùng than hoạt tính vì chúng có tính năng hấp thụ nhiều loại chất độc khác nhau. Đối với trường hợp ăn bị nhiễm khuẩn sau khi ăn có thể dùng men vi sinh. Sau khi ăn men này các lợi khuẩn sẽ phát triển rất nhanh và chống chọi lại những vi khuẩn gây hại trong đường ruột.

Với những triệu chứng ngộ độc thức ăn mức độ nhẹ thì có thể khắc phục ngay tại nhà nhưng với tình trạng nghiêm trọng thì cần nhanh chóng sơ cứu rồi chuyển đến cơ sở y tế gần nhất cấp cứu.

Trung hòa nồng độ các chất trong dạ dày, ngộ độc vì kiềm thì bổ sung nhanh những thực phẩm có tính axit nhẹ như nước chanh, cà chua, dấm, các loại quả chua. Bị ngộ độc vì những chất có tình axit thì cho người bệnh uống magie oxit 4% hay nước xà phòng 1%. Cách 5 phút dùng 15ml. Tuyệt đối không cho người gặp nạn uống thuốc muối vì có thể gây thủng dạ dày.

Với trường hợp bị ngộ độc kim loại độc như thủy ngân, chì thì cho dùng sữa, lòng trắng trứng. Ngộ độc axit, kim loại nặng thì dùng magie oxit, than bột.

Xử lý đối với ngộ độc thức ăn tại nhà

Gừng và mật ong trị ngộ độc thức ăn hiệu quả, thái vài lát gừng rồi giã nhuyễn, trộn vào 1 thìa mật ong cho người bị ngộ độc ngậm nuốt. Hỗn hợp này giúp xoa dịu những cơn khó chịu trong bụng, giảm các giác đau đớn trong bao tử.

Hỗn hợp gừng và mật ong giúp người bệnh thấy dễ chịu

Tỏi cải thiện tình trạng ngộ độc thức ăn, tinh chất dịch tỏi có tính chống nấm, chống khuẩn, giảm viêm nhiễm, chúng cũng có tính kháng sinh tự nhiên nên sẽ giúp khắc phục khi bị trúng độc thức ăn mức độ nhẹ.

Hàng ngày, nhai 2-3 tép tỏi tươi, ăn chung với cơm để cải thiện hệ tiêu hóa, giảm đau bụng, ngăn chặn tiêu chảy. Bạn có thể thực hiện mẹo nhỏ khác nữa là dầu tỏi trộn với dầu đậu tương rồi thoa đều lên bụng cải thiện rối loạn tiêu hóa.

Tỏi giúp người bệnh nâng cao sức đề kháng

Sữa chua xử lý nhiễm độc từ thức ăn, sữa chua không chỉ cung cấp các men vi sinh thúc đẩy hệ tiêu hóa bình phục và hoạt động tốt hơn mà còn giúp tiêu diệt bớt các vi khuẩn gây hại nhờ lượng lớn lợi khuẩn.

Sữa chua 3 thìa trộn với 1 thìa hạt cỏ cà ri rồi cho người bệnh nuốt mà không nhai hạt. Cách chữa ngộ độc thức ăn này giúp cải thiện nhanh chóng triệu chứng đau bụng và buồn nôn.

Nước chanh cung cấp năng lượng và cải thiện sức đề kháng, phần lớn các ca ngộ độc thức ăn là do nhiễm khuẩn và nhiễm vi trùng, nước chanh có tính axit sẽ giúp tiêu diệt bớt các tác nhân này. Lượng viamin C lớn có trong chanh có vai trò cung cấp năng lượng, cải thiện sức đề kháng.

Một ngày pha uống 2-3 cốc nước chanh ấm, pha thêm ít đường. Lưu ý, bạn nên lót dạ trước rồi mới uống nước chanh để tránh bị cồn cào, xót ruột.

Chanh cung cấp vitamin C

Các cách chữa ngộ độc thức ăn tại nhà chỉ mang tính cấp bách, tạm thời. Nếu biết cách xử lý ngộ độc thức ăn thì người thân có thể áp dụng ngay, càng nhanh càng tốt sau đó lập tức đưa bệnh nhân tới bệnh viện là phương án tốt nhất. Phòng bệnh hơn chữa bệnh, để tránh bị ngộ độc thức ăn gây ảnh hưởng tới tính mạng và sức khỏe, thực hiện ăn chín uống sôi, lựa chọn thực phẩm rõ nguồn gốc xuất xứ và an toàn để sử dụng.

Hoàng Nam