Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc. Ảnh: Quang Hiếu

Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 và các hội nghị cấp cao liên quan chính thức khai mạc sáng ngày 12/11.

Khó khăn không chùn bước, thách thức chẳng sờn lòng…

Trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc gửi lời chào mừng chân thành đến lãnh đạo các nước ASEAN và các nước Đối tác của ASEAN.

“Do dịch COVID-19, chúng ta không có dịp gặp trực tiếp trong năm qua, nhưng trên các nền tảng kỹ thuật số hiện đại, chúng ta vẫn duy trì trao đổi, hợp tác, rút ngắn khoảng cách địa lý và không gian vật chất giữa tất cả các quốc gia”, người đứng đầu Chính phủ Việt Nam nói.

Nhìn lại năm 2020, theo Thủ tướng, các nước đang trải qua những thời khắc vô cùng khó khăn khi cuộc sống và sinh mạng người dân bị đe dọa bởi COVID-19, kinh tế - xã hội bị đảo lộn, chất chồng thêm bởi thiên tai, bão lũ, hạn hán gay gắt...

“Trăn trở với nỗi đau của người dân, đau đáu với nhu cầu khôi phục để vượt qua giai đoạn cam go này, Chính phủ các nước ASEAN chúng ta đã đoàn kết cùng hành động ngay từ những ngày đầu”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Thủ tướng điểm lại một loạt cuộc họp cấp cao khẳng định những cam kết mạnh mẽ của lãnh đạo các nước ASEAN và các đối tác trong dứng phó với đại dịch COVD -19.

Đặc biệt, Quỹ Ứng phó COVID-19 của ASEAN công bố tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 36 nhận được cam kết ủng hộ tới 10 triệu USD, sẵn sàng hỗ trợ nhu cầu chống dịch của các quốc gia.

“Khó khăn không chùn bước, thách thức chẳng sờn lòng, dịch bệnh COVID-19 đã không thể cản trở tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN. Chúng ta vui mừng thấy hợp tác trên 3 trụ cột vẫn được triển khai tích cực, đúng tiến độ qua kết quả đánh giá giữa kỳ các kế hoạch tổng thể thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025”, Thủ tướng khẳng định.

Hòa bình, ổn định càng trở nên mong manh bởi các nguy cơ chất chồng

Thực hiện nhiệm vụ kép vừa chống dịch, vừa thúc đẩy phục hồi, tại hội nghị lần này, sẽ chính thức thông qua Khung phục hồi tổng thể ASEAN và Kế hoạch triển khai cụ thể cho cả 3 trụ cột.

Các kế hoạch duy trì ổn định chuỗi sản xuất và cung ứng, đẩy mạnh kết nối và khôi phục giao thương trong khu vực đang được khẩn trương thúc đẩy. Hình thành khuôn khổ đi lại an toàn cho doanh nhân, nhà đầu tư trong bối cảnh COVID-19.

“Trước mắt, chúng ta có thể xem xét mở lại lối đi chung cho công dân ASEAN tại các cửa khẩu”, Thủ tướng đề xuất.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam cũng lưu ý, năm qua, hòa bình, ổn định càng trở nên mong manh bởi các nguy cơ chất chồng đến từ hành xử khó đoán định của các quốc gia, cạnh tranh, cọ xát giữa các nước lớn, hệ thống đa phương quốc tế chịu nhiều thách thức, các vấn đề an ninh phi truyền thống, các xu thế cực đoan ngày càng trở nên gay gắt.

"Khó khăn không chùn bước, thách thức chẳng sờn lòng, dịch bệnh COVID-19 đã không thể cản trở tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN", Thủ tướng nhấn mạnh

Nhưng “ASEAN trên tinh thần tự cường đã tỉnh táo và kiên định tiếp cận cân bằng và hài hòa, giữ vững vai trò trung tâm, không bị chao đảo, cuốn vào các dòng xoáy biến động thế giới và khu vực”.

