(Thanh tra) - Quản lý học phí và các khoản thu trong giáo dục vẫn là một thách thức lớn tại nhiều trường học và trung tâm đào tạo ở Việt Nam. Nhà trường phải đối mặt với khối lượng đối soát lớn, phụ thuộc vào tiền mặt và các ghi nhận thủ công, dễ phát sinh sai sót và tiêu tốn thời gian của giáo viên cũng như ban quản lý. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả vận hành, mà còn khiến giáo viên phân tâm khỏi nhiệm vụ chính là giảng dạy và chăm sóc học sinh.
Thanh toán số cho ngành giáo dục Việt Nam là một quốc gia đề cao các hoạt động giáo dục. Theo khảo sát từ Cục thống kê - Bộ Tài chính, trong năm 2024, chi cho giáo dục tăng gần 36,3% so với 2022. Người Việt Nam không chỉ chi cho các hoạt động giáo dục chính khóa, mà còn các khoản chi cho học thêm, đào tạo nâng cao kỹ năng, chia sẻ kinh nghiệm. Các khóa học được tổ chức linh hoạt, từ học trực tiếp tới học online, hoặc kết hợp cả hai hình thức.
Trong bối cảnh đó, các chính sách và khung pháp lý về thanh toán không dùng tiền mặt đã tạo hành lang để các ngân hàng và fintech triển khai giải pháp số hóa. Bộ Giáo dục & Đào tạo đã ban hành Công văn 7030/BGDĐT-KHTC ngày 31/10/2024, yêu cầu các cơ sở giáo dục phối hợp với ngân hàng và các trung gian thanh toán để thu học phí theo phương thức không dùng tiền mặt. Song song đó, Đề án Thanh toán không dùng tiền mặt 2021–2025 của Chính phủ (Quyết định 1813/QĐ-TTg) đặt mục tiêu mở rộng thanh toán điện tử trong các dịch vụ công, bao gồm giáo dục, nhằm giảm phụ thuộc vào tiền mặt và tăng cường minh bạch trong quản lý tài chính. Các động thái này cho thấy thanh toán học phí trực tuyến không còn là xu hướng tự phát mà đã trở thành yêu cầu mang tính hệ thống.
Theo ResearchAndMarkets và Statista, quy mô thị trường EdTech Việt Nam dự kiến tăng trưởng hàng năm khoảng 20%, với quy mô có thể đạt 1,5–2 tỷ USD vào năm 2025. Sự phát triển này kéo theo nhu cầu thanh toán học phí online, không chỉ thuận tiện cho phụ huynh và học sinh mà còn giảm áp lực vận hành cho nhà trường.
Chuyển đổi số trong thanh toán chi phí giáo dục Việt Nam là việc ứng dụng công nghệ kỹ thuật số vào các hoạt động thanh toán, như dùng ví điện tử, thẻ ngân hàng, tạo cổng thanh toán để thanh toán học phí thay cho phương thức truyền thống. Điều này giúp tối ưu hóa quy trình, tăng cường tính minh bạch, bảo mật và mang lại sự tiện lợi cho cả phụ huynh, học sinh và nhà trường.
Giáo viên sẽ chuyên tâm vào chuyên môn giảng dạy, không phải lo nhắc thu tiền, kiểm tra; Hoạt động vận hành của nhà trường xuyên suốt, giảm các khâu trung gian trong thu học phí và các khoản phụ trợ, giảm thời gian đối soát; Phụ huynh học sinh giảm thời gian chờ đợi, đóng tiền mặt, được thông báo rõ ràng. Với các hoạt động đào tạo nâng cao hoặc rèn luyện thể chất và tâm lý (yoga, gym, các khóa học về tâm lý tinh thần…), học viên có thể sử dụng phương án mua trước trả tiền sau (BNPL) để có thể sắp xếp và lên kế hoạch học tập, rèn luyện dài hơi theo lộ trình.
Thanh toán số cho giáo dục - Từ giải pháp tới thực tiễn
Hiện nay, nhiều fintech cung cấp các giải pháp thanh toán dành cho giáo dục. Các nền tảng này cho phép thanh toán trực tuyến qua QR, ví điện tử, thẻ nội địa, thẻ quốc tế, đồng thời hỗ trợ đối soát tự động và báo cáo real-time. Ở nhóm lớp thể chất và chăm sóc sức khỏe, nơi học phí thường có giá trị cao, phương thức Buy Now Pay Later (mua trước - trả sau), giúp học viên chia nhỏ học phí theo kỳ 3 hoặc 6 tháng, giảm áp lực tài chính cho phụ huynh và mở rộng cơ hội học tập cho học sinh. Bên cạnh đó, các giải pháp thu hộ - chi hộ và trả lương giáo viên, trợ giảng giúp nhà trường và trung tâm giảm sai lệch số liệu, tối ưu hóa quy trình nội bộ và tiết kiệm chi phí vận hành.
Trong lĩnh vực này, 9Pay đang là một trong những nền tảng fintech được triển khai thực tế tại nhiều đơn vị giáo dục với các giải pháp thanh toán hiện đại. Cổng thanh toán 9Pay tích hợp đầy đủ các kênh thanh toán phổ biến hiện nay. Hệ thống ứng dụng Payment Orchestration và nền tảng microservices, tự động chọn kênh tối ưu, chuyển hướng khi gặp sự cố, đảm bảo giao dịch không gián đoạn ngay cả khi lượng giao dịch tăng đột biến. AI xử lý dữ liệu real-time, điều phối luồng giao dịch, dự đoán rủi ro và đối soát tự động, rút ngắn thời gian xác minh và tăng tốc thanh toán.
Ngoài các trường học truyền thống, 9Pay còn tối ưu hóa giải pháp cho các đơn vị đào tạo - coaching, đặc biệt là các chương trình có học viên quốc tế. Hệ thống hỗ trợ thanh toán xuyên biên giới với thời gian T+0 và hỗ trợ 24/7 giúp các trung tâm dễ dàng tiếp cận học viên toàn cầu mà không gặp rào cản thanh toán.
Đại diện 9Pay nhận định giáo dục là lĩnh vực có tần suất giao dịch cao, yêu cầu tính minh bạch tuyệt đối và quy trình vận hành phức tạp. Vì vậy, các nền tảng thanh toán chuyên biệt sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hiện đại hóa quản trị tài chính của nhà trường. Đơn vị này ghi nhận số lượng cơ sở giáo dục tích hợp thanh toán số tăng trưởng trung bình hơn 30% mỗi năm.
Tổng thể, các giải pháp fintech không chỉ giúp nhà trường chuyên tâm vào giảng dạy, mà còn giúp giảm chi phí vận hành, đối soát, phụ huynh giảm thời gian chờ đợi, đồng thời tạo điều kiện để học sinh tiếp cận giáo dục thuận tiện hơn nhờ các lựa chọn tài chính linh hoạt. Thanh toán số hóa trong giáo dục vì thế không chỉ là xu hướng, mà đang trở thành tiêu chuẩn vận hành, giúp nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo minh bạch, an toàn và thuận tiện cho mọi bên liên quan.
Với sự tham gia của fintech, việc chuyển đổi số trong giáo dục đã bước sang một giai đoạn mới: không còn là câu chuyện về thu và chi, mà là câu chuyện về xây dựng hệ sinh thái thanh toán hiện đại và tập trung vào sứ mệnh cốt lõi của nhà trường là đào tạo, giáo dục.
