(Thanh tra) - Chiều ngày 10/12, tại Trụ sở Tiếp công dân tỉnh Lào Cai (phường Cam Đường), UBND tỉnh Lào Cai tổ chức buổi đối thoại trực tiếp với đại diện 29 hộ dân có đơn thư phản ánh, kiến nghị liên quan đến việc giải phóng mặt bằng (GPMB) Dự án Khu trung tâm hành chính mới huyện Sa Pa (nay thuộc phường Sa Pa). Đây là một trong các dự án trọng điểm, có phạm vi thu hồi đất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân trong khu vực quy hoạch.
Tham dự buổi đối thoại có ông Nguyễn Thành Sinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai chủ trì buổi làm việc; ông Ngô Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục I, Thanh tra Chính phủ; lãnh đạo Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng, Ủy ban MTTQ tỉnh; lãnh đạo UBND phường Sa Pa và đại diện các hộ dân nằm trong diện thu hồi đất.
Đại diện 29 hộ dân gồm ông Nguyễn Văn Minh, bà Nguyễn Thị Hoa trình bày một loạt kiến nghị xoay quanh tính hợp lý của quy hoạch dự án, quá trình thu hồi đất và chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
Nhiều hộ dân cho rằng quy hoạch Dự án Khu trung tâm hành chính mới Sa Pa được lập từ thời chính quyền 3 cấp. Nay Sa Pa đã tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (thị xã và phường), vì vậy đề nghị UBND tỉnh xem xét điều chỉnh hoặc thu hẹp quy hoạch, trả lại một phần đất cho người dân tự chỉnh trang phát triển du lịch cộng đồng.
Về giá đền bù đất nông nghiệp, đại diện các hộ dân cho biết đang tồn tại hai mức giá bồi thường khác nhau, trong đó đơn giá sau ban hành lại thấp hơn đơn giá trước đây. Người dân kiến nghị cần xem xét lại mức bồi thường để đảm bảo quyền lợi và sự công bằng.
Một số hộ đặt câu hỏi: “Danh mục đất thu hồi căn cứ vào quy hoạch được phê duyệt năm nào? Việc thu hồi đất có đánh giá tác động môi trường theo quy định hay chưa? Có phải vì các cơ quan, đơn vị gửi công văn xin đất mà chính quyền dựa vào đó để thu hồi đất của dân?”.
Một số hộ cũng phản ánh họ chưa được thông báo phương án bồi thường, chưa GPMB nhưng đã có quyết định giao đất cho người khác. Ngoài ra, người dân cho rằng có hiện tượng giá bồi thường năm trước cao hơn năm sau, trong khi quy định thường áp dụng giá tại thời điểm thu hồi đất. Người dân cũng nêu lo ngại: “Nếu chúng tôi phải di dời tiếp, khu tái định cư mới đã được chuẩn bị hay chưa? Nhà tái định cư có sẵn không hay người dân phải tự xây dựng?”.
Nhiều ý kiến phản ánh việc thu hồi đất vượt ngoài phạm vi quy hoạch theo Quyết định 255 (năm 2024), đề nghị tỉnh làm rõ.
Trả lời các kiến nghị, ông Tô Ngọc Liễn, Chủ tịch UBND phường Sa Pa trình bày chi tiết về hệ thống quy hoạch liên quan dự án. Theo đó: Quy hoạch chung Khu du lịch Quốc gia Sa Pa đến năm 2040 được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định 266 (20/3/2023), trong đó xác định khu trung tâm hành chính mới là khu vực dành cho trụ sở cơ quan, văn hóa – thể thao, công viên cây xanh, đất ở hiện trạng và tái định cư. Quy hoạch phân khu số 1 được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định 1891 (4/8/2023) tiếp tục khẳng định khu vực này là trung tâm hành chính, chính trị mới của Sa Pa. Quy hoạch chi tiết năm 2016 và điều chỉnh năm 2024 (Quyết định 255) quy định rõ tổng diện tích 61,425 ha gồm các hạng mục chính như: trụ sở hợp khối cơ quan, các cơ quan ngành dọc (Công an, Thuế, Kiểm lâm…), sân vận động trung tâm, công viên, quảng trường, trường liên cấp, khu tái định cư khoảng 7 ha.
Đến nay dự án đã GPMB được 36/55 ha.
Ông Liễn nhấn mạnh: Việc đề nghị điều chỉnh thu hẹp quy hoạch của người dân là không thể thực hiện, bởi khu vực người dân yêu cầu giữ lại thuộc các hạng mục trọng điểm như sân vận động, trụ sở hành chính và các tuyến đường chính. Khu vực này phải san nền từ 5–21m, không thể giữ nguyên theo hiện trạng.
Về chính sách bồi thường, ông Liễn cho biết việc áp dụng đơn giá theo giai đoạn 2017–2019 và từ 2020 đến nay đều đúng theo quy định Luật Đất đai và các Quyết định của UBND tỉnh.
