(Thanh tra) - Thủ tướng giao Bộ Xây dựng trong tháng 1/2026 hoàn thành đánh giá tác động các phương thức đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; đề xuất các cơ chế, chính sách cho từng phương thức để trình Chính phủ.
Chiều tối 23/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ nghe ý kiến về tình hình triển khai các dự án đường sắt trọng điểm và chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án.
Báo cáo tình hình triển khai các dự án tuyến đường sắt, lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết, với dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, dự án thành phần 1 đầu tư hạ tầng, kết nối các ga đã được phê duyệt và hiện đã khởi công 5 nhà ga đầu tiên vào ngày 19/12.
Cơ quan chức năng hiện đang khảo sát, thiết kế 16 nhà ga còn lại để khởi công trong quý 1/2026. Cùng với đó, phấn đấu hoàn thành báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thành phần 2 vào 3/2026, làm cơ sở thẩm định và phê duyệt vào tháng 7/2026.
Về dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam, theo Bộ Xây dựng, đến nay 12/15 địa phương đã có báo cáo nhu cầu đăng ký vốn ngân sách Trung ương. Công tác lập báo cáo nghiên cứu khả thi, hiện đang thương thảo hợp đồng để ký vào tháng 12/2025.
Các gói thầu tư vấn khác đã phê duyệt nhiệm vụ, dự toán, đánh giá tác động môi trường, thực hiện thủ tục lựa chọn nhà thầu, đảm bảo phù hợp với tiến độ lập báo cáo nghiên cứu khả thi.
Theo Bộ Xây dựng, một số nhà đầu tư đề xuất tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam theo hình thức đầu tư kinh doanh. Nhưng Bộ Xây dựng cho rằng, cần có các cơ chế đặc thù, đặc biệt và đánh giá kỹ về tác động.
Hà Nội, TPHCM cũng đang triển khai thực hiện các dự án đường sắt đô thị. Cuối tháng 11/2025, Bộ Xây dựng đã tổ chức họp với 2 TP để thống nhất định hướng, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn cho đường sắt đô thị. Việc áp dụng tiêu chuẩn cho các dự án đường sắt đô thị hiện nay không có vướng mắc trong quá trình triển khai dự án.
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam là dự án được Đảng, Nhà nước, nhất là Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Tổng Bí thư Tô Lâm rất quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, nhân dân kỳ vọng, mong đợi.
Ông yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ; Bộ Xây dựng rà soát lại các quy chuẩn, tiêu chuẩn để lựa chọn công nghệ xây dựng đảm bảo các yếu tố kỹ thuật, kinh tế, chính trị, ngoại giao, an ninh quốc phòng, khả năng chuyển giao công nghệ, vận hành...
Trên cơ sở đó, đề ra các tiêu chuẩn, tiêu chí, quy định để lựa chọn phương thức đầu tư phù hợp nhất, tối ưu nhất, đảm bảo công khai, minh bạch, bảo đảm tính khả thi và hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia, phòng chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm.
Bộ Xây dựng được giao trong tháng 1/2026 phối hợp các bộ, ngành liên quan hoàn thành đánh giá tác động các phương thức đầu tư; đề xuất các cơ chế, chính sách cho từng phương thức để trình Chính phủ.
Cùng với đó, Thủ tướng lưu ý, Bộ Xây dựng khẩn trương hoàn thành công tác lựa chọn tư vấn khảo sát; hướng dẫn các địa phương triển khai ngay các dự án giải phóng mặt bằng.
Với dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng triển khai đúng và vượt tiến độ dự án thành phần 1. Theo chỉ đạo của người đứng đầu Chính phủ, việc lập dự án tiền khả thi và Hiệp định nối ray giữa hai nước Việt Nam – Trung Quốc, phải hoàn thành trong tháng 3/2026.
Thủ tướng đồng thời giao Bộ Xây dựng đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch với 2 dự án đường sắt kết nối với Trung Quốc là Đồng Đăng - Hà Nội và Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng.
Với các tuyến đường sắt đô thị Hà Nội và TPHCM, Thủ tướng đề nghị 2 TP lựa chọn công nghệ với quy trình, tiêu chuẩn, quy chuẩn hợp nhất, liên thông, có khả năng dùng chung, bảo đảm tiên tiến, hiện đại, lâu dài; từng bước nội địa hóa, chuyển giao công nghệ, tạo chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp tham gia.
Chiều tối cùng ngày, Thường trực Chính phủ đã họp về tình hình triển khai dự án xây dựng điện hạt nhân Ninh Thuận 1.
Tại cuộc họp, Thường trực Chính phủ đã cho ý kiến nhằm giải quyết dứt điểm trong tháng 1/2026 một số nội dung còn vướng mắc để triển khai dự án, đồng thời tiếp tục tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trên thực tế liên quan đến giải phóng mặt bằng và các vấn đề khác của dự án chiến lược này.
