Hàng viện trợ được dỡ xuống tại Sân bay Quốc tế Sanaa. Ảnh: Yahya Arhab

Liên minh do Ảrập Xêút lãnh đạo (hiện đang đấu tranh ủng hộ quân đội Yemen trung thành với Chính phủ quốc tế của ông Mansur Hadi) tại Yemen đã gỡ bỏ một số lệnh cấm tại thủ đô Sanaa, gồm hai sân bay chính là Hodeidah và Saleef. Theo đó, hàng viện trợ đã được chuyển đến từ tuần trước và đáp xuống sân bay Sanaa nhằm hỗ trợ khoảng 8 triệu người dân đang đối mặt với nạn đói, dịch tả và bạch hầu.

Tuần trước, Nhà Trắng phát đi 2 tuyên bố cảnh báo về sự chậm trễ của các chuyến hàng viện trợ và kêu gọi liên minh của Ảrập Xê-út cùng phiến quân Houthi tạo điều kiện cho các nguồn viện trợ nhân đạo, hàng hoá quan trọng, đặc biệt là nhiên liệu nhanh chóng được phân phát.

Một quan chức cao cấp Mỹ cho biết: "Bất chấp các nỗ lực của chính quyền, hàng viện trợ vẫn đang bị thất thoát. Chúng tôi yêu cầu tình trạng này phải chấm dứt trong thời gian tới”.

Jamie McGoldrick, điều phối viên LHQ tại Yemen cho hay 15 máy bay chở lương thực và nhiên liệu đã đến Hodeidah và Saleef. Ngoài ra, các loại vắc xin phòng bệnh tả và bạch hầu từ Chương trình Lương thực thế giới (WFP) và Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) cũng đang được vận chuyển đến. LHQ chịu trách nhiệm giám sát trực tiếp quá trình giao nhận này.

Zied Al Alaya, nhân viên truyền thông tại Văn phòng điều phối các vấn đề nhân đạo ở Sanaa (OCHA) cho biết, dù phải đối mặt với nhiều khó khăn nhưng họ sẽ cố gắng hết sức để hoàn thành sứ mệnh nhân đạo được giao phó. Tuy nhiên, cơ quan tiếp nhận gói viện trợ, Bộ Kế hoạch và Hợp tác Quốc tế (thuộc Chính phủ) hiện đã bị phiến quân Houthi kiểm soát.

Laila, luật sư về nhân quyền ở Sanaa, cho hay: “Các gói hàng đã được sử dụng sai mục đích ngay khi đến điểm phân phối. Chúng tôi đã báo cáo với LHQ về việc hàng viện trợ bị tuồn ra chợ đen và rao bán với số lượng lớn, điển hình là các gói hỗ trợ giáo dục trẻ em gái của WFP tại Ammran”.

Bà Abeer Etefa - phát ngôn viên của WFP tại Cairo thì khẳng định tổ chức này chưa nhận được bất cứ thông tin gì về báo cáo trên. Các gói cứu trợ của WFP đang được chuyển đến cho 7 triệu người dưới sự giám sát của chính họ. Do đó, giả sử sai phạm có xảy ra thì lượng hàng thất thoát chỉ là một phần rất nhỏ trong số đó.

Bà Abeer Etefa cũng cho rằng thông tin trên không phản ánh đúng với thực tế, bởi nhiều người chưa nhận được cứu trợ là do sự chậm trễ trong thời gian cấm. Dù vậy, đã có 3 chuyến hàng được chuyển đến Yeman, chuyến thứ nhất mang theo 25 nghìn tấn lúa mì, đủ cho 1,8 triệu người ăn trong 1 tháng, 2 chuyến kế tiếp mang theo dụng cụ y tế của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và UNICEF cùng lúa mì.

Theo bà Abeer Etefa, những chuyến hàng viện trợ này rất có ý nghĩa đối với một quốc gia phải nhập khẩu đến 90% lượng lương thực, nên những vấn đề tồn tại trong việc phân phát hàng cứu trợ sẽ được giải quyết triệt để theo thời gian.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Ả-rập Xê-út, ông Adel Al Jubeir lại tỏ ra nghi ngờ tính minh bạch trong cơ chế giám sát hàng viện trợ của LHQ, khi mà LHQ chỉ mới kiểm soát được một phần các chuyến hàng trên.

Võ Như Uyên