Các chuyên gia cho rằng, cần phải có một loạt các giải pháp mạnh để kiểm soát tham nhũng tốt hơn

Tham nhũng là nguy cơ có tác động tiêu cực tới nền quản trị tốt, chất lượng dịch vụ công tốt và cơ hội bình đẳng cho mọi người dân Việt Nam. 

Mỗi quốc gia có đặc thù khác nhau nên có biện pháp tiếp cận riêng để phá vỡ được chuỗi tham nhũng. Nhưng sẽ không phá vỡ được chuỗi tham nhũng nếu chỉ tác động vào một cá nhân đơn lẻ.

“Tất cả mọi người đều đồng ý rằng, phải phá vỡ chuỗi tham nhũng. Câu hỏi không phải là tại sao, cần làm gì mà là làm như thế nào”, ông Jairo Acuma - Alfaro, cố vấn chính sách UNDP New York đặt vấn đề. 

Ông Jairo Acuma - Alfaro cho rằng, nguyên tắc vàng trong phòng chống tham nhũng là không thể “vừa đá bóng, vừa thổi còi”. Cho nên, một trong những điều kiện quan trọng là phải tăng tính độc lập, tử chủ của cơ quan phòng, chống tham nhũng. 

Ông Jairo Acuma  - Alfaro, cố vấn chính sách UNDP New York nhấn mạnh, câu hỏi không phải là tại sao, cần làm gì mà là làm như thế nào để phá vỡ chuỗi tham nhũng

Cùng với đó, phải xây dựng thể chế hiệu quả, trách nhiệm và minh bạch ở tất cả các cấp để thúc đẩy thực thi hiệu quả pháp luật về phòng chống tham nhũng; đẩy mạnh các biện pháp mạnh nhằm bảo vệ nhân chứng/người tố cáo và thực hiện các cơ chế giám sát độc lập,từ bên ngoài (báo chí, người dân..).

“Chúng ta phải hiểu thiết chế không phải của một cơ quan mà còn là cách thức làm việc tương tác giữa các cơ quan để có thể tìm ra kẻ hở động cơ cho tham nhũng”, cố vấn chính sách của UNDP lưu ý. 

TS Nguyễn Văn Thắng, Viện trưởng Viện quản lý Châu Á - Thái Bình Dương, Đại học Kinh tế Quốc dân cho biết, không có bất đồng nào về quyết tâm chống tham nhũng. Những thực tế có những “phát ngôn đáng suy nghĩ” mà không tìm thấy trong một văn bản chính thức nào và tham nhũng đang được coi là “dầu bôi trơn” cho công việc. 

Qua khảo sát quản trị địa phương, tham nhũng và chất lượng dịch vụ công cho thấy, ở đâu cán bộ còn cơ hội làm và lý giải theo ý mình (thiếu minh bạch), không chỉ rõ trách nhiệm và chỉ dựa vào quy trình nội bộ (thiếu sự tham gia) thì tham nhũng còn cao. 

“Tham nhũng làm tổn hại tới chất lượng dịch vụ công. Dù nhỏ, tham nhũng cũng phá vỡ nền tảng phát triển là sự sáng tạo, liêm chính. “Bôi trơn” tạo ra nhu cầu “bôi trơn” hiều hơn trong tương lại, nhưng rõ ràng việc “bôi trơn bánh xe” đang phá hủy cả cổ xe. 

Tại cuộc tọa đàm, các chuyên gia ví von, “nhiều ánh sáng mặt trời thì ít vi khuẩn gây hại. Do đó nếu công khai, minh bạch với người dân thì ít có cơ hội tham nhũng”. Điều đó đòi hỏi phải có chính sách tăng cường sự minh bạch, công khai để người dân dễ dàng tiếp cận thông tin.

Cuộc tọa đàm cũng đưa ra một góc nhìn sâu vào trải nghiệm, quan điểm của người dân về hiện trạng tham nhũng và bất bình đẳng, cũng như đưa ra đề xuất một số giải pháp nhằm kiểm soát tham nhũng tốt hơn.

Thảo Nguyên