(Thanh tra) - Xác định “thiếu thông tin” là một trong những rào cản lớn nhất khiến người dân khó tiếp cận chính sách và cơ hội phát triển, xã Ea Ning (tỉnh Đắk Lắk) xem công tác truyền thông là khâu then chốt trong thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Từ việc đa dạng hóa hình thức tuyên truyền đến thúc đẩy chuyển đổi số ở cơ sở, giảm nghèo về thông tin đang từng bước khơi thông nhận thức, tạo động lực để người dân chủ động vươn lên thoát nghèo.
Khơi thông “nút thắt” thông tin ở một xã thuần nông
Xã Ea Ning được hình thành trên cơ sở hợp nhất các xã Ea Ning, Ea Hu và Cư Êwi (huyện Cư Kuin cũ), có diện tích hơn 86 km² với gần 7.500 hộ dân, sinh sống tại 32 thôn, buôn. Đây là địa bàn đa dân tộc với 25 dân tộc anh em cùng chung sống, đời sống kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Cây cà phê, hồ tiêu, nhãn hương chi, chanh dây, vải thiều, lúa nước cùng chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi trồng thủy sản là nguồn thu nhập chính của đa số hộ gia đình.
Thực tế cho thấy, rào cản lớn nhất trong giảm nghèo không hẳn nằm ở thiếu chính sách, mà ở việc người dân chưa nắm được thông tin, chưa hiểu đầy đủ quyền lợi, hoặc còn e ngại, lúng túng khi tiếp cận chính sách.
Nhận diện rõ “nút thắt” này, xã Ea Ning đã triển khai Tiểu dự án 1 Giảm nghèo về thông tin (thuộc Dự án 6 của Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025) như một giải pháp mang tính nền tảng. Truyền thông không chỉ dừng lại ở việc “nói cho dân nghe”, mà hướng tới thay đổi nhận thức, khơi dậy ý chí vươn lên và giúp người dân biết cách làm ăn, biết tìm kiếm cơ hội cho chính mình.
Hằng năm, xã tổ chức rà soát từng hộ để xây dựng phương án hỗ trợ phù hợp, trong đó công tác tuyên truyền, “khơi thông tư tưởng” luôn được đặt lên hàng đầu. Hệ thống loa truyền thanh cơ sở, panô, áp phích, các buổi họp dân, sinh hoạt cộng đồng, tập huấn kỹ thuật… được vận dụng linh hoạt, phù hợp với từng nhóm đối tượng. Đặc biệt, vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở, già làng, người uy tín được phát huy như những “cầu nối thông tin”, giúp chính sách đến gần hơn với người dân ở từng thôn, buôn.
Song song đó, cán bộ văn hóa – xã hội xã thường xuyên biên tập, đăng tải văn bản chỉ đạo, các mô hình kinh tế hiệu quả, gương điển hình thoát nghèo trên trang thông tin điện tử và các nhóm Zalo cộng đồng. Nhờ vậy, người dân có thêm kênh để tiếp cận chính sách mới, nắm bắt thông tin thị trường, học hỏi kinh nghiệm sản xuất.
Theo ông Nguyễn Bá Vương, Trưởng phòng Văn hóa – Xã hội xã Ea Ning, trước đây rào cản lớn nhất không phải là thiếu chính sách, mà là người dân chưa hiểu hoặc chưa biết cách vận dụng. Khi thông tin được cung cấp đầy đủ, minh bạch, kịp thời, người dân đã mạnh dạn hơn trong việc tham gia các mô hình sản xuất, chủ động tiếp cận nguồn vốn, chính sách hỗ trợ. “Khi hiểu rõ quyền lợi và cơ hội của mình, người dân sẽ tự tin và chủ động hơn rất nhiều trong hành trình thoát nghèo”, ông Vương nhấn mạnh.
Truyền thông giảm nghèo gắn với chuyển đổi số
Không dừng lại ở tuyên truyền truyền thống, xã Ea Ning còn chú trọng hỗ trợ người dân, đặc biệt là hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận dịch vụ viễn thông, internet. Đây được xem là bước đệm quan trọng giúp người dân chủ động tìm kiếm thông tin, học hỏi kỹ thuật sản xuất, kết nối thị trường và cơ hội việc làm.