Đại diện Sở Xây dựng khẳng định các bước lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch đều tuân thủ đúng quy định Luật Quy hoạch đô thị và Luật Xây dựng. Quy hoạch khu trung tâm hành chính mới nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển dài hạn của Sa Pa, phù hợp mô hình chính quyền đô thị và đảm bảo tiêu chí đô thị du lịch quốc gia.
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết đã rà soát lại nguồn gốc đất nông nghiệp, loại đất sản xuất nông nghiệp của người dân, khẳng định giá bồi thường được áp dụng theo đúng quyết định từng thời kỳ. Về đánh giá tác động môi trường, Sở xác nhận dự án đã được phê duyệt báo cáo ĐTM theo đúng quy định.
Đại diện Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đánh giá cao việc tỉnh tổ chức đối thoại trực tiếp, thể hiện tinh thần cầu thị. Đồng thời, đề nghị UBND thị xã Sa Pa tăng cường công khai minh bạch thông tin, cập nhật thường xuyên tiến độ tái định cư để giảm bức xúc cho người dân.
Phát biểu tại buổi đối thoại, ông Ngô Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục I, Thanh tra Chính phủ cho biết: Đây là vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương, tuy nhiên Thanh tra Chính phủ có trách nhiệm nắm bắt tình hình, đôn đốc và theo dõi quá trình xem xét, giải quyết đầy đủ các kiến nghị của công dân. Sau khi tổ công tác làm việc với Thanh tra tỉnh, lãnh đạo tỉnh và tiếp nhận các báo cáo liên quan, chúng tôi đã nắm được các nội dung cơ bản của vụ việc.
Ông Hùng nhấn mạnh, việc trực tiếp tham dự buổi đối thoại là cần thiết để lắng nghe đầy đủ ý kiến của các hộ dân. Qua trao đổi cho thấy các cơ quan của tỉnh đã thể hiện tinh thần trách nhiệm, chủ động xem xét, bước đầu có trả lời ở cấp sở, ngành; lãnh đạo tỉnh cũng đã trực tiếp chỉ đạo xử lý các nội dung mà công dân kiến nghị. Tuy vậy, một số vấn đề còn chưa được giải đáp trọn vẹn, một phần do có nội dung mới phát sinh, một phần do yếu tố khách quan.
Ông đề nghị các cơ quan tiếp tục rà soát kỹ, bảo đảm trả lời đúng, đủ, tránh nhầm lẫn giữa các nội dung. Tổ công tác đánh giá cao việc các hộ dân thực hiện khiếu nại, kiến nghị một cách bài bản, chuẩn bị hồ sơ nghiêm túc, thái độ chuẩn mực. Thời gian tới, mong các cơ quan tiếp tục giải quyết rõ ràng, chặt chẽ; nội dung nào hoàn thành thì trả lời ngay, nội dung mới phát sinh thì kịp thời xem xét theo quy định.
Thanh tra Chính phủ yêu cầu các văn bản trả lời, thông tin liên quan phải được gửi đồng thời để theo dõi, giám sát. Nếu địa phương cần hướng dẫn nghiệp vụ, tổ công tác luôn sẵn sàng phối hợp. Ông khẳng định, nếu vụ việc được giải quyết minh bạch, đầy đủ, người dân sẽ đồng thuận; tránh tình trạng khiếu nại vượt cấp, điều không cơ quan nào mong muốn. Ông cũng nhấn mạnh việc tham gia của Thanh tra Chính phủ nhằm hỗ trợ địa phương, bảo đảm kết quả khách quan và tạo niềm tin cho người dân.
Kết luận buổi đối thoại, ông Nguyễn Thành Sinh ghi nhận đầy đủ các ý kiến của các hộ dân. Ông nhấn mạnh: Quy hoạch dự án giữ nguyên, không điều chỉnh thu hẹp vì phù hợp quy hoạch chung được Thủ tướng phê duyệt và nhu cầu thực tế của địa phương.
UBND thị xã Sa Pa phải công khai, minh bạch thông tin, đặc biệt là hồ sơ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và phương án GPMB. Các sở, ngành liên quan phải rà soát toàn bộ quá trình bồi thường, đối chiếu đơn giá từng giai đoạn để trả lời rõ ràng, bằng văn bản cho người dân. Đối với phản ánh liên quan tuyến HC4 và việc giao đất trước khi hoàn thành GPMB, ông yêu cầu kiểm tra ngay, báo cáo tỉnh trước ngày 20/12. Tỉnh chỉ đạo UBND thị xã Sa Pa đẩy nhanh hoàn thiện khu tái định cư, đảm bảo người dân có nơi ở trước khi thu hồi đất. Những nội dung vượt thẩm quyền tỉnh sẽ được tổng hợp, báo cáo Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành liên quan.
Ông Sinh khẳng định: “Tỉnh Lào Cai cam kết xử lý công khai, minh bạch, đúng pháp luật, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân; không để xảy ra khiếu kiện kéo dài.”
