Sơn nữ vùng biên cước. Ảnh: Thái Bình

Lần cuối cùng vợ chồng tôi được nhìn thấy con...

Theo số liệu chưa đầy đủ, cộng dồn trong khoảng dăm bảy năm trở lại đây, xã Bản Phố, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, có tới hàng chục phụ nữ mất tích đầy bí ẩn, còn số trở về chỉ đếm trên đầu ngón tay. Việc con, cháu mất tích ám ảnh người dân nơi đây tới mức các nhà có con gái lớn đều phải cắt cử người trông nom… Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân nên tình trạng phụ nữ mất tích ở Bản Phố vẫn chưa dừng lại. 

Chúng tôi đến gia đình ông Ma Sa Dìn và vợ là Sùng Thị Mua ở thôn Bản Phố 2 để hỏi thăm tin tức về cô con gái thứ hai, Ma Thị D, SN 1995, mất tích gần 3 năm nay. Mới hỏi được đôi câu, bà Mua đã úp mặt vào vách nhà khóc rưng rức. Còn ông Dìn, cứ lặng lẽ rót từng cốc rượu ngô cay nồng, uống cạn, rồi bỗng cất giọng khàn khàn: Tao đã tìm thấy cái D. đâu mà hỏi?

Được biết, Ma Thị D. vốn chăm chỉ, lại học giỏi nhất trong số 5 người con của vợ chồng ông bà Dìn - Mua. Học hết lớp 9, D. đang ôn luyện để thi THPT với ước mơ trở thành bác sĩ giỏi để về quê chữa bệnh cho bà con trong bản. Thế mà, đùng cái, D. mất tích không rõ lý do, mang theo nỗi đau buồn của gia đình và sự hoang mang đến tột đỉnh cho người dân ở Bản Phố. 

Thèo Thị Mang, 24 tuổi, con ông Thèo Seo San và bà Giàng Thị PLá ở bản Trung La cũng mất tích đầy bí ẩn. Sáng 5/6/2008, Mang cùng bố mẹ đi nương. Đến trưa, hai vợ chồng ông về trước nấu cơm. Nấu xong, chờ đến chiều, không thấy Mang về, bà PLá ra ruộng gọi con thì không thấy. Bà PLá kể trong nước mắt lưng tròng: “Nghĩ nó mải chơi đi theo các bạn nên tôi cũng không đi tìm. Không ngờ đó lại là lần cuối cùng vợ chồng tôi được nhìn thấy con…”.

Nghe đến đấy, ông San ngồi bên cạnh xen vào, giọng nghẹn ngào: Trước khi mất tích, “ló” có đính hôn với thằng Vàng A Sung phớ. Bọn tau định cuối tháng 7 cho hai đứa về sống với nhau. Nhưng mà “ló” “mất rồi” phớ. Không biết là con ma núi, hay quái thú bắt rồi phớ?

Không riêng gì sơn nữ mới lớn, mà ngay cả những phụ nữ đã có chồng con cũng mất tích. Trường hợp chị Vũ Thị Sơ, 21 tuổi, vợ anh Vàng Seo Rì ở thôn Quán Dín Ngài là một ví dụ. Chị Sơ có 2 đứa con nhỏ tên Vàng Seo Sì 3 tuổi và Vàng Thị Na hơn 1 tuổi. “Vợ em bị mất tích từ tháng 10/2009. Hôm ấy, vợ bảo em ở nhà trông con để ra chợ phiên bán ớt khô. Đến tối không thấy về, em nhờ mọi người đi tìm nhưng không thấy. Khổ nhất là mấy hôm đầu vợ em mất tích, đứa con vài tháng tuổi đói sữa khóc ngằn ngặt, em phải bế con đi khắp vùng xin sữa. Thằng con lớn đêm nào cũng khóc gọi mẹ…” - anh Vàng Seo Rì vừa ru con ngủ, vừa kể.

Án đau lòng trên miền sơn cước

Việc nhiều sơn nữ mất tích bí hiểm gây hoang mang, lo lắng cho bà con dân bản thời gian dài. Người dân ở đây cho rằng, không tìm được nguyên nhân mất tích, cho đến ngày 2/9/2009, Công an tỉnh Lào Cai mời chính quyền xã Bản Phố đến huyện Mường Khương, nơi giáp ranh giữa 2 nước Việt - Trung để đón 2 mẹ con chị Li Thị Li (SN 1978) và Ma Seo Phú (SN 2007) thì nguyên nhân mới dần được sáng tỏ. 

Theo thông tin từ Công an tỉnh Lào Cai: Ngày 30/8/2009, Li địu con đi chợ thì có 2 người phụ nữ lạ mặt rủ lên TP Lào Cai bán hàng với lời hứa sẽ được đổi đời. Trước cảnh gia đình khó khăn, chồng lười lao động, suốt ngày rượu chè, đánh đập vợ con nên chị tặc lưỡi, đem con đi theo người phụ nữ lạ mặt. Sau hơn 1 ngày xe pháo, rồi vượt núi, qua sông, đến lúc thấy xung quanh mình toàn người lạ, nói thứ tiếng lạ, chị Li mới cay đắng nhận ra mình bị lừa bán sang Trung Quốc. Chị bưng mặt khóc nức nở cầu xin mọi người cho về quê. May mắn, một người trong nhóm đã nhân lúc những người khác ngủ say, đưa chị về Việt Nam. Đối tượng lừa chị Li là Giàng Seo Lao đã bị bắt và trừng trị trước pháp luật.

Cơ quan chức năng cho biết, do địa bàn phức bạp, đồi núi rộng lớn lại rất gần đường biên nên những vụ án buôn bán phụ nữ và trẻ em rất khó phá. Vì vậy, đa phần các đối tượng gây ra những vụ mất tích của sơn nữ vẫn nằm ngoài vòng pháp luật.

Theo ông Thào Xuân Thành, Chủ tịch UBND xã Bản Phố, việc phụ nữ mất tích ở Bản Phố, ngoài số bị lừa bán sang Trung Quốc, cũng có thể một số người thấy khổ quá nên bỏ đi. Đa số các trường hợp bỏ đi là do người chồng không chịu làm lụng, thường xuyên say rượu và hay đánh đập vợ con; gia đình lâm vào túng quẫn do gặp thiên tai, bệnh tật; những cô gái mới lớn bị rủ rê, lừa gạt... số khác do đã lỡ thì, không lấy được chồng, ngại với dư luận… cũng bỏ đi và rơi vào tay bọn buôn người. 

Ông Thành cho biết thêm, chính quyền xã Bản Phố đã hạn chế tình trạng này bằng cách phối hợp với Hội Phụ nữ xã tuyên truyền đến tận thôn bản để người dân cảnh giác với thủ đoạn của những kẻ buôn người. 

Ông Lê Văn Khẩn, cán bộ Công an huyện Bắc Hà, phụ trách xã Bản Phố cho biết: “Phụ nữ bỏ nhà đi khỏi địa phương đa phần còn rất trẻ từ 14 đến 35 tuổi, số ít đã có chồng, có con. Có 3 trường hợp được xác định là đi lấy chồng ở Trung Quốc, còn lại chưa xác định được nguyên nhân…”. Cũng theo ông Khẩn, các sơn nữ ở Bản Phố mất tích trong thời gian qua đều mới chỉ học hết bậc tiểu học nên nhận thức của họ còn nhiều hạn chế, dễ bị dụ dỗ, lừa gạt... Cùng chính quyền địa phương, lực lượng công an huyện, xã đang tập trung làm rõ nguyên nhân của các vụ mất tích để chặn đứng tình trạng này.

Thái Bình