Thanh tra dự án trung tâm dịch vụ - văn phòng - khách sạn cao cấp - căn hộ cho thuê tại số 3A - 3B Tôn Đức Thắng, TP HCM do Công ty TNHH MTV Đầu tư Du lịch và Vận tải biển Phưong Nam làm chủ đầu tư với tổng diện tích là 11.975 m2, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ:
Về nguồn gốc, đây là đất quốc phòng được Bộ Quốc phòng có Quyết định 1181/QĐ-TM ngày 16/10/2006 thu hồi đất sử dụng vào mục đích quốc phòng và doanh trại trên khu đất của Tổng cục 2 giao cho Công ty TNHH MTV Đầu tư du lịch và Vận tải biển Phương Nam (thuộc Bộ Quốc phòng) quản lý, sử dụng, trong đó có khu đất tại số 3A - 3B.
Đến thời điểm thanh tra, dự án đang được triển khai xây dựng.
Xét đề nghị của Bộ Quốc phòng tại Công văn số 6864/BQP ngày 30/12/2005 và số 5611/BQP ngày 18/12/2006; ý kiến của các bộ: Tài nguyên và Môi trường tại Văn bản số 729/BTNMT-ĐKTKĐĐ ngày 14/02/2006, Bộ Xây dựng tại Văn bản số 229/BXD-KTQH ngày 15/02/2006 và UBND TP tại Văn bản số 5219/UBND-ĐT ngày 24/7/2006; ngày 03/01/2007, Thủ tướng Chính phủ có Văn bản số 01/TTg-NN và Văn bản số 27/TTg-NN ngày 30/8/2007, trong đó, đồng ý về nguyên tắc chuyển mục đích sử dụng đất từ quốc phòng sang sản xuất kinh doanh.
Ngày 02/10/2007, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng có ý kiến tại Thông báo số 189/TB-VPCP đồng ý tạm giao đất để phục vụ khảo sát lập dự án. Ngày 01/02/2007, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng - Thượng tướng Nguyễn Văn Được ký Quyết định số 248/QĐ-BQP giao cho Công ty Phương Nam làm chủ đầu tư dự án trên khu đất tại số 3A - 3B Tôn Đức Thắng.
Ngày 31/12/2007, UBND TP có Quyết định số 469/QĐ-UBND-M thu hồi và giao đất cho Công ty Phương Nam quản lý để chuẩn bị thực hiện dự án xây dựng khu phức hợp văn phòng thương mại, dịch vụ, tài chính.
Ngày 02/9/2011, Bộ Quốc phòng có Quyết định số 3191/QĐ-BQP phê duyệt báo cáo đầu tư dự án khu phức hợp khách sạn, trung tâm thưorng mại, căn hộ cao cấp cho thuê và văn phòng cho thuê tại số 3A - 3B Tôn Đức Thắng, quận 1. Theo đó: Chủ đầu tư là Công ty Phương Nam; mục tiêu đầu tư là xây dựng khu phức hợp gồm các chức năng trung tâm thương mại, khách sạn, văn phòng cho thuê và căn hộ cao cấp; tổng diện tích 20.442,9 m2, trong đó diện tích đất phù hợp quy hoạch là 11.975,6 m2; tổng diện tích sàn xây dựng 230.737 m2, trong đó diện tích sàn tầng nổi 185.621 m2, diện tích sàn tầng hầm 45.116 m2; tầng cao 40 tầng nổi (cả tầng kỹ thuật) và 04 tầng hầm; mật độ xây dựng khối đế 70%, khối tháp 35%; hệ số sử dụng đất 15,5 m2; nguồn vốn là vốn tự có của công ty, vốn vay, vốn huy động hợp pháp khác. Thời gian thực hiện dự án 48 tháng: Khởi công tháng 6/2012 - hoàn thành tháng 6/2016.
Công ty Phương Nam đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BI 492976 ngày 27/4/2012 theo Quyết định số 4995/QĐ-UBND (3.341,2m2); số CC 353605 (2.431,8 m2) và số CC353606 (diện tích 6.202,7m2) theo Quyết định 4995/QĐ-UBND ngày 17/10/2011 của UBND TP.
Trên cơ sở Tờ trình số 20/STC-BVG ngày 03/01/2012 của Sở Tài chính, UBND TP HCM ban hành Quyết định số 202/QĐ-UBND ngày 12/01/2012 duyệt giá trị quyền sử dụng đất tại mặt bằng 3A - 3B Tôn Đức Thắng với giá trị quyền sử dụng đất là 1.438.545 triệu đồng.
Ngày 24/6/2016, Cục Tài chính, Bộ Quốc phòng có Văn bản số 2635/CTC-QLCS xác nhận Công ty Phương Nam đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với tổng số tiền là 1.480.536 triệu đồng.
Căn cứ đề nghị của Bộ Quốc phòng và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý tại Văn bản số 1716/TTg-KTN ngày 26/9/2011 cho phép Bộ Quốc phòng sử dụng tiền sử dụng đất tại 3A - 3B Tôn Đức Thắng để “thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, đầu tư xây dựng các cơ sở sản xuất quốc phòng phải di chuyển, sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới doanh trại quân đội theo dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt”.
Kết quả thanh tra cho thấy, Công ty Phương Nam chưa đáp ứng điều kiện về năng lực tài chính theo quy định tại Điều 5 Nghị định 153/2007/NĐ-CP ngày 15/10/2007 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Kinh doanh bất động sản, không có kinh nghiệm kinh doanh bất động sản (vốn điều lệ theo giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh thay đổi lần 1 ngày 14/9/2012 là 84 tỷ đồng, trong đó, vốn góp của Công ty Phương Nam chỉ chiếm 0,11%).
Ngày 30/8/2012, Bộ Quốc phòng có Quyết định số 3199/QĐ-BQP cho phép Công ty Phương Nam góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất của thửa đất số 6, tờ bản đồ 31 (tài liệu năm 2002) tại địa chỉ 3A - 3B Tôn Đức Thắng để thành lập pháp nhân mới là Công ty Cổ phần Kinh doanh địa ốc Phương Nam 3A-2 làm chủ đầu tư triển khai dự án với giá trị góp vốn là 435.316 triệu đồng, chiếm 77,73% vốn điều lệ và được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BK 691378, số vào Sổ cấp giấy chứng nhận CT 17085 ngày 27/11/2012.
Đến ngày 14/10/2016, Công ty Cổ phần Kinh doanh địa ốc Phương Nam 3A-2 mới được Sở Xây dựng cấp Giấy phép xây dựng số 188/GPXD cho phép xây dựng dự án (giai đoạn 1).
Đến thời điểm thanh tra, dự án đã đầu tư xây dựng cơ bản xong phần thô, đang hoàn thiện để đưa vào sử dụng. Do đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Quốc phòng, UBND TP xử lý các nội dung như kết quả thanh tra đã phát hiện nêu trên theo thẩm quyền, đúng Nghị quyết số 132/2020/QH14 ngày 17/11/2020 và đúng quy định của pháp luật có liên quan.