Công trình bao gồm 3 tổ máy với gần 3.500m kênh mương hộp bê tông kiên cố cùng nhiều hệ thống phụ trợ khác. Công trình này hoàn thành phục vụ tưới tiêu cho hơn 70ha đất nông nghiệp trên địa bàn. Tuy nhiên, từ khi hoàn thành đến thời điểm này đã gần 3 năm, công trình vẫn chưa một lần hoạt động, gây bức xúc trong nhân dân và lãng phí tiền của Nhà nước.

Trong quá trình khảo sát, thiết kế và xây dựng, các ban, ngành liên quan, UBND xã Chư Mố cũng như nhà thầu đều cho rằng, trạm bơm Chư Mố 3 tọa lạc ở vị trí đắc địa, gần sông Pa rất thuận lợi cho việc vận hành cung cấp nguồn nước tưới. Thế nhưng, dù chưa một ngày được đưa vào hoạt động, song theo quan sát của chúng tôi, mực nước tại cửa vào của bể hút chỉ đạt khoảng từ 30cm đến 40cm. Như vậy, khi vận hành thử 1 tổ máy thì ngay lập tức bể hút cạn rất nhanh. Do đó, nếu vận hành hết năng lực thiết kế của công trình (3 tổ máy) với công suất hàng nghìn m3/giờ thì liệu bể hút có đáp ứng được yêu cầu hay không? Điều này gây không ít nghi ngờ về khả năng thiết kế của công trình.

Ông Rah lan Vang, Chủ nhiệm Hợp tác xã Nông nghiệp Chư Mố cho biết: Khi trạm bơm điện hoàn thành và bàn giao cho hợp tác xã quản lý, thi thoảng ông mới mở cửa để kiểm tra nguồn điện và khả năng hoạt động của các tổ máy cũng như kiểm tra xem thiết bị có mất mát gì không.

Ông Vang cho biết thêm, nguyên nhân trạm bơm này không hoạt động gần 3 năm nay là do bà con, xã viên, người nông dân đòi hỏi đền bù. Trước đây huyện đã hướng dẫn xã đền bù nhưng chỉ đền bù hoa màu chứ không đền bù đất canh tác, do đó bà con không đồng tình làm mương nội đồng. Hơn nữa, hiện trạm bơm cũng không còn đủ nước để bơm vì sông Pa đang cạn kiệt.

Trao đổi với chúng tôi, ông Rmah Prom, Phó Chủ tịch UBND xã Chư Mố lại cho rằng: Trạm bơm không hoạt động được là vì quỹ đất trên địa bàn không bằng phẳng, do đó bà con đề nghị phải ủi đất cho bằng thì mới canh tác được.

Như vậy, theo Chủ nhiệm Hợp tác xã Nông nghiệp, nguyên nhân chính là do đền bù chưa thỏa đáng nên dân không đồng tình làm mương. Còn Phó Chủ tịch UBND xã lại cho rằng, mặt bằng đồng ruộng chưa bằng phẳng nên người dân không chịu làm. Xem ra, do xác định những nguyên nhân khách quan khác nhau nên địa phương chưa thể thống nhất để có giải pháp xử lý triệt để, dẫn đến công trình thủy lợi Chư Mố 3 không thể phát huy tác dụng.

Trong khi đó, sau gần 3 năm "đắp chiếu", công trình đã có những biểu hiện xuống cấp. Hệ thống kênh mương bê tông bắt đầu hư hại do gia súc qua lại. Nếu tình trạng “đắp chiếu” vẫn tiếp tục kéo dài thì công trình này sẽ ra sao? Và, ai dám chắc sẽ không xảy ra thiệt hại, gây lãng phí tiền của Nhà nước?

Nguyễn Hoài Nam