(Thanh tra) - Tính đến thời điểm hiện tại, tiến độ Dự án Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu hành chính huyện Vĩnh Lợi đã bị trễ theo quy định. Đến nay, vẫn còn 4 hộ dân chưa giải phóng được mặt bằng. Quá trình thanh tra còn phát hiện một trường hợp có quyết định thu hồi đất không đúng thẩm quyền… Thanh tra tỉnh Cà Mau đã có một số kiến nghị đến Chủ tịch UBND tỉnh để tháo gỡ những bất cập, vướng mắc tại dự án này.
Mới đây, Thanh tra tỉnh Cà Mau đã công khai Kết luận thanh tra số 019/KL-TT ngày 2/12/2025 về thanh tra chuyên đề các công trình, dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí trên địa bàn tỉnh. Dự án Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu hành chính huyện Vĩnh Lợi là 1 trong 12 công trình, dự án thuộc diện bị thanh tra.
Kết luận thanh tra đã chỉ ra những vấn đề bất cập, khó khăn, vướng mắc của dự án này. Theo đó, trong việc trình, phê duyệt chủ trương đầu tư và việc lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư, qua kiểm tra cho thấy: Dự án được Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 96/QĐ-UBND ngày 16/1/2009 với quy mô đầu tư 77,99 ha, tổng mức đầu tư 327,341 tỷ đồng.
Đến ngày 31/7/2020, dự án được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh dự án đầu tư tại Quyết định số 1262/QĐ-UBND, với quy mô 32,16ha, tổng mức đầu tư hơn 191,093 tỷ đồng.
Hiện nay, dự án trễ tiến độ theo Quyết định 1262/QĐ-UBND (đến hết năm 2020) nhưng chưa thực hiện phê duyệt điều chỉnh dự án, chỉ có Văn bản số 3419/UBND-KT ngày 31/8/2023 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc gia hạn thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2023.
Thanh tra tỉnh Cà Mau cho rằng, việc này là thực hiện chưa đúng quy định tại khoản 2 Điều 43 Luật Đầu tư công năm 2019 và khoản 2 Điều 46 Luật Đầu tư công năm 2024.
Liên quan đến việc lựa chọn nhà đầu tư, thương thảo ký hợp đồng, kết quả thanh tra cho thấy, có 5 gói thầu san lấp (gói thầu số 3, 4, 5, 6a, 17) đều thực hiện hoàn thành trễ hạn so với hợp đồng đã ký kết.
Tại gói thầu số 10 (xây dựng hệ thống đường giao thông và hệ thống thoát nước mưa, thoát nước sinh hoạt (phần 24,52ha của giai đoạn 1), gói thầu này khởi công ngày 15/5/2012, hoàn thành theo hợp đồng là ngày 3/6/2014. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa hoàn thành (do nhà thầu đã tạm dừng thi công từ tháng 10/2019. Nguyên nhân là do vướng mặt bằng thi công)…
Theo kết luận, tổng số kế hoạch vốn đã bố trí cho dự án là hơn 190,629 tỷ đồng; đã giải ngân được hơn 190,04 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến thời điểm thanh tra, dự án thi công xây dựng chưa hoàn thành đưa vào sử dụng (do vướng mặt bằng thi công gói thầu số 10) nên chủ đầu tư chưa lập báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành trình cấp thẩm quyền thẩm tra, phê duyệt theo quy định.
Theo kết luận thanh tra, dự án đã cơ bản hoàn thành các hạng mục, tuy nhiên còn 4 hộ dân chưa giải phóng được mặt bằng: hộ bà Lê Thị Ngọc Nga; hộ bà Nguyễn Thị Nga; hộ bà Lê Thị Chanh; hộ ông Trần Văn Khiêm và vợ là Tạ Thị Mai. Cả 4 hộ dân này đều chưa thống nhất với phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và không nhận tiền.
Qua làm việc, ông Ký Trọng Nghĩa, Phó Chủ tịch UBND xã Hưng Hội, nguyên Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Vĩnh Lợi, Phó Chủ tịch Hội đồng bồi thưởng giải phóng mặt bằng huyện Vĩnh Lợi (giai đoạn từ tháng 11/2016 đến tháng 2/2025) đã trình bày chi tiết 4 trường hợp này.
Đáng chú ý, trường hợp hộ ông Trần Văn Khiêm và vợ là Tạ Thị Mai, Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Lợi đã ký ban hành quyết định thu hồi đất không đúng thẩm quyền (theo quy định phải là thay mặt UBND huyện Vĩnh Lợi). Tuy nhiên, ông Ký Trọng Nghĩa cũng như Ban quản lý dự án khu vực Vĩnh Lợi, không cung cấp được quyết định thu hồi đất nêu trên theo yêu cầu của Đoàn thanh tra.
Liên quan đến việc ban hành quyết định thu hồi đất không đúng thẩm quyền, kết luận cho rằng, Hội đồng bồi thường cũng như Ban quản lý dự án khu vực Vĩnh Lợi, không cung cấp được quyết định thu hồi đất và văn bản đề xuất ban hành quyết định nên đoàn thanh tra không có cơ sở xác định trách nhiệm cho các cá nhân có liên quan.
Kết luận cho biết, đối với các quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường đã ban hành không đúng thẩm quyền từ khi ban hành đến nay chưa nhận được đơn khiếu nại từ người bị thu hồi đất liên quan đến thẩm quyền ban hành văn bản. Mặt khác, dù các quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường ban hành không đúng thẩm quyền nhưng không làm sai lệch giá trị bồi thường và không ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án.
Nếu xem xét, điều chỉnh quyết định và lập lại phương án bồi thường sẽ không khả thi do dự án đã tồn tại nhiều năm, đã qua nhiều lần điều chỉnh giá đất nên sự chênh lệch giữa giá đất cũ và giá đất mới là rất lớn, nếu chỉ lập lại phương án bồi thường cho những hộ chưa chấp hành bàn giao mặt bằng sẽ không công bằng cho những hộ đã chấp hành tốt bàn giao mặt bằng, nguy cơ tạo ra khiếu nại đông người, phức tạp, gây mất an ninh trật tự và phá vỡ dự án.
Trên cơ sở đó, Chánh Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương xem xét trình cấp có thẩm quyền cho cơ chế đặc thù trong thực hiện công tác giải phóng mặt bằng đối với dự án có các quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường đã ban hành không đúng thẩm quyền, trong đó không hủy bỏ các quyết định ban hành không đúng thẩm quyền và được áp dụng các biện pháp hành chính để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng đối với các trường hợp này.
Ngoài ra, Chánh Thanh tra tỉnh Cà Mau còn kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo Giám đốc Sở Tài chính tham mưu UBND tỉnh rà soát, xem xét, thực hiện phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án theo quy định.
Chỉ đạo Ban quản lý dự án khu vực Vĩnh Lợi, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh, Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ tái định cư xã Vĩnh Lợi chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tiếp tục tổ chức thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với dự án theo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau tại Công văn số 01850/UBND-NNXD ngày 5/8/2025.
Cùng với đó, chỉ đạo Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ tái định cư xã Vĩnh Lợi chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan, tiếp tục tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với dự án theo đúng quy định tại khoản 3 Điều 22 Nghị định số 151/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực đất đai.
