Xác định giá trị tài sản chênh lệch hàng chục tỷ đồng
Theo Thanh tra Chính phủ, việc CPH Tổng Cty Tín Nghĩa là đúng với chủ trương của Trung ương Đảng và của Chính phủ. Quá trình CPH Tổng Cty Tín Nghĩa được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Thường trực Tỉnh uỷ Đồng Nai quan tâm chỉ đạo và triển khai thực hiện đạt những kết quả tích cực. Đến thời điểm thanh tra, Cty Cổ phần Tổng Cty Tín Nghĩa chưa có kế hoạch thực hiện việc thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp…
Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số hạn chế, thiếu sót và vi phạm. Cụ thể, đơn vị tư vấn là Cty TNHH Grant Thomton xác định không đúng suất đầu tư, đơn giá vật liệu và chỉ số giá tương ứng với loại công trình của một số tài sản trên đất cần phải định giá lại, dẫn đến giá trị tài sản được định giá có chênh lệch giảm so với quy định hơn 15 tỷ đồng. Theo Thanh tra Chính phủ, cần thu hồi về ngân sách của Tỉnh uỷ Đồng Nai.
Ban Chỉ đạo CPH Tổng Cty Tín Nghĩa không đề nghị UBND tỉnh Đồng Nai có ý kiến về việc xác định giá đất đối với diện tích còn lại (chưa chuyển nhượng) tại khu dân cư Tân Biên 1, khu phố chợ Tân Biên, khu dân cư Tân Biên 2 và khu đất dự kiến xây dựng chung cư Tân Biên theo quy định dẫn đến có khả năng giá trị quyền sử dụng đất chưa được xác định đầy đủ theo quy định của pháp luật, gây thiệt hại cho ngân sách của Tỉnh uỷ Đồng Nai.
Giai đoạn 2005 - 2013, Tổng Cty Tín Nghĩa tự thoả thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhằm mục đích mở rộng các dự án đầu tư của Tổng Cty, không đúng quy định của pháp luật để thực hiện dự án đầu tư hoặc phương án sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp. Đến thời điểm thanh tra (tháng 5/2023), diện tích hơn 491,1 nghìn m2 đất này chưa có chủ trương đầu tư và quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của UBND tỉnh, chưa thực hiện được thủ tục chuyển sang tên của Tổng Cty Tín Nghĩa và Cty Cổ phần Tổng Cty Tín Nghĩa.
Về thẩm tra và quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp, theo Thanh tra Chính phủ, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp dựa trên kết quả xác định giá theo phương pháp giá trị tài sản ròng. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 2 Điều 20 Thông tư 127/2014/TT-BTC thì Tổng Cty Tín Nghĩa không thuộc trường hợp xác định giá trị doanh nghiệp theo phương pháp dòng tiền chiết khấu vì tỷ suất lợi nhuận bình quân trên vốn Nhà nước 5 năm liền kề trước thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp là 3,78%, thấp hơn lãi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm tại thời điểm 29/12/2014 là 6,19%...
Thứ hai, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Đồng Nai quyết định sử dụng giá trị sổ sách để tính vào giá trị doanh nghiệp CPH đối với 4 tài sản trên đất thuê trả tiền hàng năm là Trạm dừng chân Tân Phú, Trạm dừng chân Xuân Lộc, Xí nghiệp xây dựng - Nhà máy đá và Nhà máy gạch không đúng quy định về xác định giá trị tài sản…
Chuyển nhượng cổ phần không đúng quy định
Đối với việc chuyển nhượng các khoản đầu tư tài chính dài hạn, theo Thanh tra Chính phủ, Tổng Cty Tín Nghĩa thực hiện chuyển nhượng cổ phần tại Cty Cổ phần Tín Khải, Cty Cổ phần Xây dựng và Kinh doanh nhà Phú Tín, Cty liên doanh Proconco và Cty Cổ phần Cấu kiện bê tông Đông Sài Gòn với hình thức bán thoả thuận là không đúng quy định; giá thoả thuận chuyển nhượng không được đơn vị có chức năng thẩm định giá xác định.
Riêng đối với Cty Cổ phần Cấu kiện Bê tông Đông Sài Gòn, Tổng Cty Tín Nghĩa đã chuyển nhượng 568.800 cổ phần với giá 1.600 đồng/cổ phần, thấp hơn giá trị theo dõi trên sổ sách của Tổng Cty Tín Nghĩa tại thời điểm 31/12/2014 nhưng không báo cáo chủ sở hữu xem xét, quyết định.
