Phó Tổng thống Guinée Xích đạo Teodorin Obiang bị tòa án Pháp kết án vắng mặt 3 năm tù giam vì tham nhũng. Ảnh: AFP

Teodorin Obiang chỉ là một trong hàng loạt quan chức lãnh đạo và người thân của họ ở một số quốc gia châu Phi, bị cơ quan tư pháp Pháp điều tra và đưa ra xét xử vắng mặt trong một cuộc điều tra liên quan đến khối tài sản bất minh được hình thành ở Pháp.

Ngoài án tù 3 năm, Tòa án TP Paris còn buộc Teodorin Obiang phải nộp phạt tổng số tiền 30 triệu euro (khoảng 34 triệu USD). Cơ quan chức năng Pháp cũng ra quyết định tịch thu toàn bộ tài sản và bất động sản (BĐS) được hình thành bất hợp pháp tại Pháp, có giá trị tương đương 100 triệu euro (hơn 113 triệu USD).

Theo Jean-Yves Lourgouilloux - kiểm sát viên tài chính, kết quả điều tra của cơ quan chức năng Pháp cho thấy tổng số tài sản và BĐS phi pháp được hình thành tại Pháp trong khoảng thời gian những năm 2000. Trong đó có nhiều tài sản đứng tên trực tiếp Teodorin Obiang, còn lại là nhờ người thân đứng tên hoặc thông qua các công ty bình phong ở những nơi được coi là "thiên đường về thuế".

Tổng số tài sản, BĐS này lớn gấp hàng nghìn lần so với thu nhập và tài sản mà Teodorin Obiang khai báo tại Pháp. Con số này tương tự với những con số ở Mỹ và một số quốc gia khác mà cơ quan tư pháp Mỹ và những quốc gia đó đã điều tra được sơ bộ và có trao đổi thông tin với cơ quan tư pháp Pháp. Như vậy, khối tài sản và BĐS của Phó Tổng thống Guinee Xích đạo không chỉ dừng lại con số 100 triệu euro mà sẽ còn lớn hơn rất nhiều.

Điều tra của cơ quan chức năng Pháp cho thấy, trong số tài sản và BĐS của Teodorin Obiang tại Pháp thì khu biệt thự xa hoa rộng 2.835m2 nằm trên đại lộ Foch, trung tâm TP Paris là có giá trị nhất. Thời điểm mới mua nó có giá trị 25 triệu euro, sau đó Teodorin Obiang tiếp tục đổ hàng triệu euro vào sang sửa lại toàn bộ khu biệt thự này. Đến thời điểm hiện nay (tháng 7/2017), giá trị của khu biệt thự theo giá thị trường không thể dưới 100 triệu euro.

Đó là chưa kể đến hàng loạt đồ xa xỉ khác như bộ sưu tập siêu xe ô tô trị giá khoảng 7,4 triệu euro, bộ sưu tập hàng hiệu của các hãng danh tiếng như Pierre Berge, Yves Saint-Laurent có giá trị khoảng 18 triệu euro, cùng nhiều tác phẩm nghệ thuật, đồ trang sức khác… có giá trị nhiều triệu euro.

Toàn bộ số tài sản và BĐS của Teodorin Obiang ở Pháp, theo cơ quan chức năng Pháp, được hình thành bởi tiền tham nhũng, biển thủ công quỹ và nguồn tiền bất hợp pháp khác mà Teodorin Obiang "kiếm" được ở Guinee Xích đạo rồi đầu tư tại Pháp.

Điều tra của cơ quan chức năng Pháp cho thấy, nguồn tiền đầu tư tại Pháp của Phó Tổng thống Guinee Xích đạo khá "lằng nhằng".

Đầu tiên, tiền được chuyển từ một tài khoản ở Ngân hàng Trung ương Guinee Xích đạo tới tài khoản của Công ty Xuất khẩu Lâm nghiệp Somagui Forestal (thuộc sở hữu của Teodorin Obiang khi còn làm Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Lâm nghiệp). Sau đó, tiền từ tài khoản Công ty Xuất khẩu Lâm nghiệp Somagui Forestal bắt đầu chuyển tới rất nhiều tài khoản khác ở nước ngoài, rồi mới được chuyển về tài khoản ở Pháp để đầu tư trực tiếp.

