Công tố viên cho rằng mối quan hệ giữa Thượng nghị sĩ Robert Menendez và bác sĩ Salomon Melgen không đơn thuần là tình bằng hữu. Ảnh: AP

Tại phiên tòa, công tố viên liên bang J.P.Cooney cho rằng: “Thượng nghị sĩ Menendez không bao giờ có ý định viết tấm séc đó, ông ấy bị ép buộc”.

Khoản thanh toán này là một phần quan trọng trong phiên thảo luận cuối cùng của Chính phủ. Trong khi đó, công tố viên Cooney cho rằng mối quan hệ kéo dài 7 năm giữa Menendez (nghị sĩ đảng Dân chủ tại bang New Jersey) và Tiến sĩ Melgen- một bác sĩ chuyên khoa mắt giàu có kiêm một nhà tài trợ chính trị đến từ Florida, không đơn thuần là tình bằng hữu.

Khi miêu tả hành động của Menendez, công tố viên Cooney khẳng định với bồi thẩm đoàn “đó là hành vi hối lộ”, đồng thời đề nghị họ xem xét vụ việc một cách khách quan.

Tuy nhiên, luật sư Kirk Ogrosky, người bào chữa cho Tiến sĩ Melgen, lại kết luận những chứng cứ bên công tố đưa ra không đủ cấu thành tội hối lộ. Ông nói rằng không có sự thống nhất rõ rằng giữa hai bị cáo, không có bằng chứng xác đáng nào, không có nhân chứng hoặc bất kì một lời cảm ơn qua lại nào giữa Thượng nghị sĩ Robert Menendez và bác sĩ Salomon Melgen. Bằng chứng mà công tố viên có được chỉ dựa trên suy luận. Ogrosky lập luận: “Phần lớn bằng chứng đến từ việc điều tra các email. Những người này (các công tố viên) đang ép những email nói những điều mà nó không hề nhắc tới. Họ đang nói dối. Họ đang dệt nên một câu chuyện và cố gắng xây dựng những bằng chứng phù hợp với tội danh mà họ đang tưởng tượng ra”.

Thượng nghị sĩ Robert Menendez bị buộc tội nhận hối lộ từ Tiến sĩ Melgen dưới dạng các món quà có giá trị và những khoản tài trợ cho quỹ vận động chính trị của chính ông. Đổi lại, Menendez sẽ ủng hộ và sử dụng quyền lực của mình để đổi lấy hàng loạt ưu tiên chính trị cho Melgen. Tuy nhiên, trong suốt quá trình điều tra của Bộ Tư pháp, cả Thượng nghị sĩ Menendez và bác sĩ Salomon Melgen đều khẳng định không làm gì sai trái.

Phiên tòa dự kiến sẽ tiếp tục thêm vài ngày nữa và sẽ đến phần luật sư của ông Menendez tiến hành tranh luận.

Trong cuộc điều tra kéo dài 2 tháng, cả Melgen và Menendez đều không tham dự. Thay vào đó, các chứng từ được trợ lý của ông Menendez chuyển đến. Người thân và bạn bè, nhân viên hàng không, nhân viên khách sạn, khu nghỉ dưỡng có liên quan nhân; nhân viên FBI; các cựu quan chức Chính phủ và 2 Thượng nghị sĩ Mỹ đương chức là Corru Booker (thuộc đảng Dân chủ ở New Jersey), và Linsey Graham (thuộc đảng Cộng hòa ở bang Nam Carolina) đều bị triệu tập.

Một yếu tố quan trọng có thể bảo vệ cả hai bị cáo là cho dù Menendez có giúp đỡ Melgen đi chăng nữa thì vẫn tuân theo những chính sách mở cửa hơn có được sau hàng thập kỷ làm Thượng nghị sĩ của ông Menendez.

Tuy nhiên, công tố viên Cooney nói rằng việc này được chứng kiến nhiều lần bởi các nhân chứng và nhấn mạnh một thỏa thuận tham nhũng đang được cố gắng che giấu. “Hãy tự hỏi điều này, thưa quý vị: Tại sao lại như vậy, rất nhiều lần trong suốt cuộc điều tra, những người làm việc cho Thượng nghị sĩ Menendez lại luôn cố gắng làm những điều khác thường như vậy? Tại sao họ cứ cố gắng nói rằng Thượng nghị sĩ Menendez không giúp đỡ Tiến sĩ Melgen, trong khi những email chỉ ra rằng nó đã thực sự diễn ra? Câu trả lời rất rõ ràng: Đó là vì tất cả họ đều biết những gì mà Thượng nghị sĩ Menendez làm cho Melgen là sai trái”.

Khi trình bày quan điểm của mình, công tố viên Cooney đã đưa ra một video có chứa hình ảnh của những email, các tấm séc, và tài liệu thu thập được trong quá trình điều tra. Cooney khẳng định đó là tất cả chứng cứ cho thấy Melgen đã sử dụng Menendez như một “Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ theo cách của riêng mình”.

Trái lại, luật sư Ogrosky gọi video đó là chứng cứ đã được biên tập sao cho giống hành vi tham nhũng. Ông nhắc nhở bồi thẩm đoàn rằng lời khai từ một số nhân chứng đã bị các quan chức cao cấp của Chính phủ bác bỏ. Ogrosky cho rằng thật kì quặc khi nói rằng Melgen dựa vào Menendez để trục lợi từ việc thuê luật sư năm 2009 để giải quyết vụ tranh chấp thanh toán với chương trình chăm sóc sức khỏe Medicare. “Việc sử dụng hàng triệu USD để thuê luật sư quen biết với Thượng nghị sĩ là hối lộ? Điều đó thật vô lý”, luật sư Ogrosky phản bác.

Một luật sư khác đại diện cho Melgen là Jonathan Cogan, đã lật lại vấn đề và cho rằng mối quan hệ giữa hai người đàn ông này là tình bạn chứ không phải là hối lộ. Cogan đã trình lên các bức ảnh của 2 người này trong một kì nghỉ mà họ đã di chuyển bằng máy bay của Melgen đến Dominica đồng thời là cơ sở của một trong những cáo buộc hối lộ. Trong đó, có 1 bức ảnh chụp lại cảnh 2 người đang cùng ăn tối. “Theo Chính phủ, đây là một chuyến đi nhằm mục đích hối lộ. Và đây là một bức ảnh, mà theo họ, Thượng nghị sĩ đang nhận hối lộ. Còn tôi thì thấy đó là hình ảnh của một người đang dành thời gian với bạn bè. Vậy nó giống hối lộ ở điểm nào?”- luật sư Cogan tranh biện.

Trong suốt phiên tòa, Menendez chỉ ngồi lặng lẽ trên ghế bị cáo và theo dõi bồi thẩm đoàn một cách chăm chú. Vào giờ nghỉ giải lao buổi sáng, ông Menendez đã bị chặn lại tại hành lang bởi một tăng lữ ủng hộ mình. Menendez đã nắm tay tăng lữ, cúi đầu xuống và bắt đầu cầu nguyện ngay trước phòng xét xử.

Võ Như Uyên