Về việc bán cổ phần, Tổng Cty Tín Nghĩa và Văn phòng Tỉnh uỷ Đồng Nai có văn bản đề xuất, được Thường trực Tỉnh uỷ Đồng Nai chấp thuận để Tổng Cty thoả thuận bán 35% cổ phần cho 3 nhà đầu tư chiến lược trong khi tỷ lệ cổ phần mà 3 nhà đầu tư chiến lược đăng ký mua chiếm 90% vốn điều lệ là không đúng quy định.
Quá trình thoả thuận bán cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược, 2/3 nhà đầu tư có văn bản không tiếp tục tham gia là cổ đông chiến lược, nên Tổng Cty Tín Nghĩa đã bán cho Cty Cổ phần Đầu tư Thành Thành Công với tỷ lệ cổ phần được phép bán là 35%, giá bán thoả thuận là 10.200 đồng/cổ phần (đảm bảo không thấp hơn giá khởi điểm để đấu giá như phương án CPH đã duyệt), điều kiện hạn chế đối với cổ phiếu dành cho nhà đầu tư chiến lược là chỉ được chuyển nhượng sau 5 năm.
Ngoài ra, Tổng Cty Tín Nghĩa còn thực hiện bán thêm 7.790.000 cổ phần (theo phương án CPH được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ phê duyệt) cho người lao động không đúng quy định của Chính phủ, dẫn đến số cổ phần bán thêm không được đưa ra bán đấu giá, giá trị chênh lệch phải thu hồi về ngân sách của Tỉnh uỷ Đồng Nai là hơn 8,7 tỷ đồng, bình quân 1.120,64 đồng/cổ phần bán thêm.
Thêm vào đó, trước khi Hội đồng quản trị và Đại hội đồng cổ đông biểu quyết, quyết định việc tăng vốn điều lệ, người đại diện vốn không báo cáo Thường trực Tỉnh uỷ về nội dung chào bán cổ phần trực tiếp cho cán bộ công nhân viên sẽ dẫn đến giảm tỷ lệ vốn Nhà nước tại doanh nghiệp là không đúng quy định mà chỉ báo cáo qua báo cáo kết quả Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2017)…
Từ những hạn chế, vi phạm trên, Thanh tra Chính phủ xác định trách nhiệm thuộc về Ban Chỉ đạo CPH Tổng Cty Tín Nghĩa và các tổ chức, cá nhân liên quan; đơn vị tư vấn là Cty TNHH Grant Thomton; Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Đồng Nai nhiệm kỳ 2015 - 2020; Hội đồng thành viên Tổng Cty Tín Nghĩa và các tổ chức, cá nhân liên quan; Hội đồng thành viên và Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Cty Tín Nghĩa giai đoạn 2005-2013; người đại diện vốn là ông Quách Văn Đức, nguyên Chủ tịch HĐQT Cty Cổ phần Tổng Cty Tín Nghĩa.
Kiểm điểm làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân để xảy ra vi phạm
Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Đồng Nai chỉ đạo và tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra những vi phạm được chỉ ra qua thanh tra; chỉ đạo thu nộp số tiền đã xác định được do vi phạm trong việc định giá một số tài sản là công trình trên đất là hơn 15 tỷ đồng và việc bán thêm cổ phần cho người lao động hơn 8,7 tỷ đồng về ngân sách Đảng của Tỉnh uỷ Đồng Nai.
UBND tỉnh Đồng Nai kiểm tra, rà soát để có biện pháp quản lý và hướng dẫn Cty CP Tổng Cty Tín Nghĩa quản lý, sử dụng diện tích đất nhận chuyển nhượng từ các hộ gia đình, cá nhân theo đúng quy định pháp luật.
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Tài chính xem xét, có hình thức chấn chỉnh đối với hoạt động tư vấn thẩm định giá của Cty TNHH Grant Thomton theo quy định của pháp luật. Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển thông tin để cơ quan cảnh sát điều tra xem xét, xử lý theo quy định.
Cũng theo Thanh tra Chính phủ, ngày 12/9/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai có Quyết định số 190/QĐ-VPCQCSĐT khởi tố vụ án hình sự “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng Cty Tín Nghĩa trong quá trình CPH từ năm 2014 đến năm 2016.
Thanh tra Chính phủ đã có Văn bản số 1026/TTCP-C.III ngày 25/10/2023 trao đổi một số thông tin vi phạm phát hiện trong quá trình thanh tra với Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai. Kết luận thanh tra được gửi đến Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai. Vì vậy, các nội dung hạn chế, vi phạm đối với nội dung này do Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đồng Nai xem xét, làm rõ theo quy định.