Đến nay, 100% thôn, buôn trên địa bàn xã đã thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng. Các tổ này đóng vai trò hướng dẫn người dân sử dụng điện thoại thông minh, tiếp cận dịch vụ công trực tuyến, nền tảng số và các kênh thông tin chính thống. Công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội được thực hiện đa dạng trên đài truyền thanh, trang thông tin điện tử, Facebook, Zalo nhóm… tạo sự lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng.
Cùng với đó, hơn 80% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trên địa bàn xã đã được tập huấn, trang bị kiến thức, kỹ năng về chuyển đổi số, sử dụng thành thạo các nền tảng số phục vụ công việc. Công tác cải cách hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công được đẩy mạnh theo hướng đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian giải quyết, nâng cao chất lượng phục vụ người dân.
Nhờ truyền thông hiệu quả và đồng bộ, khoảng cách tiếp cận thông tin, một tiêu chí quan trọng trong chuẩn nghèo đa chiều đã được thu hẹp rõ rệt. Kết quả rà soát cuối năm 2025 cho thấy tỷ lệ nghèo đa chiều của xã Ea Ning giảm còn 6,79%. Toàn xã còn 159 hộ nghèo (chiếm 2,13%) và 348 hộ cận nghèo (4,66%), trong đó có 19 hộ cận nghèo không có khả năng lao động. Thu nhập bình quân đầu người đạt gần 52 triệu đồng/người/năm.
Công tác đào tạo nghề, tư vấn việc làm được gắn chặt với giảm nghèo thông tin, giúp tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 75% vào năm 2025. Điều này mở ra nhiều cơ hội việc làm trong và ngoài địa phương, góp phần ổn định đời sống cho người dân. Tỷ lệ nhà ở kiên cố và bán kiên cố đạt trên 92%, phản ánh rõ nét sự cải thiện về điều kiện sống.
Đối với đồng bào dân tộc thiểu số là nhóm dễ bị “bỏ lại phía sau” do hạn chế về ngôn ngữ và kỹ năng tiếp cận thông tin, truyền thông càng giữ vai trò then chốt. Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, 100% đồng bào được cấp thẻ bảo hiểm y tế, hỗ trợ nhà ở, cây, con giống, đào tạo nghề và hướng dẫn phát triển sản xuất.
Song hành với đó, xã Ea Ning chú trọng phát triển doanh nghiệp và dịch vụ. Trên địa bàn hiện có 36 doanh nghiệp, 8 hợp tác xã và hơn 700 hộ kinh doanh cá thể hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, chế biến nông sản, dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp và vận tải. Các mô hình này không chỉ tạo việc làm ổn định cho người lao động, mà còn góp phần lan tỏa thông tin khoa học – kỹ thuật, đổi mới cách làm trong sản xuất nông nghiệp.
Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, năm 2025 xã Ea Ning được bố trí 2.139 triệu đồng vốn sự nghiệp ngân sách Trung ương. Công tác rà soát hộ nghèo, cận nghèo được triển khai minh bạch, mở rộng đánh giá đến cả hộ trung bình và lao động thu nhập thấp, qua đó kịp thời phát hiện nguy cơ tái nghèo và bảo đảm chính sách đến đúng đối tượng.
Từ thực tiễn triển khai, chính quyền xã Ea Ning xác định giảm nghèo bền vững không chỉ là bài toán kinh tế, mà còn là quá trình nâng cao dân trí thông qua truyền thông. Thời gian tới, địa phương tiếp tục bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo, củng cố hệ thống truyền thanh cơ sở, mở rộng không gian truyền thông trên nền tảng số, giúp người dân tiếp cận kiến thức và kinh nghiệm phát triển sản xuất thuận lợi hơn.
Thông tin đầy đủ, chính xác và kịp thời đã trở thành “đòn bẩy mềm” khơi dậy ý chí tự lực, nâng cao năng lực nội tại của cộng đồng, tạo nền tảng vững chắc để xã Ea Ning tiến bước trên con đường giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn mới.
