Lấy lý do nguyên liệu, chi phí vận chuyển tăng... nên giá nhiều loại thuốc tăng 14% đến 16%, cá biệt có loại tăng 30% đến 40%. Không chỉ thuốc trong nước, thuốc nhập khẩu cũng tăng giá khoảng 7% đến 10%.

Về nguyên tắc, các cơ sở kinh doanh thuốc tự định giá, cạnh tranh về giá, chịu sự kiểm tra, kiểm soát của cơ quan quản lý Nhà nước về giá thuốc theo quy định tại Luật Dược. Tuy nhiên, thực tế cho thấy ngay ở khâu kê khai giá thuốc, cơ sở kinh doanh thuốc đã lách rất tinh vi.

Theo đó, mỗi lần xem xét kê khai, kê khai lại giá thuốc phải do tổ công tác liên ngành gồm: Đại diện cơ quan quản lý y tế, cơ quan tài chính và cơ quan công thương tiến hành xem xét. Đồng thời, cơ sở xem xét là chi phí nhập khẩu, giá thành toàn bộ, chi phí lưu thông thuốc, mặt bằng giá thuốc trên thị trường trong nước, khu vực và thế giới, biến động của các yếu tố chi phí đầu vào như nguyên liệu, nhiên liệu, tỷ giá và một số chi phí khác… và khi nộp hồ sơ đăng ký mới thuốc nước ngoài, cơ sở sản xuất thuốc nước ngoài, hoặc cơ sở đăng ký thuốc trong trường hợp được ủy quyền, thực hiện việc kê khai giá CIF dự kiến nhập khẩu đến cảng Việt Nam (giá CIF là giá đã bao gồm giá trị thuốc tính theo giá bán của nước xuất khẩu, chi phí bảo hiểm, cước phí vận chuyển từ nước xuất khẩu đến cảng Việt Nam và không bao gồm thuế nhập khẩu).

Biện pháp định giá thuốc trước lúc cho nhập khẩu và lưu hành tại thị trường Việt Nam, thoạt nghe có vẻ khá chặt, nhưng, nhiều người cho rằng, giá CIF kê khai với cơ quan quản lý thường là đã bị “phù phép”. Bởi trước khi một loại thuốc về tới Việt Nam, nó đã được buôn bán nhiều lượt lòng vòng từ nước ngoài. Đây chính là kẽ hở để cho các doanh nghiệp dược khai khống giá CIF, đưa ra mức giá cao hơn nhiều lần khi tới tay người tiêu dùng.   

Bên cạnh đó, ngay cả việc quản lý các hiệu thuốc bán lẻ vẫn còn nhiều bất cập. Cùng một loại thuốc, cùng hoạt chất, hàm lượng và nhà sản xuất nhưng kết quả đấu thầu vào mỗi hiệu thuốc lại có mỗi giá khác nhau. Có những loại thuốc dùng phổ biến như Paracetamol đã có hàng trăm tên, nhãn khác nhau, giá cả không biết đâu mà lần. Điều này dẫn đến tình trạng giá bán ở mỗi nơi mỗi giá khác nhau, dù chất lượng thuốc không khác nhau.

Đã có chủ hiệu thuốc nói, thuốc tăng giá với hàng trăm chi phí đầu vào với đủ loại phí, thì liệu cơ quan quản lý có đối chiếu hết? Điều đáng nói, Thông tư 50 vẫn chưa thể nắm được việc kê khai giá thuốc nhập khẩu, trong khi thuốc nhập khẩu chiếm hơn 50% thị phần trong nước.

Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp dược cho rằng, mỗi lần xin kê khai là mỗi lần khó, nên cứ khai cao lên, nếu cơ quan quản lý có “thổi còi” thì lại hạ xuống một tí nhưng vẫn còn “hời” chán!

Có hành lang pháp lý nhưng thiếu chế tài đủ mạnh, giá thuốc vẫn “nhảy múa” tự do. Doanh nghiệp kinh doanh dược cứ mỗi lần bị “thổi còi” cùng lắm cũng chỉ vơi nhẹ tí tiền lãi trong cuộc chơi siêu lợi nhuận.

Bút Chì