ASEAN cũng đã thể hiện nhất quán lập trường nguyên tắc và cam kết mạnh mẽ xây dựng Biển Đông trở thành vùng biển hòa bình và ổn định, an ninh và an toàn cho tự do lưu chuyển hàng hóa, nơi mà khác biệt, tranh chấp được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình, nơi pháp luật được tôn trọng, tuân thủ và các giá trị chung được khẳng định

“Đề cao ý nghĩa của UNCLOS 1982, là khung khuôn khổ cho mọi hoạt động trên biển, chúng ta trông đợi sớm hoàn thành Bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982”, Thủ tướng bày tỏ.

ASEAN cần xác lập vị trí trong sự dịch chuyển sức mạnh kinh tế-chính trị

Khép lại năm 2020, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 và Cấp cao giữa ASEAN với các Đối tác sẽ có ý nghĩa quan trọng trong hoàn tất triển khai các ưu tiên đề ra của năm 2020 và định hướng hợp tác trong giai đoạn tới.

Theo Thủ tướng, ASEAN cần tập trung nguồn lực và nỗ lực ở mức cao nhất để từng bước đẩy lùi nguy cơ dịch bệnh COVID-19, sớm có vaccine phòng bệnh; đẩy mạnh các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp khôi phục sản xuất, kinh doanh, việc làm và sinh kế cho người dân…

“Góp phần tái định hình thế giới sau COVID-19, ASEAN cần xác lập vị trí của mình trong sự dịch chuyển sức mạnh kinh tế-chính trị giữa các quốc gia cũng như những điều chỉnh của chuỗi sản xuất-cung ứng toàn cầu”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cho rằng, bản sắc và tình đoàn kết, gắn bó của Cộng đồng ASEAN càng cần được đề cao trong giai đoạn khó khăn, thử thách này. Ảnh: CTV

Cũng theo Thủ tướng, phát triển đồng đều, bền vững, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong xây dựng Cộng đồng ASEAN. Còn hòa bình, ổn định là điều kiện tiên quyết để phục hồi và phát triển.

“Ổn định chỉ có được khi quan hệ quốc tế được duy trì dựa trên luật lệ, các quốc gia cùng tôn trọng, hiểu biết, đối thoại, hợp tác và tin cậy lẫn nhau.

ASEAN sẽ tiếp tục phát huy vai trò trung tâm trong dẫn dắt các tiến trình đối thoại và hợp tác sâu rộng ở khu vực; gắn kết sự tham gia, đóng góp của các đối tác vào các vấn đề thuộc quan tâm và lợi ích chung, ứng phó hữu hiệu với các thách thức”, lãnh đạo Chính phủ Việt Nam phát biểu.

Đoàn kết và tự cường, Thủ tướng tin tưởng, ASEAN sẽ vững vàng vượt lên các thách thức, hướng tới cuộc sống ấm no, thịnh vượng cho hơn 600 triệu người dân, đóng góp hiệu quả cho hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 lần này, sẽ lập Kho Dự phòng vật tư y tế khẩn cấp của ASEAN và thông qua Khung Chiến lược ứng phó các tình huống y tế khẩn cấp của ASEAN.

ASEAN sẽ thông qua các tuyên bố quan trọng với các Đối tác, trong đó có, Tuyên bố kỷ niệm 15 năm tiến trình EAS, Tuyên bố về tăng cường hợp tác ASEAN+3 trong nâng cao năng lực tự cường kinh tế tài chính trước các thách thức đang nổi lên.

Hội nghị cũng sẽ chính thức kết thúc đàm phán và ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), khẳng định quyết tâm mạnh mẽ về tự do hóa thương mại và liên kết của ASEAN và các đối tác.    

Cạnh đó, sẽ tiếp tục nỗ lực kiến tạo cấu trúc hợp tác đa phương khu vực dựa trên luật lệ, hình thành và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử được thừa nhận rộng rãi.

Cuba, Colombia và Nam Phi sẽ tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) tại hội nghị lần này...