(Thanh tra) - Khu lưu niệm Trần Đăng Ninh - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ đầu tiên của ngành Thanh tra Việt Nam nằm trên địa bàn thôn Quảng Nguyên, xã Ứng Thiên, TP Hà Nội.
Khu lưu niệm Trần Đăng Ninh được xây dựng vào năm 2003 để tưởng nhớ cụ Trần Đăng Ninh. Ông là người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ đầu tiên của ngành Thanh tra Việt Nam.
Cụ Trần Đăng Ninh (1910 - 1955), tên thật là Nguyễn Tuấn Đáng, quê tại thôn Quảng Nguyên, xã Quảng Phú Cầu, huyện Ứng Hòa, tỉnh Hà Đông (nay là thôn Quảng Nguyên, xã Ứng Thiên, TP Hà Nội).
Ông là nhà hoạt động cách mạng và quân sự, gia nhập Đảng Cộng sản Đông Dương vào năm 1936, khi mới 26 tuổi.
Ông cũng là Chủ nhiệm đầu tiên của Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng (tháng 10/1948), Chủ nhiệm đầu tiên của Tổng cục Cung cấp (sau là Tổng cục Hậu cần, Quân đội Nhân dân Việt Nam) giai đoạn 1950-1955 và là Phó Tổng Thanh tra đầu tiên của Ban Thanh tra Chính phủ (năm 1949).
Trong suốt quá trình hoạt động cách mạng, ông được Đảng, Bác Hồ, Quân ủy giao nhiều nhiệm vụ quan trọng, khó khăn, gian khổ, song trong bất kỳ điều kiện hoàn cảnh nào, ông cũng luôn nỗ lực, cố gắng, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ, để lại dấu ấn sâu sắc, góp phần xây dựng lực lượng cách mạng, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, đóng góp to lớn cho sự lãnh đạo của Trung ương Đảng.
Cuộc đời giản dị và những đóng góp to lớn của ông Trần Đăng Ninh đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng; Huân chương Độc Lập hạng Nhất và nhiều phần thưởng cao quý.
Sau khi ông mất, để tưởng nhớ ông, tháng 7 năm 1956, Bưu điện Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã phát hành một bộ tem gồm 4 mẫu in hình chân dung của ông.
Hiện nay, tên của ông cũng được đặt cho một con đường ở Hà Nội, một đường và một phường ở phường Nam Định, tỉnh Ninh Bình và một đường ở phường Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên.
Ngoài ra, trên địa bàn TP Hà Nội và phường Nam Định, tỉnh Ninh Bình có 4 ngôi trường mang tên Trần Đăng Ninh.
Ghi nhận công lao to lớn của ông đối với sự nghiệp cách mạng nước nhà, năm 2003, các cấp từ Trung ương, Tổng cục Hậu cần, tỉnh Hà Tây (cũ) - nay là TP Hà Nội và phong trào “những viên gạch hồng” của tuổi trẻ huyện Ứng Hoà, xã Quảng Phú Cầu (nay là xã Ứng Thiên) cùng với gia đình đã xây dựng Khu lưu niệm Trần Đăng Ninh trên chính mảnh đất nơi sinh ra và gắn bó bao kỷ niệm thời niên thiếu của cụ.
Năm 2007, Khu lưu niệm Trần Đăng Ninh đã được công nhận Di tích lịch sử cách mạng.
Hiện nay, Khu lưu niệm Trần Đăng Ninh đã trở thành “địa chỉ đỏ”, nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
Khu lưu niệm Trần Đăng Ninh gồm 5 gian nhà ngói, khu nhà bia, ao cá và sân vườn trồng cây. Trong vườn hiện nay rất nhiều cây đã được các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo của Trung ương, Tổng cục Hậu cần, TP Hà Nội trồng lưu niệm và đặc biệt còn một cây mít do chính tay cụ Trần Đăng Ninh trồng vào năm 1946.
Khi Khu lưu niệm được xây dựng, Giáo sư Vũ Khiêu - một nhà văn hóa lớn, người từng vào sinh ra tử ở chiến trường cùng thời cụ Trần Đăng Ninh đã về thăm và viết tặng bài văn bia gồm 119 chữ, khai quát đầy đủ tâm - tài - đức và sự nghiệp cách mạng của cụ Trần Đăng Ninh.
