Báo chí cách mạng Việt Nam được soi sáng bởi học thuyết Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đã làm tròn sứ mệnh là người tuyên truyền tập thể, cổ động tập thể và tổ chức tập thể. Báo chí thực sự đồng hành cùng những bước đi lên quật khởi của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX và đang là một lực lượng hùng hậu cùng Đảng và nhân dân ta trên con đường dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Nghiêm túc thực hiện những lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 86 năm qua, trung thành và gắn bó với sự nghiệp của Đảng, của dân tộc, “bằng cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén”, những người làm báo không ngại hy sinh, gian khổ, đẫm mình trong cuộc sống của đất nước, của nhân dân đã viết nên những tác phẩm báo chí chân thật, sống động góp phần tích cực vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, giành độc lập tự do và mang lại hạnh phúc cho nhân dân. Hơn 25 năm đổi mới đất nước vừa qua, đội ngũ báo chí cách mạng Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng đã có những đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của sự nghiệp cách mạng nước ta.

Hoạt động báo chí đã diễn ra hết sức sôi nổi, phong phú, đa dạng. Tuyệt đại đa số các cơ quan báo chí đã thực hiện đúng sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Ðảng, Nhà nước; thông tin đúng đắn, kịp thời, đầy đủ về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước, các sự kiện lớn trong khu vực và trên thế giới, đáp ứng nhu cầu thông tin của nhân dân. Báo chí đã tập trung tuyên truyền về Đại hội Đảng các cấp và Ðại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Ðảng, đóng góp vào thành công của Ðại hội cũng như bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2011 - 2016; tuyên truyền về các ngày kỷ niệm lớn của Ðảng, của đất nước, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, cách mạng, lòng tự hào dân tộc cho cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân, nhất là cho thế hệ trẻ. Đồng thời, tích cực tuyên truyền về các chủ trương, đường lối của Ðảng; luật pháp, chính sách của Nhà nước, nhất là các giải pháp để giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, ngăn chặn suy giảm kinh tế, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2010, qua đó, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Ðại hội X của Ðảng, Chiến lược Phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2001 - 2010.

Hiện cả nước có hơn 706 cơ quan báo in (trong đó có 76 báo T.Ư, 102 báo địa phương, 528 tạp chí), hơn 21 báo điện tử, 160 trang tin điện tử của các cơ quan báo in; trên 76 đài phát thanh, truyền hình và hơn 2.000 bản tin cùng hàng ngàn trang điện tử (website, weblog) có tính chất, cách thức hoạt động gần giống như trang báo hoặc tạp chí điện tử. Cả nước có hơn 17.000 người được cấp thẻ nhà báo.

Được hỗ trợ đắc lực bởi công nghệ thông tin, báo chí cách mạng Việt Nam có bước phát triển vượt bậc về số lượng, chất lượng, ảnh hưởng sâu sắc trong đời sống xã hội. Báo chí không còn là những bài viết, những chương trình, những tác giả đơn lẻ, mà đó là sức mạnh của công luận, là gương mặt văn hóa của một quốc gia, là một phần tinh túy, thước đo mức sống trong xã hội hiện đại.

Báo chí cũng kịp thời phát hiện, biểu dương những gương người tốt, việc tốt, những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, trong các lĩnh vực, ở mọi miền của đất nước; cổ vũ, động viên phong trào thi đua yêu nước, thực hiện và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Nhiều cơ quan báo chí đã tham gia, đóng góp tích cực vào cuộc đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các tệ nạn, tiêu cực xã hội; đấu tranh phản bác các quan điểm, thông tin sai trái, chống “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ cán bộ, đảng viên; tăng cường thông tin đối ngoại, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam, thành tựu đổi mới của nhân dân ta với bạn bè quốc tế và đồng bào ta sinh sống ở nước ngoài... Ðây là những nỗ lực cố gắng và thành tựu đáng ghi nhận.

Bên cạnh đó, báo chí cũng tồn tại những khuyết điểm, hạn chế mà những người làm báo chân chính day dứt, dư luận xã hội bày tỏ sự lo ngại. Đó là, một số cơ quan báo chí, phóng viên, biên tập viên, cả báo viết và báo mạng, chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, trách nhiệm chính trị, tư tưởng của báo chí, thiếu nhạy cảm về chính trị, có những bài viết không phù hợp với định hướng thông tin, với tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ của tờ báo. Đưa tin quá nhiều về các vụ án, các vụ việc tiêu cực trên một số báo, một trang báo gây cảm giác nặng nề, phản ánh không đúng không khí xã hội và tình hình đất nước.

Một số ít các nhà báo, các ấn phẩm chưa thực sự thấy hết độ nhạy cảm và nguy hại của thông tin mình đưa ra. Đôi khi, chỉ vì những thông tin phiến diện, “thấy cây mà không thấy rừng”, hoặc không xác định đúng thời điểm công bố, báo chí đã làm cho xã hội mệt mỏi, bạn đọc lo âu, hoài nghi, các thế lực thù địch lợi dụng xuyên tạc. Thông tin sai sự thật, sử dụng các thông tin chưa được kiểm chứng, đi sâu vào đời tư của cá nhân, mô tả quá tỉ mỉ, chi tiết các hành vi tội ác, đưa thông tin và những hình ảnh không phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa Việt Nam...

Trong thời kỳ mới, các cơ quan báo chí và đội ngũ những người làm báo cần bám sát nhiệm vụ công tác tư tưởng; tích cực tuyên truyền, cổ vũ, khẳng định thành tựu to lớn của công cuộc đổi mới. Phát hiện, biểu dương các nhân tố mới, điển hình tiên tiến; tích cực đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội. Phản bác những thông tin, quan điểm sai trái của các thế lực thù địch. Cảnh giác với âm mưu “diễn biến hòa bình” của kẻ thù, nhất là những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Kỷ niệm 86 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam là dịp để chúng ta ôn lại và cùng tự hào về truyền thống vẻ vang của báo chí Việt Nam. Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, phát huy những kết quả đạt được, báo chí nước ta sẽ tiếp tục làm tốt sứ mệnh cao cả là tiếng nói của Ðảng, Nhà nước, đồng thời là diễn đàn của nhân dân, đóng góp ngày càng xứng đáng vào sự nghiệp vẻ vang của Ðảng và dân tộc.

Nguyễn Thanh Hoàng