Ông Mai Đức Lộc - Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhấn mạnh: Nhà báo không viết bài vì... "cái phong bì". Ảnh: TH

"Săn" tin trên mạng xã hội - vi phạm đạo đức nghề báo

Hiện nay, nước ta có khoảng 100 báo, tạp chí điện tử và trên 250 trang thông tin điện tử tổng hợp. Theo thống kê, Việt Nam hiện có gần 35 triệu người sử dụng Internet, trong đó có khoảng 30 triệu người sử dụng các trang mạng xã hội (MXH), phổ biến nhất là Facebook. 

Nhà báo Minh Nam - Tạp chí Người Làm Báo - Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng: Phát triển của MXH đã giúp báo chí phát triển về mọi mặt nhưng cũng tạo ra môi trường cạnh tranh thông tin khốc liệt, làm nảy sinh những thách thức lớn chưa từng có đối với nền báo chí chuyên nghiệp. Trong kỷ nguyên số đang có quá nhiều thông tin không chính xác, sai sự thật, thông tin tiêu cực, vô bổ… khiến vấn đề đạo đức báo chí… nóng hơn bao giờ hết.

Nhà báo Minh Nam cho rằng: MXH là công cụ để báo chí khai thác thông tin, liên lạc nguồn tin nhanh nhất. Việc nhà báo khai thác, nắm bắt thông tin từ MXH hoàn toàn không phải là việc xấu, thậm chí là cần thiết và MXH thực sự sẽ là nơi mỗi người cầm bút có thể thu thập, phát hiện những vấn đề, phát hiện nhu cầu thông tin của công chúng một cách nhanh nhất. 

Tuy nhiên, trên thực tế những thông tin không đúng sự thật, có động cơ, mục đích xấu trên MXH cũng đã và đang để lại những hậu quả khôn lường. Hậu quả tiêu cực từ việc khai thác thông tin bừa bãi, thiếu kiểm soát từ MXH đang trở thành nỗi quan ngại lớn của làng báo Việt Nam.

 "Thuật ngữ “làm báo Facebook” giờ không còn xa lạ, một số phóng viên, đặc biệt là những người trẻ, đã từ bỏ cách thu thập, tiếp cận và thẩm định thông tin theo kiểu truyền thống, chuyển qua đi “săn” tin trên MXH. Khai thác, nhặt nhạnh thông tin từ MXH rồi xào xáo để biến thành tin tức của mình đưa lên trang báo đang trở thành một xu hướng "tác nghiệp" được không ít người làm báo theo đuổi.

Tại diễn đàn, nhiều nhà báo khẳng định, cách làm báo tùy tiện như vậy là vi phạm đạo đức nghề nghiệp, trực tiếp làm suy giảm niềm tin của người đọc...

Diễn đàn "Đạo đức người làm báo trong kỷ nguyên số" thu hút sự tham gia của nhiều cơ quan thông tấn báo chí. Ảnh: TH

Thực tế, hiện nay, người làm báo bắt tay vào hoạt động tác nghiệp phải chịu hàng trăm thứ cám dỗ: Câu view bằng đặt tít để trục lợi, ăn cắp bản quyền qua mạng, bất chấp tổn hại đưa thông tin nhằm có lợi cho nhóm hoặc cá nhân...

Trước thực tế đó, ông Mai Đức Lộc - Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam lưu ý, mỗi nhà báo phải hành nghề trung thực, khách quan, công tâm, không vụ lợi. Bảo vệ công lý và lẽ phải. Không làm sai lệch, xuyên tạc, che giấu sự thật, gây chia rẽ, kích động xã hội, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc và tình đoàn kết, hữu nghị giữa các quốc gia, dân tộc.  

Ông Lộc đặc biệt nhấn mạnh 2 chữ “vụ lợi”. “Nhà báo không được vụ lợi. Trong điều kiện hiện nay 2 chữ vụ lợi đang trở thành vấn đề gay gắt nhất".

“Mỗi người làm báo phải ý thức sâu sắc rằng không phải vì cái phong bì mà chúng ta viết và cũng không phải vì cái phong bì mà chúng ta không viết. Trong thực tế, chưa bao giờ vấn đề này lại cấp bách như hiện nay” - ông Lộc trăn trở.

Ông Lộc cũng đặc biệt lưu ý, trong kỷ nguyên số, nhà báo phải có chuẩn mực và trách nhiệm khi tham gia MXH và các phương tiện truyền thông khác.

Thành lập Hội đồng Xử lý vi phạm đạo đức làm báo Việt Nam

Ông Phan Hữu Minh - Trưởng ban Kiểm tra Hội Nhà báo Việt Nam cho biết, Hội sẽ thành lập Hội đồng Xử lý vi phạm đạo đức làm báo Việt Nam.

Hội đồng gồm 2 cấp: Ở Trung ương sẽ có 1 Ban gồm 23 đồng chí là lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam, đại diện Bộ Thông tin - Truyền thông, Ban Tuyên giáo, lãnh đạo ở 1 số cơ quan báo chí lớn, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam...

Ban Trung ương có nhiệm vụ xử lý người làm báo vi phạm đạo đức đã được kết luận. Hình thức kỷ luật cao nhất là tước thẻ Hội viên Hội Nhà báo, khai trừ ra khỏi Hội Nhà báo, việc làm này đồng nghĩa với việc thu hồi thẻ nhà báo.

Ở cấp tỉnh, thành viên của Hội đồng là lãnh đạo Hội nhà báo các tỉnh, lãnh đạo các sở thông tin - truyền thông, ban tuyên giáo... Hình thức xử lý từ của Ban này có thể là cảnh cáo, khiển trách, hoặc phê bình.

Hải Trần