Bài văn bia có nội dung:
Vẻ vang thay: Người con lỗi lạc của quê cha
Kẻ sĩ kiên cường vì nước Tổ
Tuổi hai chục lên đường chiến đấu: Lội suối băng ngàn
Năm ba mươi theo Đảng xông pha: Vào sinh ra tử
Súng Bắc Sơn từng rực lửa non xanh
Cờ tháng tám thuở ngang trời ráng đỏ
Bền gan vững trí: Kháng chiến trường kỳ
Đánh giặc nuôi quân: Chẳng nề gian khổ
Nhân dân oan ức: Trả lại công bằng
Cán bộ quan liêu: Thực thi dân chủ
Tham gia tiền tuyến: Tướng sĩ tin yêu
Phụ trách hậu cần: Quân lương no đủ
Điện Biên đại thắng: Chiến tích huy hoàng
Tổ quốc khải hoàn: Công huân rạng rỡ!
Để bảo vệ và phát huy giá trị của Khu lưu niệm Trần Đăng Ninh, Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND xã Ứng Thiên Nguyễn Chí Viễn cho biết, sắp tới, xã sẽ giao cho Phòng Văn hoá Xã hội có lộ trình duy trì, tu bổ, tôn tạo cũng như bố trí hướng dẫn viên giới thiệu cho du khách đến tham quan Khu lưu niệm để du khách hiểu rõ hơn về sự nghiệp cách mạng của cụ Trần Đăng Ninh.
Ông cũng cho biết, trên địa bàn xã Ứng Thiên hiện nay, cùng với di tích Khu lưu niệm Trần Đăng Ninh, còn có khu lưu niệm cụ Bùi Đằng Đoàn, Bảo tàng Chiếc gậy Trường Sơn và các điểm làng nghề, trong đó nổi tiếng là làng nghề tăm hương Quảng Phú Cầu có lịch sử hơn 100 năm…
Thời gian tới, trên cơ sở các điểm di tích lịch sử văn hoá và các làng nghề truyền thống, xã Ứng Thiên đã xác định, phát triển du lịch để du khách được tìm hiểu văn hoá làng quê, di tích lịch sử cách mạng. Từ đó, góp phần lan toả các giá trị văn hoá truyền thống trên quê hương Ứng Thiên.
Khu lưu niệm Trần Đăng Ninh - “Địa chỉ đỏ” giáo dục lịch sử cách mạng
Ông Trần Tuấn Quảng, con trai cụ Trần Đăng Ninh chia sẻ, hiện nay, trên cả nước có 4 ngôi trường mang tên Trần Đăng Ninh. Vào những dịp lễ quan trọng, Khu lưu niệm thường được đón các đoàn học sinh tới tham quan, ôn lại lịch sử để hiểu thêm về những đóng góp của cụ Trần Đăng Ninh đối với cách mạng. Đây là hoạt động thiết thực để giáo dục truyền thống và lòng yêu nước cho thế hệ trẻ.
Vinh dự là ngôi trường mang tên cụ Trần Đăng Ninh, ông Nguyễn Văn Quảng - Hiệu trưởng Trường THPT Trần Đăng Ninh, xã Ứng Thiên, TP Hà Nội cho biết: “Hàng năm, vào dịp giỗ cụ Trần Đăng Ninh, nhà trường có tổ chức cho học sinh đến dọn dẹp, thắp hương tại Khu lưu niệm".
Ngay tại khuôn viên nhà trường cũng có tượng đài Trần Đăng Ninh, mỗi dịp dịp lễ, tết, nhà trường đều tổ chức dâng hương để giáo dục các em học sinh noi gương theo nhà chiến sĩ cách mạng Trần Đăng Ninh.
Nhân kỷ niệm 70 năm ngày mất cụ Trần Đăng Ninh (1955 - 2025), nhà trường đã phát động phong trào thi đua "học tập tốt, rèn luyện tốt". Vừa qua, trường cũng tổ chức chương trình ngoại khoá tìm hiểu thân thế, sự nghiệp của cụ Trần Đăng Ninh để các thế hệ học sinh của nhà trưởng hiểu thêm về những đóng góp của cụ Trần Đăng Ninh với cách mạng Việt Nam.