Điều tra cũng cho thấy, Công ty Xuất khẩu Lâm nghiệp Somagui Forestal thực ra không hoạt động sản xuất, kinh doanh gì, mà được thành lập chỉ để "nhượng quyền" khai thác lâm nghiệp cho các công ty khác. Thậm chí, trụ sở của Công ty Xuất khẩu Lâm nghiệp Somagui Forestal chỉ được dùng để tổ chức những bữa tiệc tối, dưới sự chủ trì của Teodorin Obiang cùng sự tham dự của những lãnh đạo các công ty khai thác lâm nghiệp muốn "làm ăn". Trong những bữa tiệc tối này là sự "thỏa thuận" giữa đại diện Công ty Xuất khẩu Lâm nghiệp Somagui Forestal với các đối tác về khoản ăn chia, chênh lệch trong khai thác lâm nghiệp ở Guinee Xích đạo. Sau mỗi bữa tiệc, tiền lại ùn ùn chuyển vào tài khoản của Công ty Xuất khẩu Lâm nghiệp Somagui Forestal. Từ đó, tiếp tục hành trình "du lịch" trước khi được chuyển tới Pháp để đầu tư. Theo cơ quan tư pháp Pháp, những nguồn tiền đầu tư tại Pháp là hoàn toàn bất hợp pháp. Nguồn tiền này thực chất là kết quả cuối cùng của một hành trình "rửa tiền" tinh vi và khôn khéo.

Trước phán quyết của tòa án Pháp về án tù vắng mặt 3 năm cũng như quyết định tịch thu mọi tài sản hình thành trên lãnh thổ Pháp, Phó Tổng thống Teodorin Obiang kịch liệt phản đối và cho rằng mọi khoản đầu tư tại Pháp đều rất minh bạch, tuân thủ đúng pháp luật của Pháp và hoàn toàn không có chuyện đầu tư bằng nguồn tiền bất hợp pháp. Đồng thời, các luật sư của Phó Tổng thống Guinee Xích đạo cho rằng đây là một "phiên tòa chính trị" nhằm gây bất ổn cho Chính phủ đương nhiệm.

Về phía mình, cơ quan tư pháp Pháp khẳng định có mọi bằng chứng cho thấy, nguồn đầu tư tại Pháp của Teodorin Obiang hoàn toàn bất hợp pháp. Nếu cần thiết, cơ quan chức năng Guinee Xích đạo có thể phối hợp với cơ quan liên quan của Pháp để làm rõ những chứng cứ này. "Có thể sự phối hợp này sẽ mất rất nhiều thời gian, nhưng điều đó không quan trọng. Quan trọng nhất là khi cơ quan chức năng Guinee Xích đạo tiếp cận được với những chứng cứ của cơ quan tư pháp Pháp, sau đó không thể chứng minh được nguồn tiền đầu tư của Phó Tổng thống hoàn toàn hợp pháp thì uy tín của ông Teodorin Obiang sẽ mất đi rất nhiều, nếu không nói là mất hết", kiểm sát viên tài chính Jean-Yves Lourgouilloux nhấn mạnh.

Kiểm sát viên tài chính Jean-Yves Lourgouilloux cũng cho biết thêm, ngoài cuộc điều tra và án phạt nhằm vào Phó Tổng thống Teodorin Obiang, cuộc điều tra về khối tài sản bất chính tại Pháp đang nhắm vào gia đình, người thân của Tổng thống Cộng hòa Gabon Ali Bongo, được cho là đang sở hữu 39 khối BĐS ở Pháp cùng hàng trăm tài khoản ngân hàng, và Tổng thống Cộng hòa Congo (hay còn gọi là Congo-Brazzaville) Denis Sassou Nguesso, được cho là đang sở hữu 24 khối BĐS và hàng trăm tài khoản ngân hàng tại Pháp.

Theo một nguồn tin tư pháp Pháp, con gái Denis Sassou-Nguesso và con rể Guy Johnson của Tổng thống Cộng hòa Congo vừa bị cơ quan tư pháp của Pháp tống đạt quyết định giám sát tại Pháp vì bị cáo buộc rửa tiền. Như vậy, đã có 3 người thân thích của Tổng thống Cộng hòa Congo bị giám sát tại Pháp, vì trước đó, một người cháu họ của Tổng thống Cộng hòa Congo là Wilfrid Nguesso cũng đã bị áp dụng lệnh giám sát.

Nhật Minh